95
Yirminci asrın henüz ilk
senelerinde kurulmuş ve artık
maalesef unutulmuş, yaşamayan
bu nâdîde kulüpleri hatırlamayı,
hatırlatmayı bir görev telakkî
ettim. Bu vazifemi yerine getir-
menin huzuru içinde artık daha
bilinen, hattâ şimdiki zamanda da
varlıklarını sürdürenmeşhur
kulüplerimiz ve yine onların
yanında tıpkı yukarıdaki gibi var-
lıkları akîmkalmış kulüpler ile
eski gücünü kuvvetini özlemle
yâd ettiğimiz kulüplerimiz var.
Evvela, Türkiye’nin hâlen yaşayan
en eski futbol kulübü ile başlıyo-
rum. 1905 senesinde tesis edilen
Galata Sarayı Efendileri ile...
24. Galatasaray Terbiye-i
Bedeniyye Kulübü (İstanbul)
Mevki:
Mekteb-i Sultânî (Galata-
saray Lisesi), Beyoğlu, İstanbul
Tesis Tarihi:
Teşrin-i Evvel (Ekim)
1905
Renkleri:
Sarı-kırmızı. İlk renkleri
beyaz-kırmızı olan kulüp birkaç
müsabaka sonra İngiltere’den ge-
tirdikleri sarı-siyah renkli forma-
larla sahada göründü. 1908 senesi
içinde oynadıkları H.M.S. Barham
maçında ilk defa sarı-kırmızı for-
mayı giydiler.
Bilinen İlk Müsabakası:
Moda’da
mukimFaure Mektebi’ni 26 Kasım
1905 Pazar günü 2-0mağlup et-
miştir.
Bilinen İlk Kadrosu:
AsımTevfik
(Sonumut) - Milo Bakvec, Pol
Bakvec - Ali Sami (Yen), Celâl
İbrahim, Bekir Sıtkı (Bircan) -
Âbidin Dâver, Tahsin Nahit,
Boris Nikolof, Sinekemâni Nuri,
Emin Bülent (Serdaroğlu).
Galatasaray’ın kuruluş hikâyesini,
kulübünmüessisi ve toplamon
beş sene reisliğini yapmış olan Ali
Sami Bey’in hatıratından naklet-
mek isterim:
“... 1905 senesinin Ekimayının ilk
günleriydi. Edebiyat hocamız
Mehmet Ata Bey’in dersinde bu-
luştuk. Ben, Asımve Emin Bü-
lend’i çağırmıştım. Ata Bey
bermu’tâd horul horul uyuyordu.
Galatasaray futbol takımının ilk fotoğrafı (1905): Ayaktakiler: Mazhar, AsımTevfik, Milo Bakic, Refik
Cevdet, Boris Nikolof. Orta Sıra: Abidin Daver, Tolyos, Bekir Sıtkı, Nuri, Celâl İbrahim, Kâmil
Ön Sıra: Ahmed Cevad, Ali Sami, Emin Bülend, Reşad Şirvani, Küçük Ali.
Fenerbahçe’nin 1911-12 sezonundaki şampiyon kadrosu. Ön sıra sağdan itibaren; Kâmil Bey (Kaptan), Said Bey,
Gâlib Bey, Nuri Bey, Kemal Bey. Sandalyede oturanlar sağdan itibaren; Azmi Bey, Sabri Bey, Hüseyin Bey,
Yahya Bey (fesli). Arkada ayakta duranlar sağdan itibaren; Hulki Bey, Emirzade Arif Bey (Reis-i evvel),
Zeki Bey (Reis-i sani), El Katipzade Abbas Bey.
4. Meşhurlar, Yâdigarlar, Kaybolanlar...
94
Konuşmamız gâyet rahat geçti.
Nihayet bu konuşmamız sonunda
Mekteb-i Sultâni’de bir futbol ku-
lübü kurmaya karar verdik. İlk
müteşebbisler oyun ve mücade-
leye meyyâl arkadaşlardan Asım
Tevfik, Emin Bülend, Celâl, Bekir,
Tahsin Nahid, Reşad Şirvani, Cev-
det, Âbidin Dâver, Kâmil gibi
gençlerdi. Mektepte tahsilde bulu-
nan Bulgar ve Sırp talebesinden
çevik ve kuvvetli olanları da bize
iltihak etmişlerdi.
O zamanlar spora ve sporcuya
ecnebi isimyakıştırıldığından
Gloria yani Zafer veya Audace
yani Cür’et isimlerinden birini
seçmek için arkadaşlarla hayli
münâkaşa ettikse de ismimizi
bize maç yaptığımız Kadıköy’ün
ecnebi ve Rumlardanmürekkeb
bir seyirci muhiti verdi. Kimler ol-
duğumuzu öğrendikten sonra
bize ‘Galata Sarayı Efendileri’ diye
isim takıldı. Bu suretle biz de ku-
lübümüze isimbulma zorluğun-
dan kurtuluverdik...”
Galatasaray’ın teessüsünden sa-
dece iki sene sonra futbol vadi-
mize doğan başka bir ışığa geldi
sıra. Fenerbahçe’ye...
25. Fenerbahçe Spor
Kulübü (İstanbul)
Mevki:
Fenerbahçe, Kadıköy,
İstanbul
Tesis Tarihi:
1907
Renkleri:
Sarı-lacivert. İlk renkleri
müessislerinden Nurizâde Ziya
Bey’in İngiltere’den getirdiği for-
malardaki sarı-beyaz renklerdir.
Kulüp daha sonra renklerini sarı-
lacivert olarak tahvil etmiştir.
Bilinen İlk Müsabakası:
1 Mart
1908 tarihinde azınlıklara ait
Kumkapı Kulübü’nü 4-0mağlup
etti.
Bilinen İlk Kadrosu:
Asaf (Beşpı-
nar) - Necip (Okaner), Nurizâde
Ziya (Songülen) - Hassan Sami,
Hasan Basri, Çerkes Sabri - Na-
suhi Esad, Şefkati, Dalaklı Hüse-
yin, Galip (Kulaksızoğlu), Hayri.
Fenerbahçe’nin öyküsünü kuru-
luşundan altı sene sonra İdman
mecmûasında müessislerden
Mehmed Nasuhi Bey anlatmış:
“1323 (1907) senesinde Frerler
Mektebi (şimdiki Saint Joseph
Fransız Lisesi) Türkçe muallimi ve
elyevm rüsûmât (gümrük) mü-
fettişi bulunan Enver Bey, talebe-i
kadîmesinden (eski öğrencilerin-
den) beş altı genci bir araya topla-
yarak bir kulüp tesis etmek
arzusunda bulunduğunu bildir-
mişti.
Bu fikre bütün arkadaşları iştirâk
ederek akşamları Moda civarında
idman yapmaya başlamışlardı.
Altı kişilik futbol kulübü olmazsa
da Enver Bey ve arkadaşları teşkil
ettikleri hey’ete bir isimvermeği
unutmamışlar, o zaman hiçbir
fikr-i siyasiye hâmil edilmemesi
için Fenerbahçe nâmını muvafık
bulmuşlardı.
Fenerbahçe o zamandan itibaren
3
