Basic HTML Version
r›n› giymifllerdi. Ada
futbolunun en önemli
santrforlar›ndan biri
olarak görülen John
Charles, 1957’de Bri-
tanya transfer rekoru-
nu k›rarak Juventuslu
olurken, siyah-beyazl›-
lar ayn› y›l River Pla-
te’in y›ld›z› Omar Si-
vori’yi alarak dünya
transfer rekorunu da
ellerine geçiriyordu.
Serie A’da bu dönemin
belki de en önemli yabanc› oyuncu
grubuysa, Milan’›n ‹sveçli y›ld›zlar›
Gunnar Gren, Gunnar Nordahl ve
Nils Liedholm olmufllard›. 1951’de
Milan’› yaklafl›k yar›m as›r sonra ilk
‹talya flampiyonlu¤una tafl›yan efsa-
ne üçlü, bir bak›ma kulüplerinin di-
rilifl öyküsünü kaleme alm›flt›. Özel-
likle Gunnar Nordahl 1950’den
1955’e kadar oynanan alt› sezonun
beflinde gol krall›¤› yaflay›p Serie A
kariyerinde 225 gol kaydederek bu
ligde tüm zamanlar›n en golcü ikin-
ci oyuncusu olarak ‹talyan futbolu
tarihinde apayr› bir iz b›rakacakt›.
Serie A’da iz b›rakan bir baflka ‹sveç-
li y›ld›z Kurt Hamrin de Çizme’ye ilk
olarak 1956’da Juventus üzerinden
girifl yapm›flt›. 15 y›l boyunca bu lig-
de top koflturacak olan Hamrin’in ef-
saneleflece¤i formaysa, Fiorenti-
na’n›n menekfle rengi
formas›yd›.
1950’li y›llar, Türki-
ye’den de Çizme’ye
ilk önemli transferle-
rin yafland›¤› dönem
olarak kay›tlara geç-
miflti. Bülent Esel
(SPAL), Bülent Eken
(Palermo), fiükrü Gü-
lesin (Palermo ve La-
zio) ve Lefter Küçü-
kandonyadis (Fioren-
tina) bu dönemde Se-
rie A’y› flereflendiren yabanc› oyun-
cular aras›ndayd›.
Kuzey Kore yenilgisi ve
ola¤anüstü hâl!
1960’lara gelindi¤inde de Serie A is-
tikametindeki y›ld›z trafi¤inin yo-
¤unlu¤u sürmekteydi. 1961’de Inter,
Barcelona’dan Luis Suarez’i renkle-
rine ba¤larken yine bir dünya trans-
fer rekoru k›r›l›yordu. Ancak bu
maddi fedakârl›klar›n karfl›l›¤› da
fazlas›yla al›nacakt›. Zira Suarez,
1964 ve 1965’te Avrupa flampiyonu
olan Inter’in en önemli oyuncular›n-
dan biri olacakt›. Inter, Suarez’in ya-
n› s›ra Brezilyal› ünlü sa¤ kanat
oyuncusu Jair da Costa’y› da kadro-
suna katm›flt›.
Yine 1961 senesinde Manchester
City’den 100 bin sterlin karfl›l›¤›nda
Denis Law’u renklerine ba¤layan
Torino ise hemflerisi Juventus’un
dört y›l önce John Charles transfe-
rinde k›rd›¤› Britanya transfer reko-
runu ele geçiriyordu. O y›l ayr›ca
‹ngilizlerin en önemli genç golcüle-
ri aras›nda yer alan Jimmy Greaves
de k›sa bir süre Milan formas› giyer-
ken, Türk Millî Tak›m›’n›n y›ld›zla-
r›ndan Can Bartu Fiorentina’ya, Me-
tin Oktay da Palermo’ya transfer ol-
mufllard›.
