Basic HTML Version
Oyuncular ağır antrenmanlara ma-
ruz kaldıklarında vücutları uyum sağlar
ve nihayetinde denge yenilenir. Normal
şartlar altında, enerjinin yeniden dolması
ve yenilenmesini tamamlamak için genel-
likle 24 saat yeterlidir. Ancak oyuncular
ağır bir maç programı veya sürekli yüksek
yoğunluktaki antrenman gibi aşırı fiziksel
stresle çalıştıklarında sıklıkla, uyum ve
dengede problem yaşarlar. Eksik topar-
lanmada ve geniş bir zaman periyodunu
kapsayan zorlu bir antrenman progra-
mında sürantrenman gerçekleşebilir.
Bundan kaçınmak için, oyuncu
ve antrenörlerin farklı türler-
deki egzersiz yoğunluğunun
tipine göre oluşan belirtileri
tanımlayabilmeleri gerekir.
Yorgunluk tipleri
Sürantrenmanın ne anlama
geldiğini sporcu ve antrenörle-
re anlatmak için birkaç terimin
tanımlanması gerekir.
Akut yorgunluk
Akut yorgunluk basit bir
antrenman sezonunun sonu-
cudur. Bu yorgunluk şekli ge-
nellikle 1-2 gün veya daha az
bir süre devam eder. Bu duruma genellik-
le kas hasarı, ara sıra uyku bozuklukları ve
artan alerjik belirtiler eşlik eder.
Aşırı yorgunluk
Aşırı yorgunluk özellikle bir veya daha
fazla yoğun mikro döneme bağlıdır veya
çok fazla yenileme periyodunun sonucu-
dur. Bu yorgunluk şekli genellikle birkaç
gün veya 2 hafta kadar süren kısa dönem-
lidir. Dinlenmedeki kalp atım hızında ar-
tış, sonraki aktivitelerde erken yorgunluk
ve ısrarlı performans düşüklüğüne (özel-
likle gece saatlerinde susama) ilaveten bu
yorgunluk durumuyla ilişkili bazı aşırı kas
yaralanmaları da olabilir.
Antrenman yoğunluğuna bağlı yorgun-
luk
Bu yorgunluk , bir çok yüksek yoğun-
luktaki antrenmanın mikro dönemine
bağlıdır. Bu yorgunluk türü 2 günden
daha uzun sürebilir. İsteksiz çalışma, uyku
bozukluğu, iştah kaybı ve duygusal bozuk-
luktan dolayı etkisiz enerji kullanımı gibi
belirtileri vardır.
Sürantrenman
Sürantrenman yetersiz yenilenmeyle
ardı ardına aşırı yüklenmenin
sonucudur. Oxford Spor He-
kimliği Sözlüğü’nde organiz-
manın psikolojik ve fizyolojik
kapasitelerini aşırı yükleme
ile oluşan bir süreç olarak ta-
nımlanır. Bu yorgunluk şekli
birkaç haftadan birkaç aya ka-
dar süren çok uzun bir dönemi
kapsamaktadır. Sürantrenman
döneminde önemli değişimler
oluşur ve çoğunlukla en belir-
gin özelliği kas zayıflığıdır.
Üç temel vücut sistemi sü-
rantrenmandan etkilenir. Her
Yorgunluk ve sürantrenman
Oyuncular ağır antrenman ve yoğun maç temposu dönemlerinde yorgunluk ve sürantrenman tehlikesiyle karşı
karşıya kalabilir. Bu olumsuzlukların önüne geçmek için oluşun belirtileri iyi tanımlayabilmeleri gerekir. Sporcula-
rın antrenman dönemi ve maç aralarında tam olarak toparlanmalarına olanak tanınması sürantrenmanın önüne
geçmek için önemli bir faktördür.
Hazırlayan: Atilla Yüce - TUTOR
biri bir diğerinden bağımsız olmasına rağ-
men bu ilişkili sistemler insan vücudunun
karmaşıklığını kontrol ederler.
Sinir-kas yorgunluğu (Nöromusküler):
Aerobik türü düşük yoğunluktaki alıştır-
malarla, değiştirmeksizin sadece yüksek
yoğunluktaki antrenman metodu kulla-
nılmasının bir sonucu olarak oluşur. Bu
yorgunluk türü sıklıkla oyuncunun mo-
tivasyonunda azalma, reaksiyon hızında
ve gücünde yavaşlama, kas kuvvetinde
azalma ve kas fibrillerinin çalışma hızında
azalma ile sonuçlanır.
