3) Oynanamayan Kupa
Aradan bir aydan fazla zaman geçmesine rağmen
Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki gerginliğin
dinmek şöyle dursun, nerdeyse bir husumete
dönüşmesi Cumhuriyet Hükümetini de
endişelendiriyordu. Maarif Vekili (Milli EğitimBakanı)
Vasıf Bey bu sıkıntıyı bertaraf edebilmek için
Galatasaray ile Fenerbahçe arasında “Maarif Kupası”
namıyla bir müsabaka tertip etmeye karar verdi.
Bumüsabaka ile birlikte bu iki kadimekip arasında
yeniden dostluğun tesis edilmesi amaçlanıyordu.
31 Teşrin-i Evvel’de (Ekim) alafranga saatle 15.00'te
TaksimStadyumu'nda İstanbul'da ikamet eden
İngiliz veya ecnebi bir hakemin yöneteceği
müsabakayı kazanan takıma son derece nezih bir de
kupa hediye edilecekti. İki kulüp aralarında
yaptıkları protokollemağlup tarafı ile galip tarafın;
müsabakadan hemen sonra, dağılmadan hep birlikte
fotoğraf çektireceğine, mağlup tarafın galip tarafı
sportmence tebrik edeceğine, galip tarafın da
mağlup ettiği hasmına saygı göstereceğine dair
hükümleri karar bağladılar. Ayrıca iki kulübün
renklerindenmürekkeb hususi bir rozet yaptırılarak,
bumüsabakaya ait olmak üzere taraftarlara
dağıtılacaktı. Hattamüsabaka akşamı birlikte bir
ziyafet vermeyi de protokole ilave ettiler.
4) Esrarengiz Adam...
İki kulüp arasında yeniden tesis edilmeye çalışılan
dostluk ve arkadaşlık rüzgârı esedursun, Yusuf Ziya
Bey'in riyasetindeki federasyon, bir açıklama
yapmaksızın bir süre gelişmeleri yakinen takip etti.
Dostluğun tesis edilmesine sıcak bakmakla beraber,
vermiş olduğu kararlarda herhangi bir tadilat
yapmadı.
Artık herkes, gazeteler ve bütün futbol âlemi
Galatasaray ile Fenerbahçe arasında oynanacak
büyükmüsabakayı bekliyordu. Gazeteler günlerce
yazdı çizdi. Fenerliler ve Galatasaraylılar değişik
rakiplerle hazırlıkmüsabakaları yaptı. Maçın
başlamasına birkaç gün kalmıştı ki; federasyon
bombayı patlattı. Gazetelere verdiği ilânlar ve
kulüplere gönderdiği tebliğlerle ismi yazılı
futbolcuların iki gün içinde hazırlanıpmaç günü
kalkacak Çelyov buharlısında hazır bulunmasını
istedi. Vapur ile Odesa’ya gidilecek, oradan da trenle
Moskova’ya geçilecekti. Sovyetler Birliği, Türkiye’yi
hususi bir müsabakaya davet ediyordu…
Sovyet Yüksek Şûrası’ndan gelen bu nazik davet
Ankara hükümeti için çokmühimdi. Genç Türkiye
Cumhuriyeti’ni resmen tanıyan ilk devletlerden biri
olan veMillî Mücadele sırasında para ve silah yardımı
yaptığı bilinen Sovyetler Birliği, kurucusu Vladimir
Ilyich Ulyanov’un (Lenin) vefatından sonra da
Türkiye ile ilişkilerini geliştirmek istiyordu. Bu nazik
durumu iyi kavrayan Yusuf Ziya Bey, Maarif
Kupası’nın gerekiyorsa ilk Cumhuriyet Bayramı olan
29 Teşrin-i Evvel günü oynanmasını tavsiye edip,
Cuma kalkacak vapurda bütün futbolcuların hazır
bulunmasını adeta emretti.
Bu teklifi ne Fenerbahçe ne de Galatasaray kabul etti.
İkisi de oldukça önemli bir gelir sağlayacakları kupa
maçına hazırlamışlardı kendilerini. Bu zamansız
davet de nereden çıkmıştı. HemRusya bumevsimde
çok soğuk olurdu. Ayrıca işleri güçleri olan amatör
azalarının (futbolcuların) ha deyince hazırlanmaları
da öyle kolay değildi. İşte bu bahanelerle reddettiler
Yusuf Ziya Bey’i. Ayrıca Fenerbahçe, futbolcularının
Yusuf Ziya ve federasyon riyaseti ile yolculuk
yapmasından hoşnut değildi. Malûmmaç nedeniyle
kızgınlığı devamediyordu onlara...
