Basic HTML Version
Bir kalecinin istikrarlı bir şekilde ba-
şarılı olabilmesi ve takımına önemli katkı
sağlayabilmesi için gelişimi ile bağlantılı
çeşitli aşamalardan geçmesi gerekmekte-
dir. Bu çocuklukta başlayan ve onun kaleci
eldivenlerini son kez taktığı gün sona eren
uzun vadeli bir süreçtir.
Bu süreç temel olarak şu aşamaları
kapsar:
• Kaleye geçmek,
• Kalecilik tekniğini öğrenmek,
• Yeterli fiziksel zindeliği kazanmak,
• Dışarıdan gelen etkilere karşı koyabilmek
için zihinsel sağlık kazanmak.
Bir kalecinin performansı 3 temel fak-
töre dayanmaktadır. Bu faktörlerin topla-
mı kalecinin sportif performansını temsil
eder:
• Teknik, taktikler ve teori
• Fiziksel faktör
• Psikolojik faktör
Bir kalecinin sportif performansı, maç
veya antrenman sırasında karşılaşılan du-
rumlarla başa çıkabilme becerisi ve öğre-
nilen tüm becerileri kullanmasıdır.
Fiziksel uygunluk
Kalecilik (teknik, taktik ve teori), kale-
cinin sahadaki uygulamaya dayanan faali-
yetidir. Ofansif olanlar kadar defansif gö-
revler de oyun sırasında ayırt edilebilir. Bir
kalecinin performansını, taktiksel davra-
nışları (bireysel ve grup içerisinde) ve teori
bilgisi ile bağlantılı teknik özellikler belirler.
• Kalecinin en yükseğe ve en uzağa atlaya-
bildiği anlar,
• Topu rakipten önce ele geçirmek,
• Zorlu durumlara karşı koymak.
Psikolojik durum (psikolojik faktör),
kalecinin günlük antrenman yüküne karşı
vereceği olumlu tepkiye yansır. Maçlar sı-
rasında kalecinin çevreden gelen baskı ile
başa çıkmasına ve maç sonucunun sorum-
luluğunu üstlenebilmesine yardımcı olur.
Aynı zamanda maçın herhangi bir nokta-
sında, birkaç dakika boyunca pasif kaldık-
tan sonra bile başarılı bir performans ser-
gileyebilmesi anlamına gelir.
Şekillerde maç sırasında gösterilen
performans ile birlikte kalecilik konusunda
uzmanlaşmanın önemi açıkça görülmek-
tedir. Kaleci 10 saniyede 100 metre koşa-
biliyor veya spor salonunda 100 kg ağırlık
kaldırabiliyor olabilir; ancak
topu yakala-
yamıyorsa veya topun izlediği yörüngeyi
doğru bir biçimde hesaplayamıyorsa bu
hiç bir işe yaramaz
. Teknik/taktiksel fak-
törler konusunda uzmanlaşırsa, diğer iki
faktörün etkisi çok daha hafif olacaktır ve
bu sahadaki davranışı üzerinde belirleyici
bir etkiye sahip olabilir. Faktörler arasın-
daki uyum ne kadar iyi olursa, kaleci de o
kadar yetkin olur. İyi, mükemmel ve birinci
sınıf kaleciler arasındaki farkı yaratan da
işte budur. Bir kalecinin maç sırasında iyi
bir performans sergilemesi onun günlük
çalışmasının bir yansımasıdır. Bu çalışma
planlanabilir ve organize edilebilir. İşte bu
nedenle kalecinin hazırlığından bahset-
mekteyiz.
Kalecinin genel hazırlığı uzun bir sü-
reçtir ve bu sürecin amacı kalecinin sportif
performansını uygun bir seviyeye çıkar-
maktır.
Bu süreç şunları içerir:
• Teknik, taktikler ve teori bağlamında
hazırlık…
Kalecinin oyununun gelişmesi,
• Fiziksel hazırlık…
Fiziksel becerilerin
gelişmesi,
• Psikolojik hazırlık…
Diğerlerinin yanı
sıra zihinsel sağlamlığın gelişmesi.
Kaleci ne kadar iyi hazırlanmış olursa,
performansı da o kadar artar. Hedefimiz
kalecinin sürekli olarak gelişmesi ve bu
gelişimi en yüksek seviyede tutmasıdır.
Kalecilerin genel hazırlığının etkili
olması ve yüksek bir sportif performans
elde edilmesi için; bu hazırlık sistematik,
düzenli ve devamlı olmalıdır. Hazırlık,
kalecinin biyolojik, zihinsel ve sosyal an-
lamdaki toplam gelişimine paralel olarak
Kalecilikte sportif performans
Bir kalecinin sportif performansı, maç veya antrenman sırasında karşılaşılan durumlarla başa çıkabilme becerisi ve
öğrenilen tüm becerileri kullanmasıdır. Bir kalecinin istikrarlı bir şekilde başarılı olabilmesi için gelişimi ile bağlan-
tılı çeşitli aşamalardan geçmesi gerekmektedir.