Metabolik kaynak yorgunluğu:
Kas hasa-
rı, tendon hasarı , kendini rahatsız hisset-
me ve kas ağrısıyla sonuçlanabilir. Spor-
cuyu bu yorgunluğun ötesine sürüklemek
yüksek yaralanma hızıyla neticelenebilir.
Aşırı yüksek yoğunluktaki antrenman-
lar daima kasta ve kanda (laktat) laktik
asitin yüksek oranda birikmesine neden
olur. Bu, kuvvetli ve çabuk bir şekilde uy-
gulama yeteneğinin azalmasının sonucu
olarak , koordineli kas kasılmasını azal-
tabilir. Laktik asitin artması aynı zamanda
sporcunun uzun bir süre çalışma kapasi-
tesini etkileyen oksijenin kasa ulaşan mik-
tarının azalmasına neden olur.
Sinirsel - hormonal yorgunluk:
Fiziksel
ve zihinsel stres, sporcunun yorgunlukla
başa çıkamayacağı bir seviyeye ulaşırsa
sinirsel-hormonal yorgunluk oluşur. Bu;
istirahat kalp atım hızının artmasına, iş-
tah kaybına, uyku bozukluğuna, bağışık-
lık sisteminin zayıflamasına, güç kaybına,
kilo kaybına, sinirliliğin artmasına, perfor-
mansta güç, hız ve kalitenin azalmasına
yol açabilir.
Aynı zamanda testosteron seviyesin-
deki azalma, sporcunun tam güç üreti-
mini ve buna ilaveten maçtan sonra ve
antrenman dönemleri arasında normal
bir şekilde tam bir toparlanma sağlama
yeteneğini etkiler.
Sürantrenmanın tedavisi , önlenmesi ve
gözlemlenmesi
Yorgunluk ve sürantrenman konusun-
Semptomların
Özellikleri
Antrenman Sırasında
Antrenmandan sonra
Düşük Yoğunluk
Uygun Yoğunluk
Limiti Aşan Yoğunluk Yoğun veya az Limiti Aşma
Yorgunluk
Düşük
Yüksek
Yorgun
Yorgun tamamlama
Deri rengi
Hafif Kızarık
Kızarmış
Çok kızarmış
Birkaç gün soluk
Terleme
Hafiften ortaya
Üst bedende yoğun ter Alt ve üst beden yoğun
ter
Gece terlemesi
Teknik hareketlerin
kalitesi
Kontrollü hareket
Dikkat kaybı
Tutarsızlık
Bazı tekniksel hatalar
Zayıf koordinasyon
Belirsiz teknik
Çok sayıda tekniksel
hata
Beceri kaybı
Güç eksikliği (24saat)
Dikkat kaybı
Konsantrasyon
Normal
Antrenörün söyledikler-
ine hızlı tepki verme
Maksimum dikkat
Tekniksel elementlerde
düşük yetenek
kazanımı
Dikkat azalması (kısa)
Kısa süreli düşük kon-
santrasyon
Sinirlilik Tutarsızlık
Zihinsel yorgunluk
Beceri kaybı (24-48saat)
Özel görevlerde konsantre
olamama
Antrenman ve Sağlık
Durumu
Bütün görevleri tam
yerine getirme
Kas zayıflığı
Güç kaybı
Düşük çalışma kapa-
sitesi
Kas ve eklem ağrısı
Baş ve mide ağrısı
Kusma hissi
Keyifsiz hissetme
Uyku zorluğu
Kas ağrısı
Fiziksel rahatsızlık
Kalp atım hızında artış (24
saat veya daha fazla)
Antrenman İstekliliği İstekli Çalışma
Uzun süre dinlenme ve
toparlanma arzusu
Fakat hala çalışma için
istekli
Antrenmanı bırakma
isteği
Pasif dinlenme için
ihtiyaç
Gelecek günler için antren-
man arzusunda kayıp
Dikkatsizlik
Antrenman gereklilikler-
inde negatif davranış
Tablo 1: Özel antrenman yoğunlukları için yorgunluk semptomları
Futbol Gelişim
58
59
Futbol Gelişim