Basic HTML Version
Avrupa
fatihleri
Galatasaray Tarihi
1905 y›l›nda kurulan
Galatasaray, Türkiye’de lig
ve kupa flampiyonlu¤u
rekoruna sahip olman›n
yan› s›ra Avrupa’da da
büyük zaferler elde etti.
2000 y›l›nda UEFA
Kupas›’n› kazanarak tarih
yazan sar›-k›rm›z›l› tak›m,
hemen ard›ndan Avrupa
Süper Kupas›’n› da
kald›rarak bir Türk
tak›m›n›n bugüne dek
ulaflt›¤› en büyük
zaferlerin kahraman› oldu.
905 y›l›nda Ali Sami Yen’in öncü-
lü¤ünde Mektebi Sultani s›ralar›n-
da kurulan Galatasaray Spor Kulü-
bü, baflta futbol olmak üzere bir-
çok spor dal›ndaki baflar›lar›yla
Türk spor tarihinde önemli bir yere
sahiptir. Özellikle geçti¤imiz y›l-
larda Avrupa’da elde edilen bafla-
r›lar tüm Türkiye’nin gö¤sünü ka-
bartm›flt›r.
Köklerini 15. yüzy›lda kurulan
Mektebi Sultani’den alan ama as›l
kulüp kimli¤iyle 1905’te tan›flan
Galatasaray’›n tarihi, asl›nda bir
toplumun dönüflüm öyküsü gibi-
dir. O tarih ki, ad›na destanlar ya-
k›flacak kadar flanl›d›r.
Mektebi Sultani’nin beflinci s›n›f
ö¤rencileri, 1 Ekim 1905 günü
edebiyat dersinde Galatasaray içe-
risinde bir futbol kulübü kurmaya
karar verdi. Ali Sami Yen’in önder-
li¤indeki 13 genç, okul defterleri-
nin arkas›na isimlerini yazarken
Türk sporunda 盤›r açacak bir fik-
ri oluflturacaklar›n›n muhtemelen
fark›nda de¤ildi.
Kulübün ad›n›n Gloria (Zafer) ya
da Audace (Cesaret) konulmas› yo-
lunda görüfller ortaya at›ld›ysa da
sonuçta Galatasaray olmas›nda an-
laflmaya var›ld›. Araflt›rmac› Cem
Atabeyo¤lu, Galatasaray ad›n›n,
bu tak›m›n yapt›¤› ilk maçta Rum
ekibini 2-0 yenerken, seyircilerin
onlardan “Galata Saray› efendileri”
diye söz etmelerinden do¤du¤unu
yazar. Bunun üzerine kurucular da
bu ismi benimsedi ve “Ad›m›z Ga-
lata Saray› olsun” dedi. Galatasa-
ray’› kuran gençler önce k›rm›z›-
beyaz renkleri seçti. Sonra k›sa bir
süre sar›-siyah formalarla maçlara
ç›k›ld›, fakat bu renkler yerini sar›-
k›rm›z› renklere b›rakt›. Sar›-k›rm›-
z› renklerin seçiliflinin öyküsünü
Ali Sami Yen flöyle anlat›r: “Birçok
yerleri dolaflt›ktan sonra, nihayet
Bahçekap›’daki fiiflman Yanko’nun
dükkân›na gidilerek orada zarif iki
yünlü kumafla tesadüf ettik. Biri,
viflneye çalan koyuca tatl› bir k›r-
m›z›, öteki de içinde turuncudan iz
tafl›yan tok bir sar›. Tezgâhtar, ma-
hirane bir el hareketiyle kumaflla-
r›n dalgalar›n› birlefltirdi. Bir saka
kuflunun bafl› ile kanad›n›n yaratt›-
¤› renk güzelli¤ine benzer bir par-
lakl›k hâs›l oldu. Ateflin içindeki
renk oyunlar›n› görür gibi olmufl-
tuk. Sar›-k›rm›z› alevinin tak›m›-
m›z üstünde par›ldamas›n› tasav-
vur ediyor ve bizi derhal galibiyet-
ten galibiyete götürece¤ini tahay-
yül ediyorduk. Nitekim de öyle ol-
du.”
1919 y›l›na kadar baflkanl›k yapan
Ali Sami Yen ve arkadafllar› kulü-
bün sa¤lam bir zemine oturmas›-
n›n da temellerini att›. 1923 y›l›n-
da kulübün amblemi de belli oldu.
