Basic HTML Version
utbolda ve satrançta amaç
ayn›d›r. fiah›, kaleci olarak
düflünürseniz,
hücum
ederken amaç oyun alan›n›
kullanarak rakip flah› mat
etmek ve savunma yapar-
ken de amaç flah› koru-
makt›r. “Altm›fl dört” kare-
den oluflan satranç tahta-
s›nda ve çim sahada ka-
zanmak tek fleyi korumaya
ba¤l›d›r; satrançta flah, fut-
bolda kale.
Buna ra¤men önemli fark-
lardan biri futbolcular›n ve
tafllar›n diziliflleridir. Fut-
bolda forvetler, kanatlar
ve oyun kurucular rakibe
yak›n oyuna bafllar. Hâl-
buki satrançta kaleler, at-
lar, filler ve vezir - onlar›
hem koruyan hem de k›s›t-
layan - piyonlar›n arkas›n-
da oyuna bafllar. Karfl›lafl-
may› piyonlar flekillendi-
rir, fakat di¤er tafllar en gö-
ze batan ve en can al›c›
katk›y› sa¤lar.
Bu aç›dan de¤erlendirildi-
¤inde, Marcello Lippi’nin
oyun felsefesini benimse-
yerek 2006 Dünya Kupa-
s›’n› kazanan ‹talya Millî
Futbol Tak›m›, futbol tari-
hindeki en satrançvari ta-
k›md›r. O tak›mdaki hü-
cumcular asl›nda atak yap-
m›yordu; onlar piyonlard›.
As›l tehlike daha geriden
gelmiflti.
Turnuva boyunca Lippi kadro seçiminde dehâs›n›
konuflturdu. Kadrosunda yer alan 23 oyuncunun
21’inden (iki yedek kaleci hariç) faydaland› ve fla-
fl›rt›c› olan kadrodaki alt› forvetin - Francesco Tot-
ti, Luca Toni, Pippo Inzaghi, Alessandro Del Pie-
ro, Alberto Gilardino ve Vincenzo Iaquinta - hep-
sinin gol atmas›yd›. ‹talyanlar 12 gol atm›flt› ama
64
TamSaha
sadece Toni ve
Materazzi bir-
den fazla gol
k a y d e tmi fl t i .
‹kisinin de gol-
leri, maçlar›n
en kritik anla-
r›nda
duran
toplardan gel-
miflti. Savun-
mada ise yedi
farkl› defans
oyuncusu maç-
lara ilk on bir-
de bafllad›. Bu-
na ra¤men, biri
ABD maç›nda
kendi kaleleri-
ne att›klar› garip gol ve finalde tart›flma-
l› bir penalt› sonucu yedikleri bir di¤eri
olmak üzere kalelerinde sadece iki gol
gördüler. Tak›m harika bir ifl ç›karm›flt›.
Piyonlar
Lippi 4-3-1-2 ve 4-2-3-1 dizilifllerini
kulland›. Geleneklerine ba¤l› biri ola-
rak bilinen Lippi, turnuvan›n ortas›na
dek bu dizilifllerden vazgeçmedi. Ama
as›l sorun Lippi dar alanda oynanan
4-3-1-2’ye uygun bir kadro seçmiflti ve
onun elinde 4-2-3-1’in
kanatlar›nda görev ya-
pabilecek oyuncular
yoktu.
‹talya’da altyap›lardan,
adam eksiltebilen kanat
oyuncusu çok nadiren
yetiflir, bu yüzden kad-
roda bu tipte bir futbol-
cunun olmamas›n› kim-
se yad›rgamad›. Oysa ki
Lippi’nin ilk aç›klad›¤›
27 kiflilik aday kadroda
iki kanat oyuncusu
Franco Semioli ve Mar-
co Marchionni yer al›-
yordu. Marco Marchi-
onni kadrodan ç›kart›l-
masa, dört y›l sonraki
turnuvada ‹s-
panyol Jesus
Navas’›n göste-
rece¤i perfor-
mans› sergile-
yebilirdi.
Kadrosunda ka-
nat oyuncusu
kalmayan Lip-
pi, 4-2-3-1’in
kana t l a r › nda
Mauro Camo-
ranesi ve Simo-
ne Perrotta’y›
kulland›. ‹kisi
de al›flk›n oldu-
¤umuz kanat
oyuncular› de-
¤ildi. Camoranesi dörtlü orta sahan›n
sa¤›nda oynamaya al›flk›nd› ama Lippi
onu Juventus’ta 4-3-1-2 diziliflinde dü-
zenli olarak “shuttler” (Ç.N badminton
oyuncusu) rolünde oynatm›flt›. Di¤er
yandan Perrotta da asl›nda çal›flkan ve
disiplinli bir merkez orta sahayd›. Lippi
2008 y›l›nda Independent gazetesinden
Glenn Moore’a verdi¤i röportajda
“O güne kadar Almanya’ya en teknik
futbolcular› götürmedi¤imi biliyordum.
Fakat bir tak›m yaratabilece¤im futbol-
cular› ça¤›rd›¤›ma çok emindim”
demiflti.
Camoranesi ve Perrotta
mucizeler yaratmad›,
onun yerine kontrollü
oynad›lar.
Yapt›klar›
ak›ll› alan savunmas› sa-
yesinde rakip hücum
beklerinin bindirmelerini
engellediler. Bu ikili di-
¤er yar› finalist tak›mla-
r›n kanatlar›ndan bariz
farkl›yd›:
Fransa’dan
Franck Ribery ve Florent
Malouda, Portekiz’den
Luis Figo ve Cristiano
Ronaldo ile Alman-
ya’dan Bernd Schneider
ve Bastian Schweinstei-
ger’den (vasat bir kanat
TamSaha
65
F
Marcello Lippi
Michael Cox
Çeviri:
Toygar Çalapöver
Büyük Usta
Futbolla satranç
aras›nda karfl›laflt›rma
yapmaya oldukça
al›flk›n›z. ‹ki oyun
aras›ndaki
benzerliklerden ilki
oyunlar›n içerisinde
kullan›lan stratejik
terimlerdir. ‹kinci
benzerlik ise savunma
yaparken dikkatli olmay›
amaçlayan taktikleri
yorumlamak ve
elefltirmektir. Fakat bir
futbol tak›m›n›n oyun
felsefesinin satrançla
k›yasland›¤›na nadiren
flahit oluruz. Marcelo
Lippi önderli¤indeki
‹talya’n›n, 2006 Dünya
Kupas›’n› satranç
taktikleri kullanarak
kazanmas› gibi...
Perrotta
Camoranesi