Basic HTML Version
oyuncusuna devflirildi¤i ilk zamanlar) farkl›yd›lar.
Bu futbolcular›n hepsi h›zl› ve gole yak›n hücum
oyuncular›yd›. Finalde ‹talya ve Fransa asl›nda ayn›
diziliflle sahada olmas›na ra¤men iki tak›m aras›n-
daki fark kanat oyuncular›n›n sahip olduklar› özel-
liklerdi. Fransa maça 4-2-3-1 ile bafllad›; ‹talya ise
daha defansif 4-4-1-1 takti¤i ile sahaya ç›kt›. Bu
farkl›l›k etkisini gösterdi; Camoranesi ve Perrotta
tehlikeli hücumcular de¤ildi, onlar piyonlard›.
Lippi’nin çift forvet olarak ilk seçimi Totti ile To-
ni’ydi ve iflin garibi onlar kendilerini göstermek ye-
rine tak›m için oynamay› seçti. Avrupa Alt›n Ayak-
kab› Ödülü sahibi Toni’yi ve efsanevi oyun kurucu
Totti’yi, verilen görevi sonuna kadar yerine getiren
oyuncular olarak izlemek tuhaf gelebilir, fakat tur-
nuva boyunca gerçekleflen buydu. Toni iki golünü
de ayn› maçta kaydetti. Fransa 1998’deki Frans›z
forvet Stephane Guivarc’h gibi de¤ildi. Odakland›-
¤› fley tak›m› rakip kaleye yaklaflt›rmak için savafl-
makt›. Sadece topu ileride tutmakla kalmay›p ayn›
zamanda rakip defans› da orta sahadan uzaklaflt›r›-
yordu. Ayn› esnada Totti hiç durmadan rakip tak›ma
pres yap›yordu. Çeyrek finalde, kendisine markaj
yapan Ukraynal› orta saha Viacheslav Sviderskiy’yi
oyundan düflürmekle kalmam›fl, Sviderskiy’nin se-
bep oldu¤u bofl alandan tak›m arkadafllar›n›n fayda-
lanmas›n› da sa¤lam›flt›.
Bu ikilinin yapt›klar›n› bir futbol terimi ile aç›klar-
sak, Toni ve Totti tak›mlar›n›n iyili¤i için kendileri-
ni “feda” ettiler. Piyonlarla onlar› karfl›laflt›rmak ge-
rekirse, bu nas›l ifade edilebilir? “Feda” satrançta
anlam› en çok kavranabilen terimlerden biridir.
Oyunun bafllang›c›nda, piyonlar oyuna hâkim olma
konusunda çok önemlidir; fakat bir piyonun oyu-
nun içinde ne kadar süreyle kalaca¤›n› nadiren bi-
lirsiniz. Bazen bir piyonu kaybedece¤inizi bilerek
onu yem olarak rakibin önüne atars›n›z; çünkü pi-
yon rakibi tuza¤›n içine çeker ve daha güçlü taflla-
r›n›z›n hâkimiyeti ele geçirmesini sa¤lar. Sovyet bü-
yük usta Alexander Kotov
“Merkezdeki piyonlar›n
yerleflimi, bir satranç oyununun topo¤rafisini belir-
ler”
der. Bu, ‹talya’n›n ileri dörtlüsünün yapt›¤› fle-
yin ayn›s›yd›. Daha yak›ndan bakacak olursak, Lip-
pi’nin elinde sekiz piyonu vard›; ayr› ayr› feda edi-
lebilen alt› forvet ve ayr›ca Camoranesi ile Perrotta.
K›ymetli tafllar
Atlar ve fillere eflde¤er bulmak zordur ama futbolun
içeri¤ine göre kolayca tan›mlayabilece¤imiz dört
satranç tafl› flah, vezir ve iki kaledir. fiah, defanstaki
son adam›n›z olan kalecinizdir. En güçlü tafl vezir
ise uzun paslarla oyunu istedi¤i yöne çevirebilen,
defans›n önündeki oyun kurucudur. Son olarak ka-
leler, defans›n sa¤›nda ve solunda yer alan ama ka-
natlardan bindirmeler yaparak ileri ç›kan beklerdir.
Satranç tafllar› aras›ndaki s›ralamaya göre, vezir ve
iki kale hazine de¤erindeki en k›ymetli tafllard›r (fla-
h› tenzih ederek, çünkü flah paha biçilemezdir ve
mat olursan›z oyunu kaybedersiniz). Bu pozisyon-
lardaki seçimleri için, Lippi kendisi ile ne kadar
övünse azd›r. Turnuvan›n en güçlü flah› Gigi Buf-
fon, haflmetli vezir Andrea Pirlo ve hiç durmayan
kaleler Fabio Grosso ile Gianluca Zambrotta. ‹tal-
ya’n›n eleme turlar›ndaki en önemli üç sald›r› silah›
hücumcular de¤ildi, onlar geriden gelen Pirlo,
Grosso ve Zambrotta’yd›.
