Belirli bir hakemlik
seviyesinden sonra çok ciddi
anlamda yaşadığınız
travmaları çabuk bir şekilde
elimine etme şansına sahip
oluyorsunuz. Bunu da olayın
özüne inerek, yaptığınızın hatanın
nedenini bularak ve farkında olarak
sağlıyorsunuz. Eğer bunu bulamaz ve
tamamen hatayı şansa dayalı
nedenlere bağlarsanız o travmayı
atlatamazsınız.
İlâve yardımcı hakemlik
hakikaten çok zor bir meslek.
Çünkü topun oynanmadığı yere
konsantre olmak ve
odaklanmak oldukça zor bir şey.
80-85 dakika hiçbir önemli
pozisyonla karşılaşmazsınız
ancak bir an gelir çok ciddi bir pozisyon
yaşarsınız. İlâve yardımcı hakemlik de
bu ani ve ender gelişen pozisyonlara
her zaman hazır olmayı gerektirir.
Kaybolan spreyin kullanılması,
ceza alanının çevresindeki
serbest vuruşlarda baraj
mesafesinin doğru uzaklıkta
olmasını ve oyuncuların gol
atabilme şansını arttırıyor.
Elimizde sahaya çizdiğimiz belirli
bir çizgi olduğundan, oyuncular bu
çizgiyi aşamıyor ve 9.15 kuralını ihlal
edemiyor. Bana göre en büyük avantajı
bu futbol açısından.
Yabancı oyuncularla diyalog
kurabilmek için onların dilinden
birkaç kelime ezberlerim.
Yönettiğimbir karşılaşmada,
problemanında ve oyuncuyla
iletişimimin kopma noktasına
geldiği bir sırada yabancı bir
futbolcuya Portekizce bir şeyler
söyledim. Oyuncunun ismi önemli
değil…Şaşırdı ve bu hareket çok hoşuna
gitti. Bana döndü ve eliyle “çak” yaptı.
“
“
fazla olduğunu söyleyebilirim. Maç öncesi mental
yönden çalışmalarımı yapıyorum ama herhangi
baskıcı bir ortamla karşılaştığımda, bu durumbende
farklı bir etki yaratıyor. Tam tersine daha fazla motive
oluyorummaçlara. Çünkü Spor Toto Süper Lig’de 12.
yılıma girmiş ve bu ligde yaklaşık 180maç yönetmiş
bulunuyorum. Ayrıca atmosferi yüksek birçok
stadyumda da görev yaptım. Dolayısıyla baskıcı
ortamdan negatif etkilenmiyorum.
Bu bahsettiğimiz zor atmosferi ülkemizde
kolaylaştırmak için bir hakemgözüyle ne gibi şeyler
yapılmasını, nelerin düzeltilmesi gerektiğini
düşünüyorsunuz?
Hakemlikte şunu öğrendim; değiştirebileceğim şeyler
var, değiştiremeyeceğim şeyler var. Kamuoyu
baskısını, medyanın ilgisini, futbolseverlerin
tepkilerini değiştirebilme şansımyok. Ancak kendi
çalışma düzenimi, motivasyonumu ayarlayabilir ve
değiştirebilirim. Diğer kriterler sadece benim ilgi
alanımda, etki alanımda değil. Ben de prensip olarak
yapamayacağım şeyleri değil, kendi etki alanımdaki
konuları değiştirmeye bakarım. Örnek vermek
gerekirse; bir maçta daha çok koşmamgerekirse,
öncesinden buna göre daha fazla idman yaparım.
Ama daha az koştuğumdan ötürü kaçırdığımbir
pozisyondan ötürü baskı yiyorsam, bu ilgi alanımın
tepkisini etki alanıma çekmeye benzer. Yani ben
değiştiremeyeceğim şeylere odaklanmaktansa, neyi
düzeltebilirim, neyi daha olumluya çevirebilirim ona
bakmamgerekiyor diye düşünüyorum. Bu anlamda
gelen tepkiler, bana göre belirli bir seviyede Akdeniz
kültürünün verdiği etkiyle de oluşabiliyor ülkemizde.
