100
101
O zamana kadar gerek Fener-
bahçe gerek Galatasaray kulü-
bünde Alman, Rum, Ermeni
futbolcular vardı. İlk defa olarak
bütün oyuncuları Türk gençlerin-
denmürekkep olmak üzere mey-
dana çıkan hey’et Altınordu’dur.
Bu şeref senelerinde Altınor-
du’nun başında Raşit, Safvet,
Alaaddin, Behçet, Şefik, Abdullah,
Hayri, Hamdi, Suphi, Mahmut,
Cemil, Suat, Tevfik, Nuri gibi
azimkâr gençler vardı. Bütün
azânın birbirine karşı hürmet ve
muhabbeti pek güzeldi...”
Şimdi de 1908’de Peralı Rumlar ta-
rafından kurulan, yurdu terk et-
tiği 1922 senesine kadar Pazar
Ligi’nde son derece başarılı mü-
sabakalar çıkartan bir kulüp var
sırada... Pera’dan bahsediyorum.
Öyle bir kulüp ki; memleket dışına
çıktıktan sonra Paris Ligi’nde mü-
cadele etmiş ve bazı azâları orayı
da terk ederek Yunanistan’a dön-
müş ve Selanik’te PAOK, Atina’da
AEK’i kurmuşlardır. Şimdiki Be-
yoğluspor ise 1923 senesinde yine
Peralı Rumlar tarafından ikinci
defa kurulmuştur.
45. Pera Sporting Club
(Beyoğlu Spor Kulübü) (İstanbul)
Mevki:
Pera (Beyoğlu), İstanbul
Tesis Tarihi
: 1908
Renkleri:
Sarı-siyah
Bilinen İlk Müsabakası:
8 Mart
1908 Pazar günü Zoğrafyon ile
yaptıkları müsabakadır. Neticesi
bilinmiyor.
Bilinen İlk Kadrosu:
-
Pera’nın kuruluş haberi İstan-
bul’da yayınlanan Fransızca bir
gazeteden:
“Çok yakın bir zamanda kurulan
Pera Sporting Club’ün ilk toplantı-
larını bu Pazar gerçekleştirecek.
Bu toplantıya Tatavla, Haskeuy
(Hasköy), Zographion (Zoğrofyon)
takımları da katılacak.”
Sıra memleketin diğer bir meşhu-
runa geldi. Eski adıyla Beşiktaş
Osmanlı Jimnastik Kulübü’ne...
46. Beşiktaş Jimnastik Kulübü
(İstanbul)
Mevki:
Ihlamur, Beşiktaş, İstanbul
Tesis Tarihi:
1909 (Kulübün tesis
tarihi daha sonra Bereket Jimnas-
tik Kulübü’nün kuruluş tarihi olan
1903 olarak kabul edilmiştir).
Renkleri:
Siyah-beyaz
Bilinen İlk Müsabakası:
Beşik-
taş’ın bir süreli yayınmarifeti ile
rastladığım ilkmüsabakası 5 Mart
1915 tarihinde Paşabahçe ile yap-
tıkları ve 4-3 kaybettikleri hususi
surette oynanan ikinci takımlar
maçıdır.
Bilinen İlk Kadrosu:
Resul - Rıd-
van, Behzad - Sadi, Kâzım, Sabri -
Fahri, Ali, Ahmed Şerafettin,
Asım, Mehmet. (1913’te İdman
mecmûasında yayınlanan ilk
takım fotoğrafından alınmıştır)
Beşiktaş’ın kuruluş öyküsünü
Aylık Mecmûa’nın 1926 Temmuz
nüshasından nakletmek istiyo-
rum:
“Beşiktaş Terbiye-i Bedeniyye
Kulübü resmen 325 (1909) sene-
sinde teşekkül etmiş olmakla be-
raber Beşiktaşlı gençler arasında
spor fa’âliyeti 319 (1903) sene-
sinde doğmuştur...
319 (1903) senesinde çalışan bu
arkadaşlar ve Yüzbaşı Merhum
Vasfi Bey yeniden çalışmaya baş-
lıyorlar. Fuat Bey’in Ihlamur cad-
desindeki evinin altında elyevm
garaj olan yer hazırlanıyor. Bina-
nın önündeki arsaya barfiks, pa-
ralel, binaya da on beş yirmi gülle,
beş on çift lobut konuluyor. Fuat
Bey eskrimci olduğundan kendi-
sine mahsus eskrim takımlarını
ve tüfenk ve sürgümübareze ale-
tini bütün teferru’âtı ile kulübe
hediye ediyor. Bir taraftan da ku-
lübünün resmen tasdîki için hü-
kümete müracaat olunuyor.
