Basic HTML Version
Antrenman sayısına bağlı olarak genel hazırlık
Antrenman sayısına bağlı olarak hazırlanan ve teorinin günlük olarak karşılaşılan
gerçek duruma adapte edilmesine olanak tanıyan aşağıdaki model de göz önünde bu-
lundurulmalıdır. Genel hazırlık için bir model hazırlanırken, farklı faktörler arasındaki
etkileşim dikkate alınmalıdır.
Kulübün spor konusundaki hırsı, mali durumu,
hiyerarşik pozisyonu, antrenman tesisleri,
kadronun kalitesi vs.
Haftada gerçekleşen
antrenman sayısı
Kaleci için genel hazırlık modeli
Kalecinin performans seviyesi
ve istekleri
+
Büyükler kategorisi
19-22 yaş grubu geçiş dönemi
• Teknik, taktiksel ve teorik hazırlık
Büyükler kategorisine geçiş,
Günlük kalecilik tekniği çalışması,
Yetişkinler seviyesinde oyuna
adaptasyon:
1. Oyun hızlanır ve kalecinin pozis-
yonları analiz etmek için daha az
vakti vardır.
2. Rakipler daha deneyimli ve kur-
nazdırlar.
3. Rakibin bulunduğu zorlu görevler-
de etki daha fizikseldir (hava topları).
– Oyuncunun her gün antren-
man yaptığı daha deneyimli
oyuncuları gözlemleme ve onlar-
dan bir şeyler öğrenme,
– Maçlarda oynamak için her
fırsatı değerlendirme (yedek ta-
kım).
• Fiziksel hazırlık
Antrenmanın içeriğindeki deği-
şiklik, yapılan çalışmanın fazlalığı ve
yoğunluğundaki değişime adaptas-
yon,
Top ile veya topsuz tüm çalışma-
ları yerine getirebilme becerisi.
• Psikolojik hazırlık
-Büyükler kategorisine geçiş:
Bir anda ilk tercih haline gel-
mek nadir rastlanan bir durum-
dur; kalecinin sabırlı olması ve
kendini geliştirmek için çalışmaya
devam etmesi gerekir.
Amatör futbolda, oyuncunun
hayatın farklı bölümleri arasında
bir denge kurması gerekmekte-
dir: aile, iş ve futbol.
- Profesyoneller için:
Futbol bir hobi olmaktan çıkar,
tüm artıları ve eksileriyle bir mes-
leğe dönüşür.
Şöhreti kaldırabilmeyi öğren-
mek,
Basından gelen baskıya göğüs
gerebilmek,
Kişinin sahip olduğu parayı yö-
netebilmesi (kişinin çevresinde gü-
venebileceği kişilerin bulunması).
Asıl hedef; tercih edilen ilk kale-
ci olmaktır.
Olgunluk Dönemi
• Teknik, taktiksel ve teorik hazırlık
Tüm kalecilik tekniklerinde tam
anlamıyla uzmanlık,
Deneyim kazanmayı sürdürmek
ve aynı zamanda bu deneyimi nasıl
kullanacağını bilmek,
İyi performans sergileyen bir ka-
leci en prestijli kulüplerde kendini
geliştirme şansını yakalayabilir,
Milli takım için seçilme isteği.
• Fiziksel hazırlık
Fiziksel becerilerin gelişiminin
dorukta olduğu bir dönem,
Ağır çalışma yüküne dayanma
becerisi, kendini hızlı bir biçimde to-
parlama becerisi.
• Psikolojik hazırlık
İlerleme kaydetmek için öz eleşti-
ri ve hataların kabul edilmesi önem
taşımaktadır,
Dışarıdan gelen baskılara en üst
düzeyde direnç gösterme (basın,
halk, sonuçlardan kaynaklanan bas-
kı),
Düşük performansları nasıl be-
nimseyeceğini bilmek; kulübün,
antrenörün, vs. değişmesi gibi du-
rumlara adaptasyon becerisini ge-
liştirmek,
Performansın yüksek olması için
düzenli bir aile hayatı önem taşı-
maktadır.
