118
119
Sultânîlerin futbol tarihimiz içinde
ne derece önemli olduğunu gör-
dükten sonra sırada 1914 ve son-
rasında teessüs eden kulüp
takımları var. Bu kulüplerden ilki
İzmir’in alâmet-i fârikası siyah-
beyaz olan Altay İdman Yurdu.
76. Altay İdman Yurdu
Mevki:
Alsancak, İzmir
Tesis Tarihi:
1914
Renkleri:
Siyah-beyaz
Bilinen İlkMüsabakası:
22 Teşrin-i Sânî 1914 tarihinde İn-
giliz kulüplerinden Pakser ile oy-
nadığı müsabakayı 4-3 kazandı.
Bilinen İlk Kadrosu:
İbrahim -
Kenan, Adnan - Raşit, Kemal, Rıfat
- Süleyman, Lastik Hüsnü, Maz-
lum, Nejat, Talat.
Altay’ın tarihçesi Türkiye İdman
Mecmûası’nın 13 Kasım 1923 ta-
rihli nüshasında tafsilatlı bir su-
rette anlatılmıştır. Bumakâleden
bir bölümü nakletmek istiyorum:
“Altay İdman Yurdu 330 (1914) se-
nesinde şimdiki Saruhan Mebusu
Vasıf Bey ve arkadaşları tarafın-
dan tesis edilmiştir. Zaten bu ta-
rihten evvel İzmir Türkleri ara-
sında spor cereyânı yeni ta’mîm
etmeğe (genişlemeye) başlamıştı.
İlk adım İzmir Sultânisi’nde atıl-
mış, bilâhare bu sporcular ‘Turan’,
‘Yıldırım’ nâmları altında faâliyet
göstermişlerdir. İzmir’de ilk esaslı
teşkilat Altay’dır. Altay’a intisâb
(mensub olan) ya da iltihak eden
(katılan) gençler az zamanda pek
büyükmuvaffakiyetler göster-
mişlerdir.
Bilhassa 332–333 (1916–1917) se-
neleri zarfında Altay yalnız Türk-
ler arasında değil, yirmi beş, otuz
seneden beri muntazamve mu-
hite göre muazzam teşkilât ile ça-
lışan Apollon, Panionios gibi
kuvvetli futbol takımlarının da iş-
tirâk ettiği lig maçlarında İzmir
futbol şampiyonluğunu elde et-
miştir. Bu Rumve diğer Ermeni
kulüplerinin kuvvetleri hakkında
bir fikir vermek için takriben 328
tarihlerinde İstanbul’a giderek İs-
tanbul kulüplerini mağlup eden
İzmir Muhtelit takımının bu oyun-
culardanmürekkep bulunduğunu
söylemek kifâyet eder…”
Dârüşşafaka her ne kadar bir ye-
timler mektebi olsa da bünyesin-
den bir kulüp takımı çıkarmayı
başarmıştı. Dârüşşafaka Spor Ku-
lübü tarafından kulübün yüzüncü
sene-i devriyesi münâsebeti ve-
silesi ile hazırlanan kitap için se-
çilmiş üç yazardan biri olarak,
kulübün kuruluşundan itibâren
gelişimini uzun uzadıya araştır-
dım:
77. Dârüşşafaka Terbiye-i
Bedeniyye Kulübü
Mevki:
Fatih, İstanbul
Tesis Tarihi:
1914
Renkleri:
Siyah-yeşil
Bilinen İlkMüsabakası:
25
Kânûn-i Evvel 1914 tarihinde
Turan kulübü ile İstanbul ikinci
küme müsabakasında 2-2 bera-
bere kalmıştır.
Bilinen İlk Kadrosu:
-
Dârüşşafaka’nın kuruluş aşama-
sını derli toplu olarak bulmak pek
mümkün değil. Bununla beraber
kulübün futbolcularından Enver
Bey, Türkiye İdman Mecmûası’na
mektebi ve kulübü hakkında son
derece önemli bir makâle yazmış.
Bir bölümünü aktarıyorum:
“... Dârüşşafaka’yı spor hayatına
alıştıran ve bu vadide büyük
adımlarla ilerleten, hâlihazırda
mektepmüdürü olan Ali Kâmi
Bey Efendi’ninmahdumları ve
Zümrüd-i Anka gazetesi sabık
müdür-i mesulü Behçet ve
Y.M.C.A.( The Young Men’s Chris-
tian Association) mektebi jim-
nastikmuallimi Ahmed
Robenson Beylerin büyük gayret-
leridir. Dârüşşafaka’ya sporu, bil-
hassa futbolu bu zevât 318 (1902)
senesinde ithal etmiş ve fevka-
lâde bir gayretle az zamanda spor
hayatında büyük bir mevki ka-
zandırmışlardır. Birkaç sene
sonra İstanbulumuzun birçok fut-
bol sahalarındamühimmuvaffa-
kiyetler elde etmişlerdir.
Dârüşşafaka talebesinin kanında
mevcut cevvâliyet ve spora karşı
olan istîdâd (yetenek) bu sebeple
doğmuş ve az zamanda inkişâf
etmiştir...”
1914 senesinde kurulan kulüpler-
den biri de Hilâl kulübüdür. Eren-
köy’de teessüs eden kulüp
bordo-beyaz forma giyiyordu:
78. Hilâl Spor Kulübü
(İstanbul) 1914
Kuruluş tarihi benimbulduğum
kaynakta 330 yani 1914 gözükü-
yor. Mamafih bazı kaynaklar 1912
senesini işaret ediyor. Ben size
AylıkMecmûa’da bu çok ehem-
miyetli kulübümüzle ilgili yazılan-
ları naklediyorum:
“... Şehrin yüksek köşelerinden
birinde, Göztepe ve Erenköy civa-
rındaki Hilâl Spor Kulübü gençleri
hayatımızda da bazen pek çirkin
safhasına giren dedikodulardan
daima uzak kalmışlardır.
Hilâl Kulübü, spor hayatımızda
şerefli bir mevcudiyet gösteren
müesseselerden birisidir. 330 se-
nesi Mayısında Salahattin, Bur-
hanettin, Fethi Tahsin, Nasreddin
(eski Galatasaraylı futbolcu),
Hamit Beyler tarafından teşkil
edilmiştir. Hilâl Kulübü’ne men-
sup gençlerin en büyükmeziyeti
spor hayatımızda bazen pek çir-
kin safahata giren dedikodular-
dan tamamıyla uzak kalmaları ve
şehrin en güzel köşelerinden bi-
rinde Göztepe ve Erenköy civa-
rında tevazu ve sükûnet içinde
çalışmalarıdır. Filhakîka kulüpler
arasında birbirinin oyuncularını
ayartmak, rekabette ifrada var-
mak gibi gürültülü cereyanlara
Hilâl Kulübü’nün ismi karıştırıl-
mamalıdır. Bundan dolayı kendi-
lerine en büyük has-ı iftihar
düşer...”
Şimdi de 1914 ile 1916 arasında
tesis edilen diğer kulüplere göz
atalım:
79. Nişantaşı Terbiye-i Bedeniyye
Kulübü (İstanbul) 1914
1914 senesinde tesis edilen bu
kulüp özellikle hokey ve basket-
Altay'ın 1916'daalınmış bir fotoğrafı.
Dârüşşafaka Terbiye-i BedeniyyeKulübü
6. Memleketin idman yurtları, ocakları...