Hazırlayan: TFD Kaleci Departmanı
birkaç aşamadan oluşacak biçimde organize edilir.
Kalecinin genel hazırlığı:
• Yaş (yaş kategorisi)
• Performans seviyesine ve antrenman birimlerinin sayısına
göre analiz edilebilir.
Şekil 1.
Kalecilik değişmeyen bir fakördür. Kaleci
antrenman sırasında edindiği becerileri asla unut-
maz. Fiziksel zindelik ve psikolojik durum ise değişken
faktörlerdir. Sık sık değişirler (Dış faktörlerin etkisi) ve
kalecinin oyununu (yapılan seçimleri) etkilerler.
Şekil 2 ve 3.
Kalecilik seviyesi en önemli görevdir çünkü hem antrenmanda hem de maç sırasında
performansı etkiler. Çelişkili bir biçimde fiziksel zindelik antrenmanı etkiler. Öte yandan psikolojik baskı
maç sırasında çok daha fazladır.
Kalecinin sportif performansı
Antrenman
Maç
Kalecilik
(Teknik, taktikler ve teori)
Psikolojik durum
(Psikolojik faktör)
Fiziksel zindelik
(fiziksel faktör)
Teknik/Taktik
faktör
Psikolojik
faktör
Fiziksel
faktör
Teknik/Taktik
faktör
Psikolojik
faktör
Fiziksel
faktör
Kaleciler için yaşa ve performans seviyesine dayalı genel hazırlık
6 - 18 Yaş Dönemi Hazırlık
6-10 yaş arası futbol okulu
• Teknik, taktiksel ve teorik hazırlık
Topla ilk temas, “kalede” ilk adımlar,
Kalecilik tekniğini aşamalı olarak öğ-
renmek ,
Topu ayakla oynamaya başlamak,
Oyunun kurallarını öğrenmek.
• Fiziksel hazırlık
Fiziksel özellikler (dayanıklılık, hız
ve koordinasyon) çeşitli oyunlar va-
sıtasıyla geliştirilir.
• Psikolojik hazırlık
Bu yaştaki çocuklar her zaman ka-
zanmayı ve ilk bitiren olmayı hedefler.
Yenilgiyi kabullenmeyi öğrenmek,
Antrenöre, takımın diğer üyelerine,
rakip ve hakeme saygı duymak,
Kalecilik pozisyonunun kendine has
doğası ve beraberinde getirdiği sorum-
luluklar ile tanışmak (bu yaşlarda
sonucun en önemli şey olmadığının
unutulmaması gerekir).
11-14 yaş arası ön eğitim
• Teknik, taktiksel ve teorik hazırlık
Önceki dönemde öğrenilen kalecilik
tekniklerinin sürekli iyileştirilmesi,
Büyük sahaya geçişle birlikte hava
topları üzerinde düzenli olarak çalış-
maların başlaması (çizgilerin yardımıy-
la ceza sahasında pozisyon alma),
Topla ayakla oynamanın iyileştiril-
mesi,
Çalışmaların zorluk derecesinin ar-
tırılması,
Farklı dizilişlerde kalecinin rolünü
öğrenmek.
• Fiziksel hazırlık
Dayanıklılık, hız, esneklik ve ref-
lekslerin iyileştirilmesi,
Toplu ve topsuz koordinasyon.
• Psikolojik hazırlık
Antrenörü dinlemek ve kendi ka-
rarlarını vermek,
Akranlarının saygısını kazanmak,
Duyguları anlamak, fark etmek
ve onlarla mücadele etmek,
Eleştiri ve yorumları kabul etmek
(ergenlik döneminin başlangıcı).
Kalecilik pozisyonunun kendine
has doğası ve beraberinde getirdiği
sorumluluklar ile tanışmak (bu yaş-
larda sonucun en önemli şey olma-
dığının unutulmaması gerekir).
15-18 yaş arası eğitim
• Teknik, taktiksel ve teorik hazırlık
Kalecilik tekniğini geliştirmeye de-
vam etmek,
Kalede daha karmaşık çalışmalar
üzerinde durmak.
• Fiziksel hazırlık
Güçlenmeye başlamak,
Hız, dayanıklılık ve benzeri özellik-
lerin geliştirilmesi.
• Psikolojik hazırlık
Karar alabilmek ve sorumluluk üst-
lenebilmek,
Kendini değerlendirmeyi öğren-
mek (öz eleştiri),
Sağlıklı yaşam biçiminin farkına
varmak,
Hırslı olmak, “oynamaya doyma-
mak” (ek antrenman talep etmek).
Kaynak: FIFA Goalkeeping
Futbol Gelişim
28
29
Futbol Gelişim