35 yaşın üzerindeki kaleciler
• Teknik, taktiksel ve teorik hazırlık
Günlük olarak antrenman yapıla-
rak yüksek performans sürdürülür,
Belirli fiziksel niteliklerin (hız, sıç-
rama kapasitesi) körelmesini telafi
etmek için sahip olunan deneyimi
kullanmak (maçı okumak, tahmin-
ler yürütmek).
• Fiziksel hazırlık
Belirli fiziksel niteliklerde körel-
me (hız, sıçrama kapasitesi),
Kendini yönetmeyi öğrenme: ka-
leci ve antrenörü ortaya çıkan belirli
fiziksel kısıtlamalara göre bir prog-
ram hazırlar,
İnsanın vücudunu ve kendini her
zaman olduğundan daha fazla dinle-
mesi,
Performansı da etkileyebilecek
ciddi bir sakatlanma sonrasında to-
parlanmada güçlük.
• Psikolojik hazırlık
Sahada harcanacak her dakikanın
tadına varmak,
Grupta lider rolünü üstlenmek,
Emekli olunacak gün için hazırlık
yapmak (emeklilik planı, hayatın
planlanması).
Şekil 4.
Hafta boyunca antrenman sayısı arttıkça; günlük olarak gerçekleştirilen antrenmanlarda teknik,
fiziksel ve psikolojik hazırlığa gerektiği gibi yer vermek daha kolay hale gelir. Aksine antrenman sayısının
daha az olması, kalecinin ilerleme kaydetmesine yardımcı olmak için antrenmanın içeriğini belirlerken daha
dikkatli olmamız gerektiği anlamına gelir.
Genç oyuncular
İyi performans arayışı uzun vadeli bir öngörüyü gerektirir. Bu
çalışmanın belirli basit ancak belli başlı prensiplere göre organi-
ze edilmesini de gerektirmektedir. antrenmanın planlanmasının
amacı, kalecinin performansını artıracak şartların oluşmasına
yardımcı olmaktır.
Planlamanın ne derece etkili olduğu antrenörün düzenle-
me ve içerik anlamında parametreleri performansı artıracak
biçimde antrenmanlara entegre etme becerisine bağlıdır.
Bu
da hazırlığın daha kısa ve uzun döngüler şeklinde ve antrenma-
nın da farklı süreçler üzerinden organize edilmesini gerekli kıl-
maktadır:
Kariyer planı (örn. eğitim merkezinde kalecinin sporculuk
geleceğinin tasarlanması)
Yıllık plan
Sezonun başında, antrenörün kalecinin pozisyonu ve yaşına
bağlı olarak genel ve bireysel hedefleri tanımlaması gerekmek-
tedir. Yıllık planda (programda) bu hedefler üzerinde çalışılacak-
tır. Bu planda kulübün hedefleri ile takvimi de yer almalı (ant-
renmanlar, maçlar) ve söz konusu plan takımın genel planı ile
tutarlı olmalıdır.
Yıllık plan şunları içerir:
– Teknik plan
– Taktiksel plan (farklı dizilişlerde kalecinin rolü)
– Teorik plan
– Fiziksel plan
– Zihinsel plan
Plan (program, düzenli olarak gözden geçirilmeli ve alınan
sonuçlara, maçlar ile antrenmanlar sırasında yapılan gözlemlere
göre düzenlenmelidir.
Makro dönemler (birkaç ay bile sürebilen uzun döngüler).
Makro dönemleri şunlar için tanımlarız:
– Hazırlık (performansı etkileyen faktörlerin gelişimi).
– Ülkeye bağlı olarak, hazırlık:
- Yaz ve kış,
- Yalnızca yaz (veya yalnızca kış) için olabilir.
– Müsabaka (maksimum performans dönemi)
- 1 tek müsabaka dönemi
- 2 müsabaka dönemi, sonbahar/ilkbahar ya da tam tersi.