Bunları değiştiremeyeceğim için, ben de bunlara karşı
önlem almaya bakıyorum. En basitini söylemek
gerekirse, az önce bahsettiğimgibi fiziksel olarak
maçlara daha iyi hazırlanarak bu duruma daha iyi ve
sağlıklı bir şekilde önlem alabilirim. Mental olarak
da çeşitli motivasyon yöntemlerini tercih
edebiliyorumdönemdönem. Örneğin etkilenmeme
adına, gelen baskıyı ve eleştiriyi ‘‘yok sayma’’
metodu gibi… Bu şekilde de ilgi alanımın etki alanımı
etkilemesine izin vermiyorum. Ancak şunu ifade
etmemgerekir ki; hakemlerin de bir insan
olduğunu, futbolun önemli bir parçası olduğunu ve
hata yapabileceğini tümkamuoyu bilmeli. Ama
hakemlerin futbol olgusu içerisinde diğer
paydaşlara göre en az hata ortalaması ile var
olduğunu da söylemeden geçemeyeceğim.
Belirtmiş olduğunuz tecrübeyle bağlantılı olarak dış
faktörlerden etkilenmeme durumunun öncesinde
hakemler neler hissediyor peki?
İlk ehliyetinizi aldığınızda araba kullanırken, hafif
bir yalpalamada kalbiniz yerinden çıkacakmış gibi
atar. Hemen kenara çeker durursunuz ve
heyecanınızın yatışmasını beklersiniz. Ama tecrübe
kazandıkça bu hissiyatı yaşamazsınız. Hakemlik de
buna benzer. Tecrübeliyken bir yalpalama sizi hiç
etkilemez, tecrübesizken ise tam tersi olur. Belirli
bir hakemlik seviyesinden sonra da çok ciddi
anlamda yaşadığınız travmaları çabuk bir şekilde
elimine etme şansına sahip oluyorsunuz. Bunu da
olayın özüne inerek, yaptığınızın hatanın nedenini
bularak ve farkında olarak sağlıyorsunuz. Eğer bunu
bulamaz ve tamamen hatayı şansa dayalı nedenlere
bağlarsanız ya da bahaneler yaratırsanız, o travmayı
atlatamazsınız. Yaptığınız hata ile yüzleşip, ondan
sonraki aşamada ne yapmanız gerektiğine karar
verip, bu durumdan bir ders çıkaracaksınız ve aynı
hatayı bir daha tekrarlamamaya çalışacaksınız.
Bunu yaptığınız vakit belirli bir yaştan sonra hata
yaptığınızda bile yaşadığınız travmanın etkisi fazla
olmaz ve sizi olumsuz etkilemez. Bu da bir
farkındalıktır. O yüzden tecrübesiz bir hakemken
bu farkındalık ele alınırsa ilerideki dönemde de
yaşanılan olumsuz etki o denli azalır.
2014-15 MHK Kış Semineri’nde özellikle 6 hakemli
sistemde işbirliği üzerine teorik ve pratik olarak
eğitimler gördünüz. Siz de hemhakemhem de
ilâve yardımcı hakem olarak görev yapıyorsunuz.
Size göre bu sistemin ne gibi avantajları ve
dezavantajları var?
İlâve yardımcı hakemuygulaması bana göre çok
faydalı. Sahada ekstra bir çift gözün varlığı,
futbolcuların üzerinde bir kontrol mekanizması
oluşmasını sağlıyor. Yine araba kullanmaktan örnek
vererek bu durumu açıklayayım size isterseniz…
Arabanızla yolda giderken bir radar levhası
gördüğünüz zaman, radar olsun ya da olmasın ister
istemez yavaşlarsınız. İlave yardımcı hakemler de
maçlarda aynı konumda. Orada bir hakemin varlığı,
oyuncuların oyun kuralları dışında yapacağı
hareketlerin belirli kısmını engellemeye yardımcı
oluyor. İkinci faydası ise topun çizgiyi tamamen
geçip geçmemesiyle ilgili. O anda verilmesi gereken
hızlı ve net bir karar var. Gol, futbolun temelini
oluşturan, skoru değiştiren, bir tarafı üzerken diğer
tarafı sevindiren bir şey. İlâve yardımcı hakemlerin,
konumları itibariyle topun tamamının çizgiyi geçip
66
67
