Basic HTML Version
ısınma gibi konularda birbirlerine ola-
bildiğince yakın koşullarda testlere
girmelerinin önemi izah edilmelidir.
Test sonuçlarından, yapılacak ge-
nel değerlendirme için geçerli (kulla-
nılabilir) veriler elde edebilmek için,
sonuçların sağlıklı bir şekilde mukaye-
se edilebilmesine olanak sağlayan bir
puanlama tablosunun hazırlanması
ve kullanılması yerinde olacaktır. Bu
tablonun temel özelliği teste tabi tu-
tulacak futbolcuları birbirlerine ola-
bildiğince yakın bir değerlendirmeye
tabi tutmaya olanak verecek şekilde
düzenlenmiş olmasıdır (testlerin aynı
koşullar altında gerçekleştirilmesi,
yüksek sayıda futbolcunun teste tabi
tutulması, test esnasında aynı seviye-
de egzersiz yaptırılması, futbolcuların
yaşlarının dikkate alınması).
Unutmamak gerekir ki fiziksel
hazırlık çalışmalarının değerlendiril-
mesine temel teşkil edecek testlerin
sonucunda futbolcuların fiziksel se-
viyelerini ortaya koyacak nihai tablo,
futbolcuların somut test egzersizleri-
ni kavrama yetilerinin yanı sıra fizik,
morfolojik ve psikolojik etmenlerin de
dikkate alınmasını gerektirir.
Futbolda fiziksel hazırlık çalışmala-
rının değerlendirilmesinin futbolcula-
ra ilişkin bazı istatistikler toplamaktan
öte bir amacı olduğunu unutmamak
gerekir. Bütün bu değerlendirmenin
asli amacı, ortaya çıkan sonuçlardan
hareketle futbolculara kendilerini
geliştirmelerine olanak sağlayacak
bireysel gelişim programları hazırla-
nabilmesi, futbolcunun da bu kişisel-
leştirilmiş program dâhilinde hazırlık
sürecine ilişkin alışkanlıklarını değiş-
tirebilmesidir. Bu hedefe ulaşmak için
de futbolcuların, test sonuçlarının sa-
dece teknik heyeti değil kendilerini de
yakından ilgilendirdiğini, sürekli bir
değerlendirmenin formunu korumak
noktasında bir futbolcunun en büyük
yardımc ı lar ın-
dan biri oldu-
ğunu kavraması
gerekir.
Yukarıda an-
latılanlar ışığın-
da öncelikle se-
zon başında bir
fiziksel hazırlık
çalışması değer-
lendirmesi ger-
çekleştirilecek,
bu değerlendir-
me ile futbol-
cuların fiziksel
nitelikleri
tes-
pit edilerek bu
tespit uyarınca
kendilerine en
uygun antren-
man programla-
ması yapılacak-
tır. Futbolcuların
kuvvetli ve zayıf
oldukları noktalar belirlenecek, sezon
içinde belirlenmiş dönemlerde tekrar
edecek değerlendirmelerle gösterdik-
leri gelişim izlenecek, bu sürece göre
başlangıç değerlendirmesi sonucun-
da belirlenen hedefler kontrol edile-
rek, gerekli hallerde güncellenecektir.
Futbol Gelişim’in bir sonraki sayı-
sında “Fiziksel hazırlık çalışmalarının
değerlendirilmesi” konusuna “Test-
ler” altbaşlığıyla devam edeceğiz.
Fiziksel hazırlık
değerlendirmesi
Herhangi bir
alanda değerlen-
dirme kavramın-
dan söz ettiği-
mizde bir olay ya
da kişi hakkında
bir süreç sonu-
cunda vardığımız
yargıları
ifade
ederiz. Fiziksel
hazırlık çalışma-
larının
değer-
lendirilmesi de-
diğimizde farklı
amaçlara hizmet
eden birçok fark-
lı alt başlık ve yöntemden bahsetmek
mümkündür. Bunlar arasında, sezo-
nun farklı dönemlerinde futbolcuların
içinde bulundukları form durumunun
belirlenmesi, futbolcuların gelişim
dönemlerinde fiziksel yeteneklerinin
takip edilmesi, futbolculara yapılan
fiziksel yüklemenin antrenmanlar ile
m ü s a b a k a -
lar arasında
dengeli
da-
ğılımının ta-
kip edilmesi,
a n t r e nm a n
i çer ikler inin
düzenlenme-
si, antrenman
yüklemeleri-
nin tespitinde
olası sakatlık
durumlarının
dikkate alın-
ması, vs. sayı-
labilir.