Koyu bir teşkilatçı ve diplomat olan Yusuf Ziya Bey,
kulüplerin “Bir sonraki vapurla gidelim” beyanlarını
da kaale almayarak vapurun belirlenen saatte
limandan ayrılacağını ve gelmeyen futbolcular
hakkında diskalifiyeye varan cezalar verilebileceğini
de söyleyerek kararından dönmedi. Hatta Sirkeci Gar
Lokantası’nda buluştuğu ve ikna etmeye çalıştığı
Fenerbahçe Umumi Kaptanı İsmet Bey’e, (İsmet Bey
Galatasaray’ın da kendileri gibi düşündüğünü
söyleyince) “Ben Federasyon Reisiyim, bumevzuda
benimdediğimolur, Galatasaray’ı siz merak
buyurmayın, ben bir lâfımla onların tamamını
Moskova’ya götürürüm” dedi.
5) Moskova’da İlkMaçlar
Yusuf Ziya Bey dediğini de yaptı. Bütün Galatasaraylı
oyuncularla tek tek görüşerek ikna etti. Nihayetinde
Fenerbahçeliler dışarıda kalmak suretiyle takviyeli
Galatasaray, Millî Takımnamıyla Çelyov Vapuru’na
bindi. Kafilede şu yönetici ve futbolcular
bulunuyordu:
İdare Heyeti:
Futbol Federasyonu Reisi Yusuf Ziya Bey, Reis-i Sânî
Hamdi (Emin) Bey, Üye Taib Servet Bey, Doktor
Namık Bey
Futbolcular:
Ulvi, Ali, Mehmed Nazif, Nihad, Hayri, Kemal,
Mehmed Leblebi, Sadi, Midhat, Muslih Beyler
(Galatasaray) , NedimBey (Altınordu), Kemâl ve Latif
Beyler (Süleymaniye), Sadi Bey (Hilâl) ile
Beşiktaş’tan istifa ettikten sonra hiçbir kulübe bağlı
olmayan Refik Osman Bey.
Evvela deniz yoluyla Odesa’ya, sonra da trenle Kiev
üzerindenMoskova’ya gidenMillî Takım’ın ilk
müsabakasını Teşrin-i Sânî’nin (Kasım) sekizinde
Kızıl Meydan yakınlarındaki sahada oynadığını
kaleci Nedim’in seyahatle ilgili Spor Âlemi’ne çektiği
telgraflardan anlıyoruz:
4 Teşrin-i Sânî, “Güzel bir hava ile Odesa’ya geldikten
sonra burada iyi bir hüsn-i kabulemazhar olduk.
Şehri gezmekle beraber şerefimize bir spor
müsameresi ile bir de ziyafet verilmiştir. Yarın
Moskova’ya gidiyoruz.”
7 Teşrin-i Sânî, “Moskova'da bulunuyoruz. Burası
fazlaca soğuktur. Çok iyi rağbet görmekteyiz. Büyük
maçımız 16 Teşrin-i Sânî tarihine kalmıştır.”
8 Teşrin-i Sânî, “Bugün karlı bir havadaMoskova
Muhtelit Takımı ile Kızıl Meydan’da yaptığımız maçta
beş binden fazla temaşakâr (seyirci) önünde bire
karşı üç sayı ile galip geldik. Hasımlarımız yegâne
sayılarını ceza vuruşundan (penaltı) yapmışlardır.
Oyuncularımız çokmuntazamoynamakla beraber
hakemde iyi idi. Ruslar seri oynuyorlarsa da pek ince
oyuncu değildiler. Bir rövanşmaçı içinmüracaatları
kabul edilmiştir.”
İlkmüsabakayı kazananmillîlerimiz, rövanş
müsabakasında 2-0mağlup olur. Bumüsabakanın
nasıl cereyan ettiğini demüdafi oynayan Refik
Osman Bey’in kaleminden okuyalım:
Esrarengiz Adam
Yusuf Ziya Bey
Milli takımımızı Odesa'ya götüren Rus buharlısı
ve futbolcularımız güvertede
(Spor Âlemi, 6 Teşrinsani 1340)
Moskova Muhteliti sahaya çıkarken (aşağıda),
milli takımın üç mühimuzvu Refik Osman, Nedim
ve Nihad Beyler… (Spor Âlemi, 13 Teşrinsani 1340)
72
73
