Avrupa'da pas oyunu eğitimi, ülkeler arasında şaşırtıcı biçimde farklılık gösteriyor. İspanya ve Almanya'nın gençlere yönelik eğitim yaklaşımlarını karşılaştırdığınızda aradaki büyük fark daha da belirginleşiyor.

Muhsin Ertuğral / Millî Takım Uluslararası Teknik Danışmanı

Almanya'nın genç oyuncuların eğitiminde pas oyununa odaklanmasına rağmen, İspanya'nın belirgin şekilde daha iyi bir geçiş oyunu performansı göstermesi çok dikkat çekici. Genç İspanyol oyuncular, pasları ile adeta konuşuyor. Bu çalışmamda ülkelerin farklı eğitim yaklaşımlarını karşılaştırmak istedim. İspanya'nın sosyokültürel yapısına paralel olarak, saha içi iletişim isteğindeki yoğunluğun ve altyapıdaki eğlenceli eğitim formlarının da dikkate değer olduğunu söylemeliyim. Bu durum, çocukların antrenman motivasyonuna da olumlu katkı sağlıyor.

Etkili bir iletişim  aracı

Pas ve geçiş oyunu, genç İspanyol oyuncular tarafından etkili bir iletişim aracı olarak kullanılıyor. Özellikle dünya futbolunda artan oyun hızı ile oynanan pasların yardımı sayesinde iletişim giderek daha önemli hale geliyor. Genç İspanyolların eğitiminde bu konu sistemli bir şekilde hazırlanıyor ve teknik-taktik bilgilerle birleştiriliyor. Modern futbolda doğru pas ve geçiş oyunu, artık başarı için gittikçe etkisi artan bir araç haline geldi. Pas atma ve topa birlikte sahip olma, rakibin kaleye yönelik gol şansını önemli ölçüde azaltırken, aynı zamanda takımın rakip kaleye gitme olasılığını da artırıyor.

Dünya trendlerinden örnek verirsek; ceza sahası içindeki gol vuruşlarının başarılı olması; pasın bir veya en fazla iki dokunuşla sonlandırılmasıyla mümkün oluyor. Burada topun doğru ayağa oynanması, pasın şiddeti ve açısı, bu tür çalışmaların ne kadar önem taşıdığının altını çiziyor. Bu anlamda pas oyununu, futboldaki en önemli görev odaklı iletişim araçlarından biri olarak tanımlayabiliriz.

Almanya-İspanya farkı

Futbolda pas oyunuyla topa sahip olmak bir oyun tarzı olarak görülürken, hemen Pep Guardiola'nın Barcelona'daki Tiki-Taka'sı aklımıza gelir. Guardiola, bu stiliyle İspanya Millî Takımı'nı ve Barcelona'yı en üst seviyeye taşıdı.

Üstte de belirttiğim gibi, Almanya'da gençlerin eğitimi sırasında pas oyununa daha fazla odaklanılmasına rağmen, İspanyol genç oyuncuların önemli ölçüde daha iyi bir pas ve geçiş oyunu göstermesi ilginç bir durum. Pas oyunu ve geçiş oyunu odağındaki iki eğitim yaklaşımı birbirinden önemli ölçüde farklı. Almanya Futbol Federasyonu (DFB), gençlerin eğitimi ile ilgili kılavuzlarında pas oyununa geniş yer ayırıyor. Öte yandan, İspanya'nın geçiş konusunda bu kadar net bir odaklanması yok.

Oyunun yönü

İspanya'nın eğitim sistemi, öncelikle oyun formlarına odaklanıyor. Mümkünse tüm odak noktaları oyun formlarında eğitiliyor. İspanya'dakitipik eğitim şekli "rondo"dur ve rondo ile aynı anda değişik yönler eğitilir. Çeşitli rondo formatlarıyla birlikte oyuncular, her zaman geçişin hangi yönden geldiğini ve oyunun hangi yöne devam etmesi gerektiğini öğreniyorlar. Dolayısıyla, ön yönlendirme eğitimi veya oyunun yönünü değiştirme yeteneğini geliştirme konularında eğitime gerek kalmıyor. 'Rondo'daki eğlenceli formda ne oyun yönü ne de pas sırası belirtiliyor. Böylelikle oyunculara aynı anda çeşitli beceriler kazandırılması avantajı sağlanıyor.

Oyun formlarında odak noktaları

1) Oynama yeteneği 2) Yön değiştirme 3) İletişim

Her üç nokta da doğrudan temiz pas (rahatlıkla oyunun yönüne doğru kullanılabilecek, falsosuz verilen, çabuk kullanılabilecek pas) ve oyunla ilgilidir. Oyun türlerinde (dar alan, kısa alan) açıkça Almanya'dan daha iyi eğitimli olan İspanya altyapılarında oyun yeteneği ve yön yöneliminde iletişim kilit bir faktördür.

