78
79
Çift maç eliminasyon usulüne da-
yalı üç tur üzerinden gerçekleşen
1964 Avrupa Şampiyonası’nın ele-
meleri neticesinde turnuvaya ka-
tılacak dört takımDanimarka,
İspanya, Macaristan ve SSCB ol-
muştu. Turnuvanın, bu dört ülke
arasından, İspanya’da yapılması
kararlaştırıldıktan sonra çekilen
kuradaysa yarı final eşleşmeleri
İspanya-Macaristan ve SSCB-Da-
nimarka olarak belirlenmişti.
17 Haziran’da İspanya ile Macaris-
tan’ı karşı karşıya getiren şampi-
yonanın açılış maçı, ev sahibinin
sahaya çıkmasına karşın, futbol-
severlerden nedense beklenen il-
giyi görememişti ve o zamanlar
100 bin kişilik kapasitesi olan
Santiago Bernabeu Stadı’nda sa-
dece 35 bin seyirci toplanmıştı.
Karşılaşmaya İspanyollar hızlı,
atak bir futbol sergileyerek başla-
salar da Macarların ayağa kısa
paslara dayalı, kontrollü oyunu,
rakiplerinin ciddi gol pozisyonla-
rına girmesini engelliyordu. Maçın
ilk çeyreğinde gole en çok yakla-
şılan ansa, Macarların golcüsü
Florian Albert’in uzaktan çektiği
şutla oldu ama İspanya kalecisi
Iribar bu şutu güçlükle de olsa
kurtardı.
Karşılaşmanın 35. dakikasına ge-
lindiğindeyse İspanya ilk önemli
atağında golü buldu. Amancio’nun
pasında hareketlenen Luis Sua-
rez’in ortasında kafayı vuran
Jesus Maria Pereda, topu ağlara
göndermişti. Golden sonra İspan-
yollar skoru yeterli görüp savun-
maya ağırlık verince ortaya tatsız
tuzsuz bir maç çıktı zira Macarla-
rın da rakip kaleye pek gittiği
yoktu. Ancak bitime beş dakika
kala İspanyollar 1-0’a güvenme-
nin bedelini ödedi ve Macarlar Fe-
renc Bene ile golü bularakmaçı
uzatmaya taşıdı.
Normal sürenin büyük bölü-
münde geriye yaslanmayı tercih
eden İspanya, uzatma dakikala-
rıyla birlikte yeniden atak oyna-
maya başlamıştı. Macarlarsa turu
geçecek tarafın para atışıyla be-
lirlenmesine razı gibiydi. Yine nor-
mal sürenin sonlarında skora razı
olan taraf nasıl bunun cezasını
çektiyse, uzatmalarda da aynı şey
oldu ve beraberliği korumak iste-
yen Macarlar, 115. dakikada
Amaro Amancio’nun golüyle
yıkıldı. İspanya, zor da olsa finale
kalmayı başarmıştı.
İspanya-Macaristanmaçının bit-
mesinin ardından, aynı gün Bar-
celona’da oynanan diğer yarı final
mücadelesindeyse son şampiyon
SSCB ile Danimarka karşı karşıya
geliyordu. Danimarka, şampiyona
öncesindeki üç eleme turunda da
çok kolay rakiplerle (Malta, Arna-
vutluk, Lüksemburg) karşılaş-
mıştı. Dolayısıyla şampiyonaya
katılmaları biraz da şans eseri ol-
muştu ama amatör futbolcular-
dan kurulu Danimarka’nın bu
şansının, SSCB karşısında devam
etmesi beklenmiyordu. Nitekim
SSCB beklendiği gibi fazla zorlan-
madı ve rakibini 19. dakikada Va-
leri Voronin, 40. dakikada Viktor
Ponedelnik, 87. dakikada da Va-
lentin Ivanov’un golleriyle 3-0
mağlup ederek finalde İspan-
ya’nın rakibi olmaya hak kazandı.
Macaristan ile Danimarka ara-
sında oynanan üçüncülükmaçın-
daysa karşılaşmaya hızlı başlayan
Macarlar, 11. dakikada Bene ile
öne geçmişti. Fakat Danimarkalı-
lar, SSCB karşısındaki etkisizlik-
lerinin aksine Macarlarla başa baş
bir oyun ortaya koyuyordu. Bu
mücadelelerinin karşılığını da geç
de olsa aldılar ve 82. dakikaya ge-
lindiğinde Carl Bertelsen ile bera-
berliği yakaladılar: 1-1.