Ne var ki bu bolluk, 1966 Dünya
Kupas›’nda ‹talya Millî Tak›m›’n›n
tarihinin belki de en büyük flokunu
yaflamas›yla son bulacakt›. ‹talyan-
lar, ‹ngiltere’deki turnuvaya 28 y›ll›k
dünya flampiyonlu¤u hasretlerine
son vermenin hayallerini kurarak
gitmifllerdi ama ilk tur gruplar›n›n
son maç›nda Kuzey Kore gibi dünya
futbolunun sinek s›klet tak›mlar›n-
dan birine tek golle boyun e¤ince de
bu hayaller deyim yerindeyse daha
bismillah demeden suya düflmüfl
oluyordu. Bu sonuçla Kuzey Kore
çeyrek finale yükselirken ‹talyanlar
erkenden evlerine dönmüfltü. Hâl
böyle olunca ‹talyan futbolunda bir
ola¤anüstü hâl ilân edilmesi de ga-
yet ola¤and›.
Velhas›l, ‹talyan Futbol Federasyonu
(FIGC) çareyi, ‹talyan kulüplerinin
daha fazla yabanc› oyuncu transfer
etmesini yasaklamakta buldu. Buna
göre o an hâlihaz›rda FIGC’den li-
sans alm›fl yabanc› futbolcular ülke-
de oynamaya devam edebilecekler-
di, fakat ülkeye yeni yabanc›lar gele-
meyecekti ve mevcut yabanc›lar›n
da zaman içerisinde emekli olmala-
r›yla birlikte belli bir süre sonunda
Serie A sadece ‹talyan oyunculara
kalacakt›.
Bu uygulaman›n gerçekten pozitif
bir etkisi olmufl mudur bilinmez ama
‹talya Millî Tak›m›, 1966’da yaflad›¤›
o büyük floku, önce 1968’de Avrupa
flampiyonu olarak, sonra da 1970
Dünya Kupas›’nda final oynayarak
fazlas›yla telafi etti. Gelgelelim ‹tal-
yan kulüplerinin Avrupa kupalar›n-
daki karnesi gün geçtikçe kötüye gi-
diyordu. 1967’de Inter’in fiampiyon
Kulüpler Kupas›’nda final oynamas›,
1969’da da Milan’›n bu kupay› ka-
zanmas› sonras› ‹talyan tak›mlar› 15
sezon boyunca Kupa 1’de sadece
dört kez final oynayabilecekler, lâ-
kin bu finallerin hepsini kaybede-
ceklerdi. Üstelik di¤er iki Avrupa ku-
pas›nda da tablo pek farkl› say›lmaz-
d›. Kupa Galipleri Kupas›’nda
1968’de Milan’›n kazand›¤› zafer
sonras›nda ‹talyanlar 1984’e kadar
sadece iki final görebildi. Bunlar›n
ikisinde de yine Milan vard› ve k›r-
m›z›-siyahl›lar 1973’te Leeds karfl›-
s›nda gülen taraf olurlarken 1974’te
Magdeburg’a kupay› kapt›rm›fllard›.
Fuar fiehirleri Kupas› ve UEFA Kupa-
s›’ndaysa Juventus 1965 ve 1971’de
final oynam›fl, 1977’deyse nihayet
kupay› kazanm›flt› ama bunun hari-
cinde ‹talyan tak›mlar› 1980’lerin
sonuna kadar final göremeyecekti.
Avrupa kupalar›ndaki bu baflar›s›z-
l›k, elbette UEFA ülke puan› s›rala-
mas›na da yans›m›flt›. S›ralaman›n
bafllad›¤› 1960 y›l›ndan itibaren dü-
zenli olarak ilk dört içinde yer alan
‹talya, 1974’te beflinci s›raya geriler-
ken, 1977’de alt›nc›l›¤a,
1978’de sekizincili¤e,
1979’da dokuzunculu-
¤a, 1980’de de onuncu-
lu¤a kadar iniyordu.
Böylesine bir düflüfl neti-
cesinde de ‹talyanlar el-
leri mecbur bir biçimde
yeniden yabanc› oyun-
culara vize vermeye raz›
oldu.