Bu maka-
lede örnek olarak inceleyeceğimiz
fiziksel hazırlık çalışmalarının değer-
lendirilmesinde ise temel amacımız
takımın bir bütün olarak fiziksel pro-
fili hakkında detaylı bilgiye sahip ol-
maktır. Temel amaç ve faaliyet alanı
belirlendikten sonra ikinci aşama ge-
nel değerlendirmenin yapılabilmesi
için zamansal süreklilik arz eden bazı
eylemlerin yapılmasıdır. Bu eylemler
arasında değerlendirme yöntemle-
rinin seçimi, (yapılacak farklı testler,
kullanılacak farklı teknolojiler) konu-
sunda uzmanlaşmış değerlendirme
uzmanları tarafından sporculara iliş-
kin fiziksel verilerin toplanması süre-
cinin programlanması, bahis konusu
verilerin önceden belirlenmiş test
protokol verilerinin değerlendirme
kriterleriyle mukayese edilerek fut-
bolcu ile ilgili kanaate varılması ve son
olarak bu kanaate dayanarak bireysel
özel antrenmana ilişkin kararların
alınması.
Değerlendirme sürecinde yapı-
lan testler, kolektif oyun esnasında
tespit edilmesi
imkânsız bireysel
seviye farklılıkla-
rının teşhis edile-
bilmesi için vaz-
geçilmez araçlar
arasında kabul
e d i l me k t e d i r.
Değerlendirme-
ye esas olacak
testlerin seçimi
farklı kıstaslara
göre yapılmalıdır.
Bu kıstasların ilki
yapılacak testin
futbol sporuna
özgü gereklilikle-
ri karşılamasıdır.
İkinci kıstas kulüpte geçmiş yıllara iliş-
kin değerlendirme istatistiğinin olup
olmadığıdır. Üçüncü kıstas ise yapı-
lacak testlerin kullanım kapasitesine
ilişkindir (testin sezon içinde farklı dö-
nemlerde gerçekleştirilebilmesi [3-6
kez], bir defada olabilecek en fazla
sayıda futbolcuya uygulanabilmesi
[20 – 24 oyun-
cu] ve fiziksel
olarak futbol-
culara
test
esnasında çok
fazla yük bin-
memesi.)
Değerlen-
dirme aşama-
sında dikkat
edilmesi gere-
ken hususlar-
dan biri de bu
işi değerlen-
dirme teknik-
lerine hâkim
sabit bir uz-
man ekibinin yapmasıdır (fiziksel ha-
zırlık antrenör ekibi). Bu ekip futbol-
cuları yapılacak testler konusunda
bilgilendireceklerdir. Bu bağlamda
testlerle amaçlanan hedefler anlatıl-
malı, değerlendirmenin hangi amaç-
la yapıldığı açıklanmalı, futbolcuların
motivasyon, yorgunluk, test öncesi
49,25
10
0
0
2
4
6
8
10
üü
Oyuncuda davranış
değişikliği
10
Şekil 3: Değerlendirmenin amacı
Değerlendirme içeriğini
oluşturan adımlar:
• Değerlendirme içeriğinin se-
çimi (Test)
• Uygulama
• Bilgi Toplama (Veri girişi)
• Kriterlere göre yorumla-
mak ve sonuçlarına göre
bir karar vermek
• Antrenman tipi konusunda
karar alınması
Değerlendirme Alanları
Psikolojik
Fizik
Taktik
Teknik
INTEGRAL
Bireysel antrenman
programlarının yapılması
Form durumu
değerlendirmesi
Oyuncunun profili, pozisyonu
ve takımı
Yetenek tespiti
Şekil 2: Üst düzey futbolda verim değerlendirmesi yapılabilecek
durum ve alanlar
Futbol Gelişim
32
33
Futbol Gelişim