- Haftalık plan
– Geçiş, toparlanma (toparlanma dönemi ve bir sonraki
uzun hazırlık dönemine geçiş).
Mezo dönemler (daha belirli hedefler ile 3-5 haftalık) –
aylık plan
Mikro dönemler (çok özel bir hedef dâhilinde 2-10 gün-
lük)
- Haftalık plan
• Antrenman veya mini dönem (2 antrenman)
– Tüm programlama ve planlama bir antrenman içerisinde
gerçekleştirilir,
– Her bir antrenmanın teknik, taktiksel ve fiziksel hedeflere
ulaşılmasını mümkün kılan kendine has bir yapısı vardır.
Kaleci ve planlama
Kalecinin genel hazırlığının planlanması karmaşık bir süreç-
tir. Bu hazırlık planının yapılması belirli etmenlere bağlıdır. Bu
etmenler şunlardır:
• Kalecinin pozisyonunun kendine has doğası,
• Takımın antrenmanına uyum,
• Mevcut zamanın sınırlı olması,
• Nitelikli kaleci antrenörlerinin bulunmaması.
İdman için makro ve mezo dönemleri planlamak konusun-
da herhangi bir sıkıntı yaşanmaz çünkü her bir kalecinin birey-
sel ihtiyaçlarına bağlı olarak genel hedefleri uygularız (testler
ve gözlemlerden gelen bilgi doğrultusunda). Plan mikro ve mini
dönemlere, antrenmanlara uyarlanırken sorun yaşanır. Yalnızca
kalecinin hatalarını düzeltmek yeterli değildir.
Kalecinin zaten uzmanlaşmış olduğu niteliklerini geliştirme-
si ve her zaman takım için mevcut bulunması gerekmektedir.
Profesyonel futbolda, bir hafta süresince kaleci antrenörünün
çalışabildiği yeterli sayıda antrenman yapılmaktadır. Ancak ta-
kım amatörse ve yalnızca haftada bir veya iki kez antrenman
yapıyorsa, kalecinin gelişimini sağlayacak tutarlı bir programı
uygulamak konusunda karşılaşılabilecek güçlükleri tahmin ede-
bilirsiniz.
Kalecilerin eğitiminin planlanması açık bir biçimde sürekli
olarak bir adaptasyon içerir. İşte bu nedenle bu konuyu daha
derinlemesine ele almamız ve hiyerarşinin her basamağında
karşılaşılan harici etmenleri göz önünde bulundurmamız gerek-
mektedir. Kalecinin günlük antrenmanını iyileştirmek için belirli
yöntemler, araçlar ve tavsiyeden faydalanılabilir. Kendimize şu
soruları sormamız gerekmektedir:
Kalecilerin eğitiminde “KİM? NE ZAMAN? NE?” yapar?
Planlama
Amatör kulüpte
KİM?
• Antrenör,
• Diğer kişi (kulübün eski kalecisi, şu anki kaleci, gönüllü),
• Belirli kaleci antrenmanlarının yapılması için yakın kulüp-
lerle anlaşma.
Katılan kişi eski bir kaleciyse, pozisyon hakkında bilgi sahibi
olacaktır. Değilse kişinin hayal gücünden ziyade belgeler ve vide-
olar kullanılmalıdır.
NE ZAMAN?
• Ek bir antrenman,
• Grup antrenmanından önce veya sonra.
NE?
Detaylı bir genel plan için haftada bir antrenman yeterli de-
ğildir.
Çünkü:
• Özel antrenman teknik yönle sınırlı olmalıdır,
• Her bir yaş grubunun belirli özellikleri göz önünde bulun-
durulmalıdır,
• Belirli çalışmalarda hız ve koordinasyon faktörlerini dâhil
ederiz,
• Efor sarf edilirken dikkatli olunmalıdır.
Futbol Gelişim
30
31
Futbol Gelişim