Bununla birlikte, iletişim sadece ağızdan çıkan sözler demek değildir, çünkü bu geçiş döngülerinde az-çok kullanılır. Bunun yerine, oyuncu topu kullanarak iletişimde bulunmalıdır. Konuşan ağız değil,toptur.

Pas güçlü ayağa mı yoksa zayıf ayağa mı atılıyor? Farklılıklar dikkat çekici

Futbolda artan oyun hızı, gittikçe daha önemli bir hale gelmiş durumda. Böyle oynanan pas ile iletişim sağlanıyor. Oyun hızı, genç İspanyol futbolcuların eğitiminde metodik olarak hazırlanıyor ve teknik-taktik bilgiler birleştiriliyor. Örneğin, daha ilk aşamalarda; güçlü ayağa atılan bir pasın zayıf ayağa atılandan farklı bir anlama sahip olduğu belirtiliyor. Bu konunun eğitimine çok dikkat ediliyor. Böylece iletişime bağlı olarak hem güçsüz hem de güçlü ayak oyuna devam etmek ve yön vermek için kullanılıyor.

Pasın netliği, pozisyon ve oyun türü için pas alıcısına gerekli detay bilgileri sağlar

Pas alan oyuncu, referans olarak hangi eyleminin en iyi çözüm olduğunu anlar. Bu amaçla, pas odağıtop vasıtasıyla iletişim için kullanılır. Eğitim seviyeleri boyunca,temelteknik gereksinimler giderek taktik yönlerle birleştirilir. Taktik bakış açısından, sol ve sağ kanatlarda farklı çözümler mevcuttur. Futbolcuya ne yapması gerektiğini anlatan bir pasın, savunma, orta saha ve forvet oyuncusundan farklı bir detayı ve anlamı vardır. Bununla birlikte, bu tür iletişim hem pas alıcılarının hem de pas sahiplerinin, alan ve rakipler için sürekli ön yönlendirme, yani iletişim sağladığı anlamına gelir. Bunun en güzel örneklerinden biri eski Barcelona ve Bayern Münihli, yeni Liverpoollu Thiago Alcántara'dır. Futbolcunun ofansif oyun sırasında yaratıcılığının ön plana gelmesi, yani oryantasyonu için kafasının her yönünde sürekli, neredeyse aralıksız bir hareket içinde olduğunu görüyoruz. Söz konusu iletişim, sonuçta ima ve oyunu yönlendirmesinin yardımıyla daha iyi bir oyun yeteneği sunuyor.

Yıllar boyunca çok bilinçli bir şekilde üzerinde çalışılan düşüncelerden biri de oyuncuların ileriye doğru çıkmasını eğitmektir. Bunun ardında şüphesiz İspanya'nın temel yetenek eğitimi yatmaktadır. Almanya ile doğrudan kıyaslanınca, İspanya'da eğitimli orta saha oyuncularının çok önde oldukları açıkça görülür.

Bugün Almanya'da DFB'nin eski eğitim yönetmeni Frank Wormuth'un yapmış olduğu çalışmalar sayesinde bahsettiğimiz kavramları eğlenceli eğitim formlarıyla gençlere aktarmaya çalıştığını söyleyebiliriz. Başarı sadece yetenekle ilgili değil, fırsatlarla da ilgilidir. İspanya'nın oyuncuları yalnızca doğuştan çok iyi futbolcular değil, olmalarına izin veriliyor. Kendilerini gösterme şansı verilirken deneyim ve gelişimleri sağlanıyor.

Bunun olmasını sağlayan,tekniğe ve yeteneğe önem veren bir futbol kültüründen, uzman antrenörlüğe, net bir yapıyla kulüpleri ve 14 yaşından itibaren futbolcuları federasyona saygı göstererek bir araya getiren bir modele kadar pek çok neden var. Paylaşılan bir ideoloji süreklilikle işliyor.

Dünyadaki tüm yeteneklere sahip olabilirsiniz ama yetenekler oynamazsa, bunun hiçbir anlamı olmaz. "Yetenek" ve "Oynama Fırsatı" birleştirilmelidir. Büyük yeteneklere sahip bir futbolcu, fırsat olmadan hiçbir yere gelemez. Bu iki kavram el ele yürümelidir. Teknik, yetenek ve organizasyon hakkında medya ve kamuoyunda yapılan tüm konuşmalara rağmen İspanya hakkında daha temel, daha ilkel ve nadiren ön plana çıkan bir unsur var: REKABET. Oynamak ve rekabet içinde olmak aynı şey değildir.

Üstün yetenekleriyle kendi yaşıtları arasında önce çıkan altyapı oyuncuları için "oynuyorlar" diyebiliriz, ancak "rekabet" ettiklerini söyleyemeyiz. Bu oyuncuların rekabet etmeleri, ancak A takımda forma şansı bularak, daha üst seviye rakiplere karşı mücadele etmeleriyle mümkün olabilir.