Uzatmalarda Danimarka’nın gös-
terdiği direncin kırılma nokta-
sıysa, ikinci uzatma devresinin
başında Macar Florian Albert’in,
rakip ceza sahası içerisinde düşü-
rülmesi oldu. HakemDaniel Mel-
let’nin penaltı noktasını göster-
mesinin ardından atışı kullanan
Dezso Novak topu ağlara gönderdi
ve takımını yeniden üstünlüğe ta-
şıdı. Bu golden üç dakika sonra
Novak fileleri bir kez daha hava-
landırınca da maçın sonucu or-
taya çıktı: 3-1. Yeni Avrupa
üçüncüsü, Macaristan’dı.
Santiago Bernabeu Stadı’nın ev
sahipliğini yaptığı ikinci Avrupa
Şampiyonası finalinde, aynı statta
oynanan yarı final maçına naza-
ran tribünler bu kez dolmuştu.
Yaklaşık 80 bin kişi, İspanya fut-
bolunun o ana kadarki en büyük
başarısına tanıklık etmek için
stattaki yerlerini almıştı. Bu 80
bin kişinin arasında, o zamanlar
İspanya’yı demir yumrukla yö-
netmekte olan General Franco da
vardı. 1960 Avrupa Şampiyona-
sı’nın eleme turlarında İspan-
ya’nın SSCB ile eşleşmesinin
ardından Franco takımının Mos-
kova’ya gitmesine şerh koymuştu
ve İspanya hükmen yenik sayıl-
mıştı. Şimdi karşılarında yine
SSCB vardı ve kendi sahalarındaki
maçta Franco’nun tribünde
yer alması gerçekten iro-
nikti.
Maçın henüz 6. dakikasında,
topu rakip yarı sahaya taşı-
mak isteyen Valentin Iva-
nov’un hatalı pasında araya
giren Luis Suarez, hemen
ceza sahasında demarke
vaziyette olan Pereda’yı
gördü ve Pereda da bu
pozisyonda Yashin’i avla-
makta zorlanmadı. İspan-
yolların tribünlerdeki gol
kutlamasına noktayı ko-
yansa, bu golden sadece iki
dakika sonra Galimzyan
Khusainov’un attığı gol oluyordu.
Khusainov cılız bir şut çekme-
sinde rağmen kaleci Iribar, üstüne
kapandığı topu altından kaçırmış
ve takımının yediği bu golün baş
sorumlusu olmuştu.
Skorun 1-1’e gelmesinden kısa bir
süre sonra bastıran sağanak ya-
ğışla birlikte oyunun temposu
alabildiğine düştü. Maçın sonla-
rına kadar takımlar “gollük”
denebilecek neredeyse birer
pozisyona girmişler, İspanya’nın-
kinde Pereda’nın vuruşunu
Yashinmükemmel bir refleksle
çıkarırken, SSCB’ninkinde de
Ponedelnik’in kafa şutunu Iribar
parmaklarının ucuyla çelmeyi ba-
şarmış ve goldeki hatasını telafi
etmişti. Bu kısır gidişat, dakikalar
84’ü gösterirken değişti. İlk golün
sahibi Pereda bu kez çizgiye inip
topu ceza sahasına ortaladı ve bu
ortayı iyi takip eden Marceli-
no’nun uçarak yaptığı kafa vu-
ruşu ağlarla buluşunca İspanya
maçta yeniden öne geçti.
İspanya’nın bundan sonra yap-
ması gereken altı dakika daha
dayanmaktı ve bunu da başardı-
lar. SSCB, elemeler de dâhil olmak
üzere Avrupa Şampiyonası tari-
hindeki 12. maçında ilk yenilgisini
almış ve bu yenilgi, onlara şampi-
yonluğa mâlolmuştu. 1960’tan
beri ellerinde bulunan unvan,
artık en az 1968’e kadar İspanyol-
ların olacaktı.
1964: SSCB unvanını İspanya’ya devrediyor
1966’da İspanya’da düzenlenen Avrupa Şampiyonası’nın
kazananı, ilk şampiyon SSCB’yi deviren ev sahipleriydi.
