Fenerbahçe ile Trabzonspor arasında oynanacak 51. Ziraat Türkiye Kupası finaline ev sahipliği yapacak Ankara 19 Mayıs Stadı, 17 Aralık 1936 tarihinde hizmete giren, ülkemizin en eski stadyumlarından birisi. Tarihi stat bugün yedinci kez bir Türkiye Kupası final maçına sahne olacak. Kupa finallerinin çift maç üzerinden oynandığı tarihlerde Ankaragücü dört, Gençlerbirliği de bir kez kupayı kazanmak için bu statta ter akıtmıştı. Bu stattaki tek maçlı ilk final ise geçtiğimiz sezon oynandı ve kupayı Fenerbahçe kazandı.
20 bin 600 seyirci kapasitesi ile Gençlerbirliği ve Ankaragücü kulüplerinin maçlarına ev sahipliği yapan, geçmişte bir çok millî maça sahne olan Ankara 19 Mayıs Stadı, 17 Aralık 1936 tarihinde hizmete giren, ülkemizin en eski stadyumlarından birisi.
İtalyan mimar Paolo Vietti-Violi'nin bu projesi, mimari bir yarışmanın sonucu ve Türkiye'de tasarladığı bir dizi spor kompleksinin ilki. Kompleks, türünün ilk örneği olmasıyla Türkiye Cumhuriyeti için tarihsel olarak sembolik bir önem taşıyor. Yapı, hem sosyo-kültürel, hem de fonksiyonel açılardan önemli.
Yapı grubu, kapalı- açık tribünleri ve soyunma odalarıyla birlikte bir atletizm stadyumunu, at yarışları ve askeri yürüyüşler için bir hipodromu, velodromu, rugby, futbol, basketbol gibi takım sporları için antrenman sahalarını, tenis kortlarını, jimnastik salonunu, 33 ve 60 metre uzunluğunda iki havuzu, soyunma odalarını, sporcu ve kulüp binalarını, ilk yardım ünitesini, bir kuleyi, atış poligonunu, alanın genel peyzajını ve seyirciler için düzenlenmiş olan açık alanları içeriyor. Stadyum ve hipodromun saçakları ve tribünleri, betonarme yapılar. Kompleksin mimari karakteristiği, Modernist/Dışavurumcu bir yaklaşımı yansıtıyor.
Türkiye Kupası finalleri, 1990-91 sezonundan itibaren tek maç üzerinden oynanıyor. O tarihten bu yana oynanan 12 finale üç kez İzmir Atatürk Stadı, ikişer kez Kayseri Kadir Has Stadı, Bursa Atatürk Stadı ve İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadı, birer kez de Antalya Atatürk Stadı, Diyarbakır Atatürk Stadı ve Şanlıurfa GAP Arena ev sahipliği yaptı. Ankara 19 Mayıs Stadı ise tarihinde ilk tekli finale geçen sezon sahne oldu. Bu stattaki ikinci kupa finali ise bugün Fenerbahçe ile Trabzonspor arasında oynanacak.
Ancak tarihi stadın Türkiye Kupası finallerine yabancı olduğunu söylersek haksızlık yapmış sayılırız. Çünkü finallerin çift maç üzerinden oynandığı tarihlerde, Ankara takımları finale yükseldiğinde maçlarını bu statta oynadı. Ankaragücü'nün dört, Gençlerbirliği'nin de bir kez olmak üzere Ankara 19 Mayıs Stadı'nda 5 defa final maçlarına çıkmışlığı bulunuyor.
Statta oynanan ilk final maçı 1971-72 sezonunda gerçekleşti. O sezon, Ankaragücü tarihinde ilk defa Türkiye Kupası'nda finale yükselmiş ve Altay'la kupanın sahibi olmak için eşleşmişti. İzmir'de oynanan ilk maç 0-0 sona erdi. İki takım 31 Mayıs günü Ankara 19 Mayıs Stadı'nda rövanş için karşı karşıya geldi. Doğan Babacan'ın yönettiği maçı Coşkun Süer'in iki, Müjdat Yalman'ın da penaltıdan bir golüyle 3-0 kazanan Ankaragücü, tarihi statta Türkiye Kupası'nı kaldıran ilk takım oldu.
