Basic HTML Version
ve teknik ayrıntı fut-
bol oyununun her
anında kaleci tara-
fından kullanılmakta
ve uygulanmaktadır.
Yani bunlar olmadan
kalecilik
mesleği-
nin icra edilebilmesi
mümkün değildir.
Anahtar faktör-
ler tüm boyutlarıyla
özümsettirilmeli
Kalecilik demek,
teknik ve taktik for-
mat demektir. Bu
aynı zamanda kale-
ciliğin “bireysel spor” boyutuna par-
mak basan dikkat çekici bir özelliğini
de ortaya koymaktadır. Oysa futbolcu
söz konusu kalıplara bu kadar “ba-
ğımlı” değildir. ”Yaratıcılığını” devreye
sokabileceği alanlarda teknik ve taktik
şablonlardan uzak, özgürce hareket
etmek farklılığına sahiptir. Buna kar-
şılık kalecilikte “yaratıcılığın” (yete-
nekle karıştırılmasın) ağırlıkta olacağı
alan son derece kısıtlıdır. Kalecilikte
“bireysel” teknik ve taktik pratikler bu
kadar önemliyse ve bunların mekaniz-
maları olmadan kalecilik de düşünü-
lemezse, bunların genç kalecilere be-
nimsettirilmesi de o kadar önemlidir.
Bu teknik-taktik formatlar onlara ne
kadar doğru biçimde verilirse, genç
kaleciler de görevlerini o kadar doğ-
ru yerine getireceklerdir. Fakat bunlar
“vahiysel”
şeyler
değildirler;
aklın
süzgecinden
geç-
miş bir “bilgi” içer-
mektedirler. Hem
de “pratik boyutu”
olan ve bir “siste-
matiği” bulunan bir
bilgi… Bu bilgiyi sağ-
layanlar da o şab-
lonların
“anahtar
faktörleridirler.”O
anahtar
faktörler
teknik ya da taktik
mekanizmanın içe-
riklerini ve işleyişini
ortaya koyarlar. Bir tekniği kavramak
için bunları çok iyi özümsemiş ol-
mak gerekir. Ama bundan da öte bu
anahtar faktörlerin bilgi malzeme-
siyle sistematiğinin “doğru” olması
çok önemlidir. Zira,teknik veya taktik
nüveyi tanımlayanlar bunlardır ve ta-
nımlamanın “doğru” olmaması duru-
munda, konuyu “doğru kavramak” ve
“doğru öğretmek de” mümkün olma-
yacaktır. Ancak bu zincirin daha da ön-
cesine gidilirse, birinci olarak “doğru”
bir teknik ve taktik formatın tespitine
ihtiyaç olduğu görülür. Çünkü, bun-
ların “yanlış” olanlarının da anahtar
faktörleri bulunmaktadır. Tespit yan-
lış yapılırsa, yanlış anahtar faktörler
üzerinden yanlış bilgilenme gerçek-
leşecek demektir.Özetlersek;“doğru
bir teknik-taktik formatı” çıkış noktası
yaparak bunun “doğru sistematize”
edilmiş anahtar fak-
törleri ve içerikleri-
nin kavranılması çok
önemlidir. Bu çerçe-
veden bakıldığında
da, Kaleci Antrenö-
rü eğitiminin, genç
kaleci gelişimi bölü-
münde tüm teknik
ve taktik konuların
anahtar
faktörleri
üzerinde çok ayrıntılı
bir şekilde durulması
gerekmektedir. Yani
anahtar
faktörler
gençleri yetiştirecek
kaleci antrenörlerine bütün boyut-
larıyla özümsettirilmelidir ki, onlar
da gençlerin eğitiminde bu anahtar
faktörlerden hareketle teknik-taktik
konuları doğru bir şekilde işleyebil-
sinler. Bunları “ezber bilgi” şeklinde
almak da yeterli olmayacak, ”içsel-
leştirilmelerine” ihtiyaç duyulacaktır.
Diğer taraftan bunların gençlere
sadece kavratılmalarıyla da iş bitme-
mektedir.Hataların “tespit” ve “tadi-
li” içinde bunlardan yararlanılacak-
tır. Bunlar olmazsa, kaleci antrenörü
“yanlışı” tespit, teşhis ve tedavi için
hangi “kritere” göre hareket edeceği-
ni çözemeyecektir. Onun elinde doğ-
ru bir “yol haritası” olmalıdır ki, buna
göre hareketin yanlış olup olmadığına
karar verebilsin. Bütün bunlar “genç
takım” kaleci antrenörleri için daha
da
önemlidir.Bu-
nun nedeni de çok
açıktır; kaleciliğin
olmazsa
olmazı
olan teknik ve taktik
donanımın kaleci-
ye monte edilmesi,
küçük yaş grupla-
rından itibaren evre
evre gerçekleştiril-
mektedir. Bu işlem
ne kadar doğru ya-
pılırsa yetişkin kale-
ciliğinde de o kadar
iyi noktalara geline-
bilecektir.