Güreş, barfiks ve paralel kısmında
muallimMazhar, elyevmSüvârî
Kaymakamı Şerafettin, eskrim
kısmında Fuat ve Binbaşı Refik
Beyler ve birkaç zaman sonra
Mehmed Fetgeri, birkaç gün sonra
da Ahmed Fetgeri ve elyevm
Cumhuriyet Gazetesi hattâtların-
dan Hoca Şevket Beyler, M. Sami
ve Seyfi Beyler talîme başlıyorlar.
Hükümetçe tasdîk-i muamelesi
ikmâl edildikten sonra Akaret-
ler’de bir binâ tutulmuş ve bunun
arkasında oldukça geniş bir yer,
altı yüz altına yakın bir masraf ih-
tiyârıyla ve idmancıların himme-
tiyle mükemmelen tesviye edilip
idmanmeydanı hâline getirilmiş-
tir. Binâ dâhilinde soyunmama-
halleri, duş tertibatı yapılmış ve
mükemmel bir güreş minderi,
boks edevâtı tedârik edildiği gibi
kulübün faâl azâsı da pek az
zaman zarfında yüz elliyi bul-
muştur...”
47. Alman Mektebi Spor Kulübü
(İstanbul) [1910’dan evvel]
İlk defa 1910 senesinde futbol
maçına rastlandı. İstanbul Alman
Lisesi futbol takımı olması muh-
temeldir.
48. Saint Benoit Spor Kulübü
(İstanbul) [1910’dan evvel]
Bu Fransız lisesine spor âleminde
ilk defa 1910 senesinde tesâdüf
ettim. Bu tarihten sonra da ol-
dukça faâl olduğunu söyleyebili-
rim. Gerekmüsamereler gerekse
mektep yarışmalarında boy gös-
teriyor.
Şimdi de M.K.E. Ankaragücü’nün
nüvesini oluşturan iki kulübü ve
Ankaragücü’nün kuruluş öykü-
sünü okuyacağınız satırlara geldi
sıra...
49. Turan San’atkâran
(İstanbul - Ankara) 1910
Bu kulübün, Ankaragücü tarihini
anlatan kaynaklarda 31 Ağustos
1910 tarihinde kurulduğu belirtil-
mektedir. Yaptığım araştırma-
larda ilk defa olarak 1914-15
İstanbul Cuma Ligi’ne önce Turan
sonra da Yeni Turan ismiyle katıl-
dığını görüyorum. Bundan önceki
sezonlarda çok aktif olmadığı an-
laşılıyor. Turan San’atkâran ismini
ise 1915-16 sezonunda alıyor.
1918-19 sezonu dâhil olmak üzere
sürekli İstanbul II. Küme’de oyna-
yan Turan San’atkâran Gücü, Millî
Mücadele sırasında bünyesinden
çıktığı Askeri Sanayi ile birlikte
Ankara’ya nakil olmuştur. Burada
1923 senesine kadar futbolcuları
İmâlat-ı Harbiye bünyesinde
kalan Turan San’atkâran, 1923 ba-
harında bu defa Ankara Ligi’nde
boy göstermiştir. Sonradan 5
Kasım 1923’te Anadolu San’atkâ-
ran Gücü ile birleşerek Anadolu
Turan San’atkâran Gücü nâmını
alan kulüp, 1926-27 sezonundan
itibaren İmâlat-ı Harbiye kulübü-
nün bünyesine katılmıştır.
50. Altınörs (İstanbul - Ankara)
1910
Aynı kaynaklar Turan ile aynı gün
kurulduğunu iddiâ etmektedir.
Ben ise 19 Kasım 1915 tarihli gaze-
tede şu habere rastladım:
“Genç Türk sanatkârlarından te-
şekkül eden Altınörs İdman
Yurdu hükümetimizin tasdîkine
iktiran olmuştur.”
Kuruluş tarihi daha eski olsa bile
en azından tescil tarihini öğren-
miş olduk. Altınörs, tasdîkini mü-
teakip 1916-17 sezonundan
itibaren 1919-20 sezonu dâhil
olmak üzere İstanbul II. Küme’de
boy gösteriyor. Altınörs kulübü-
nün de oyuncularını İmâlat-ı Har-
biye kulübüne verdiğini (hattâ
bana kalırsa bu kulübe dönüştü-
Pera’nın 1922 senesindeParis’de çekilmiş bir fotoğrafı.
BeşiktaşTerbiye-i BedeniyyeMektebi Futbol Takımı’nın 1913 senesinde
Şeref Beyli kadrosu. KadroBeşiktaş bölümündeverilmiştir.
AnadoluSan’atkâranGücübirinci takımı: Kâzım,Mustafa, Refet, Galip, Şaban,
Memduh, İbrahim, EminÂbidin, Nuri veŞevki Beyler (1922)
7
6