Hem yar› finalde hem de finalde
maç›n adam› seçilen Pirlo turnu-
van›n en iyi oyun kurucusuydu.
Defans›n önünde yer alarak maç-
lara a¤›rl›¤›n› koyuyordu. Çapraz
paslar atarak, topu durmaks›z›n
kanat bekleri ile buluflturdu. Fakat
satrançta ise vezirin yolu kaleler-
le nadiren kesiflir, oyunun sonlar›-
na do¤ru birbirlerine yaklafl›rlar.
Satrançtaki vezire nazire yaparca-
s›na, Pirlo önüne ç›kan rakipleri-
nin ve tak›m arkadafllar›n›n üze-
rinden pas atabilmek gibi özel bir
yetene¤e sahipti.
‹talya’n›n golle sonuçlanan atak-
lar›nda genellikle iki kalesinin,
Zambrotta ve Grosso’nun imzas›
vard›. 18. yüzy›l›n efsanevi sat-
ranç oyuncusu Frans›z François-
Andre Danican Philidor,
“fiaha
yak›n duran filin önündeki piyon-
la flah›n önündeki piyonu de¤ifl-
tirmek her zaman avantajl›d›r”
der.
“Bu merkezin hâkimiyetini
alman›za olanak sa¤lar ve ayr›ca
sald›rmas› için kalenizin önünü
açar.”
Karfl›laflt›rma çok aç›k; ka-
nat oyuncular› rakiplerini bozup
orta sahan›n kontrolüne yard›mc›
olurken, kenar beklerinin bindir-
me yapabilmesi için alan açt›lar.
Perrotta, Grosso için alan yarat›r-
ken, Camoranesi ayn›s›n› Zam-
brotta için yap›yordu.
Ukrayna karfl›s›nda al›nan 3-0’l›k
çeyrek final zaferi her fleyi özetli-
yordu. Zambrotta gol perdesini
harika bir bindirmeyle açt›. Gros-
so’nun kazand›rd›¤› köfle vuru-
flundan Toni ilk golünü att›. Ve
üçüncü golde Zambrotta’n›n ge-
tirdi¤i topta Toni’ye sadece do-
kunmak kalm›flt›. Her ata¤›n bafl-
lang›c› Pirlo’nun ayaklar›na bak›-
yordu.
‹kinci turdaki Avustralya ve yar›
finaldeki Almanya’ya karfl› oyna-
nan gergin eleme maçlar›, Grosso
sayesinde kazan›ld›. Grosso,
Avustralya karfl›s›nda tart›flmal› ve
kritik bir penalt› kazan›lmas›na
neden oldu ve maç›n tek golü bu
penalt›y› gole çeviren Totti’den
geldi. Sonras›nda 2-0’l›k Almanya
zaferinde, Pirlo’nun harika ara
pas›yla - turnuvan›n en güzel ha-
reketlerinden biriydi - ilk golü
atan yine Grosso’ydu.
Bu hamleler oldukça geç yap›ld›;
Avustralya’ya karfl› 90+3’te ve
Almanya’ya karfl› ikinci uzatma
devresinin bitmesine iki dakika
kala. Satranca bafllayan her
oyuncuya ö¤retildi¤i gibi, kalele-
rin etkinli¤i oyunun sonlar›nda
en yüksek seviyeye ç›kar, çünkü
kaleler bofl alanlar› tümüyle de-
¤erlendirir.
‹talya’n›n Fransa’y› mat etti¤i fi-
nalde, kaleler pozisyonlar›n› ko-
ruyup ileriye ç›kmad›lar. Penalt›
at›fllar›nda topun bafl›na ilk ge-
çen Pirlo’ydu. Grosso’nun kul-
land›¤› beflinci ve son penalt›
sonras› ‹talya Dünya fiampiyonu
olmufltu. ‹talya’n›n satrançvari
zaferini, Palermo’nun sol beki
Grosso’nun taçland›rmas› hari-
kayd›. Sicilyal› defanstan daha
iyi kim olabilirdi ki?
(*):
Daily Mail gazetesi taraf›ndan
“Premier Lig’de oynayan en kötü
oyuncu seçilen Frans›z forvet.
(**):
Penalt› pozisyonun içinde
eski Galatasarayl› Lucas Neill
vard›.
TamSaha
67
66
TamSaha
*
**
Boffin
Pirlo
Zambrotta ve Grosso