Ertesi sezon kupa sahibini yine Ankara 19 Mayıs Stadı'nda buldu. Bu defa Galatasaray'la Ankaragücü finale çıkmış, 2 Mayıs 1973 günü o dönemdeki adı Mithatpaşa olan bugünün İnönü Stadı'nda oynanan maçı Galatasaray Gökmen Özdenak'ın iki, Büyük Mehmet'in (Oğuz) bir golüyle 3-1 kazanmıştı. Ankaragücü'nün tek golü ise Metin Yılmaz'dan gelmişti. 23 Mayıs 1973 günü Ankara 19 Mayıs Stadı'nda oynanan rövanşı Ziya Türkdoğan yönetti. Metin Kurt'un golüne Ankaragücü Erman Toroğlu ile cevap verse de 1-1'lik beraberlik Galatasaray'ı kupanın sahibi yaptı.
1980-81 sezonunda Türkiye Kupası, Federasyon Kupası adı altında oynandı. Finalde ise Ankaragücü ile Boluspor vardı. Ankara 19 Mayıs Stadı'nda 6 Mayıs 1981 günü oynanan Cumhur Demir'in yönettiği karşılaşmayı Ankaragücü Mehmet Şahin ve Sadık Aksöz'ün golleriyle 2-1 kazandı. Boluspor'un golünün altında ise Minas Asa'nın imzası vardı. 13 Mayıs 1981 günü Sadık Deda yönetiminde Bolu'da oynanan rövanş golsüz sona erecek ve kupayı kazanan Ankaragücü, önemin muktediri Kenan Evren'in talimatıyla 1. Lig'e alınacaktı.
Ertesi sezon Ankaragücü yine finaldeydi ve haliyle tarihi stat bir kez daha finalin ev sahipliği yapıyordu. 19 Mayıs 1982 günü İhsan türe'nin yönettiği Ali Sami Yen Stadı'ndaki ilk maçı Galatasaray Sinan Turan, Tarık Hodziç ve Bülent Alkılıç'ın golleriyle 3-0 kazandı. 26 Mayıs 1982'de Sadık Deda yönetiminde Ankara 19 Mayıs Stadı'nda gerçekleşen rövanş maçında Ankaragücü'ne Halil İbrahim Eren'in attığı iki golle elde edilen 2-1'lik galibiyet yetmedi. Tek golünü Tarık Hodzic'le bulan Galatasaray, 19 yıl sonra Ankaragücü'nü bir kez daha finalde alt ederek kupanın sahibi oldu.
1986-87'de yine Federasyon Kupası adıyla düzenlenen organizasyonda Gençlerbirliği ile Eskişehirspor finale çıkmıştı. İlk maç 13 Mayıs 1987 günü Ankara 19 Mayıs'ta oynandı. Gençlerbirliği, Özcan Oal'ın yönettiği bu karşılaşmayı Avni Okumuş, Özcan Duman, Halil İbrahim Eren ve Harun Erol'un (2) golleriyle 5-0 kazandı. 20 Mayıs 1987 günü Eskişehir'de Aykan Köseoğlu'nun idare ettiği rövanşı Eskişehirspor'un 2-1 kazanması yetmeyecek ve kupa Gençlerbirliği'nin müzesine gidecekti. Bu maçta Eskişehirspor'un gollerinin altında Fuat Kavaş ve Erdoğan Koç'un, Gençlerbirliği'nin golünün altında ise Özcan Duman'ın imzası vardı.
Bu stattaki tek maçlı ilk finalse geçtiğimiz sezon Fenerbahçe ile Bursaspor arasında oynandı. Bülent Yıldırım'ın yönettiğimi, Cem Satman ve Ekrem Kan'ın yardımcı, Barış Şimşek'in de dördüncü hakemliğini yaptığı finali, bugünün de finalisti Fenerbahçe kazandı. O gün güçlü rakibini Caner Erkin, Cristian Baroni, Semih Şentürk ve Alex de Souza'nın golleriyle 4-0 mağlup eden Fenerbahçe, 29 yıl süren kupa hasretine de Ankara 19 Mayıs Stadı'nda son vermişti. Bakalım bu tarihi statta hangi takım sevinecek?