‹lk büyük
transferler
14 y›ll›k ara sonras›nda
yurtd›fl›ndan transfer ya-
pabilecek olmak, ‹talyan
kulüplerinin ifltah›n› ka-
bart›yordu belki ama bafllang›çta tek
bir oyuncunun al›nmas›na izin veril-
di¤i için Çizme’ye gelen y›ld›z
oyuncu say›s› bu ifltaha paralel ol-
mam›flt›. Yasa¤›n kalk›fl›n›n hemen
sonras›ndaki ilk önemli transferlerse,
Avusturya futbolunun modern za-
manlardaki orkestra flefi Herbert
Prohaska’n›n Inter’e, Arsenal’in ‹r-
landal› y›ld›z› Liam Brady’nin Juven-
tus’a, son dünya flampiyonu Arjan-
tin’in baflar›l› sa¤ a盤› Daniel Berto-
ni’nin Fiorentina’ya ve tabii ki Bre-
zilya Millî Tak›m›n›n orta sahas›nda-
ki vazgeçilmezi olan Falcao’nun da
Roma’ya gitmesi olarak kay›tlara
geçmiflti.
Serie A’n›n 1950’lerden sonra yeni-
den dünya y›ld›zlar›n›n çekim mer-
kezi olmas›ndaki as›l dönüm nokta-
s›ysa 1980’lerin belki de en iyi Avru-
pal› futbolcusu olan Michel Plati-
ni’nin 1982 yaz›nda Saint-Etien-
ne’den Juventus’a geçmesiydi. Tori-
no ekibi ayn› y›l ayr›ca, dünya üçün-
cüsü Polonya’n›n flafl ismi Zbigniew
Boniek’i de renklerine ba¤lam›flt›.
Platini sonras› dönemde art›k birçok
kulüp büyük oynamaya niyetlenmifl
ve Serie A’y› adeta futbolun NBA’ine
çevirmek için kollar› s›vam›flt›.
1983’te, o dönemde ço¤u kiflinin
dünyan›n en iyi futbolcusu olarak
kabul etti¤i Zico, kariyerinin son dö-
neminde bir ‹talya havas› alabilmek
ad›na Udinese’ye imza atarken, bir
baflka önemli Brezilyal› oyuncu To-
ninho Cerezo ise Roma’da vatanda-
fl› Falcao ile eküri olmay› tercih edi-
yordu.
Ertesi y›l bu furyaya, Socrates’i trans-
fer eden Fiorentina da kat›l›rken, In-
ter ise Alman futbolunun süper star›
Karl-Heinz Rummenigge’yi Bayern
Münih’ten koparmay› baflarm›flt›.
Milan da ‹ngiliz Millî Tak›m oyuncu-
lar› Mark Hateley ve Ray Wilkins’e
imzalar› att›rm›fl, hatta Wilkins için
Manchester United’a ödedi¤i 1 mil-
yon 500 bin sterlinle yeni Britanya
transfer rekorunu da k›rm›flt›. Liver-
pool ile üç Avrupa flampiyonlu¤u
yaflayan Graeme Souness ise Samp-
doria’n›n yolunu tutmufltu. En büyük
sükseyi yapansa, Barcelona’dan
Diego Armando Maradona’y› 13
milyar 500 milyon lirete kadrosuna
katan Napoli oluyordu. Böylece iki
sene önce Barcelona’ya gelirken
dünya transfer rekorunu k›ran Mara-
dona da bu rekorunu biraz daha ge-
lifltiriyordu.
Zirveden tükenme noktas›na
Çizme’nin 1980’lerin ikinci yar›s›n-
dan itibaren dünyan›n en önde ge-
len oyuncular› için adeta m›knat›s
Omar Sivori
Can Bartu
‹talya-1968
Matthaeus - Klinsmann - Brehme
TamSaha
89
88
TamSaha