Kalecilik özel bir mevkidir. Onu
özel kılan faktörlerin başında elle
oynama ayrıcalığının bulunması ge-
lir. Ayrıca kaleci bu ayrıcalığını ceza
sahasının her noktasında kullanma
yetkisine sahiptir. Aynı zamanda aya-
ğı ile oynayabilmesi, kale sahasındaki
dokunulmazlığı, hepsinden önemlisi
topun kale adı verilen o dörtgenden
içeriye girmesini ne pahasına olursa
olsun önlemesi gereken en son ve do-
layısıyla da en değerli kişi durumunda
olması , kaleciyi futbol oyununun en
önemli aktörlerinden biri konumuna
getirmektedir. Futbol içerisinde başka
hiçbir oyuncunun böylesine sorumlu
olduğu bir dörtgeni veya buna benzer
bir yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Kaleciler kendine has teknikler
kullanır
Kalecinin bu özel konumu, bera-
berinde onun “kendine has” teknikler
kullanmasını ve farklı taktik anlayışlar
geliştirmesini zorunlu kılmıştır.Bu tek-
nik ve taktik içerikler son derecede
çeşitlidir. O kadar ki, bu kadar çeşitlili-
ği futbolcu profilinde bulabilmek bile
pek mümkün değildir. Örneğin; kaleci
blokaj yapar, plonjonla köşeden top
çıkarır tribünleri ayağa kaldırır. Her
ikisi de futbolcuda bulunmayan “öz-
gün” tekniklerdir. Devam eder; “1:1”
de makas açma tekniğini uygular ve
yakın mesafeden mutlak bir gole izin
vermez. Cepheden yüksek top gelir,
çift yumrukla topu uzaklaştırır. Yan-
dan orta yapılır, tek yumruk tekniği-
nin bütün avantajlarını sergileyerek
kalabalığın arasından tehlikeyi önler.
Geniş alanda rakip oyuncuyu karşılar,
sergilediği taktik ve teknik uygulama-
larla onun hamlelerini etkisiz hale
getirerek takımını bir golden kurtarır.
Yer topunda risk görür, kapaklanma
tekniğini kullanır. Rakip forvet ceza
sahası içerisinde ve merkezde çok et-
kili bir şut atar, herkes gol diye ayağa
kalkmışken kaleci ince ayarlı bir açı da-
raltmanın sağladığı hızla mükemmel
bir patlatma örneği gösterir ve dar
açıdan topa müdahale ederek kurta-
rışını yapar. Yere düşer, yerden kalkış
tekniklerine baş vurur. Araya atılan bir
topta kuvvetli bir hızlanma ile birlikte
uzaktan “plonjonlu öne uzanmanın”
bütün detaylarını devreye sokarak
ummadığı bir anda rakibin ayakların-
dan topu kapar. Ceza sahası içi toplar-
da yay üzerinde gezinerek ve açı ortay
alarak bütün kaleyi kaplarken, rakip
oyunculara gol noktası bırakmaz. En
arkaya ve uzağa giden ortalarda kal-
ça çevirmeli koşu tekniğinin ve yakın
bacak üzerinden aşarak topa kollarla
uzanmanın bütün avantajlarını kulla-
narak alınması imkansız gibi gözüken
bir yan topa sahip olur. Rakip atakta-
dır, top kaleci tarafından kazanılmış-
tır ve yarım voleyle yaptığı bir nokta
atış degajında takımını kontra atağa
kaldırır. Mükemmel bir el degajı ör-
neğiyle ceza sahası köşelerinde takım
arkadaşlarını buluşturarak olumlu bir
atak başlangıcına imza atar.Bu saydık-
larımızla birlikte daha bir çok taktik
Genç takımlarda görev yapan kaleci antrenörleri birbirine bağlı dört ayaktan oluşan bilgi dona-
nımına sahip olmalıdır. Bunlar; temel teknik ve taktik konularda anahtar faktör içeriklerini, yaş
evreleriyle beraber bireysel farklılıklara göre “zihinsel ve psikolojik özellikleri ve kalecinin takım
oyunu içerisindeki” işlevlerini bilmek, ayrıca doğru öğretim metotlarını kullanmaktır.
Yazan: Eser Özaltındere - Akademi Ligleri ve Gen Kaleci Gelişim Eğitmeni
Genç takım kaleci antrenörlüğünde
doğru bilgilenmenin önemi
Futbol Gelişim
56
57
Futbol Gelişim