Ahmet Ayetullah’›n haftal›k Kara-
kedi mizah dergisinde yay›nlanan
k›rm›z› “Gay›n” içine sar› “Sin”
oturtarak haz›rlad›¤› figür Galata-
saray’›n amblemi olarak kabul
edildi. Harf devriminin ard›ndan gay›n ve sin, yerlerini G ve S
harflerine b›rakt›.
Fakat her fley yolunda de¤ildi. Galatasaray içerisinde bafl gös-
teren anlaflmazl›klar sonucunda kulüpten ayr›lan 25 üye, Yu-
suf Ziya Bey’in etraf›nda toplanarak 1930’larda Günefl kulübü-
nü kurmufltu. Bu ayr›l›k süresince Galatasaray’›n 1908-1931
y›llar› aras›nda 10 ‹stanbul Kupas›’yla bafllayan baflar› dolu y›l-
lar› bir süre kesintiye u¤rasa da, 1949’da baflar› tekrar ufukta
gözüktü.
Bu arada 1945’te evine kavufltu kulüp. Yo¤un çal›flmalar sonu-
cunda hizmete giren stada ilk baflkan Ali Sami Yen’in ad› veril-
di. 15 bin kiflilik tasarlanan stat, 1950’de geniflletme çabalar›-
na sahne oldu ve 1964’te yaflanan talihsiz aç›l›fl facias›n›n ya-
ras›n› sard›ktan sonra, nice zaferlere ev sahipli¤i yapt›. Ancak
Galatasaray art›k eskiyen ve depremde y›k›lma tehlikesi bafl-
gösteren Ali Sami Yen’e veda etti ve maçlar›n› 15 Ocak
2011’de aç›l›fl› yap›lan 53 bin kiflilik modern Türk Telekom
Arena’da oynamaya bafllad›. Sar›-k›rm›z›l› tak›m, son iki flam-
piyonlu¤unu da TT Arena’n›n ev sahipli¤inde elde etti.
Türkiye Profesyonel Birinci Ligi kuruluncaya kadar 4 ‹stanbul
Ligi flampiyonlu¤u kazanan Galatasaray, o günden bugüne 19
kez Süper Lig, 14 kez Türkiye, 10 kez Cumhurbaflkanl›¤›, 4
Baflbakanl›k, 12 TSYD, 1 UEFA Kupas›, 3 de Süper Kupa’yla
müzesini süsledi.
Galatasaray’›n tarihi pek çok rekora ve
ilke sahne oldu. Bunlar flöyle özetlene-
bilir:
●
Türkiye’nin ilk futbol tak›m› Galatasa-
ray (1905)
●
Dünya s›ralamas›nda 1. s›raya yükse-
len ilk Türk tak›m›
●
Devlet üstün madalyas› alan ilk tak›m
●
UEFA Kupas›’n› hiç yenilgi almadan
kazanan ilk ve tek Türk tak›m›
●
Süper Lig’in ilk flampiyonu
●
Dünya Kulüpler fiampiyonas›’nda Avru-
pa K›tas›’n› temsil eden ilk ve tek Türk tak›-
m›
●
fiampiyonlar Ligi’nde çeyrek finale ç›kan
ilk Türk tak›m›.
●
‹stanbul fiampiyonlu¤u’nu kazanan ilk
futbol tak›m› (1907-1908)
●
Yurtd›fl›nda ilk galibiyeti alan Türk futbol
tak›m› (1911)
●
Yurtd›fl›nda Türkiye’yi temsil eden ilk fut-
bol tak›m› (1911)
●
fiampiyonlar Ligi’ne kat›lan ilk Türk tak›m›
●
Avrupa’da, UEFA Kupas›’n› hiç yenilgi almadan kazanan ilk
tak›m
●
Balkanlarda UEFA Kupas›’n› kazanan ilk ve tek tak›m
●
Uluslararas› maçlarda kendi sahas›nda art arda en çok gali-
biyet alan tek Türk tak›m› (20 kez)
●
Süper Kupa kazanan ilk ve tek Türk tak›m›
●
‹spanyollar› deplasmanda yenen ilk Türk tak›m›
●
‹spanyollar› eleyen ilk Türk tak›m›
●
Bir sezonda iki ‹talyan tak›m›n› eleyen ilk Türk tak›m›
(Milan-Bologna)
●
Bir sezonda iki ‹ngiliz tak›m›n› eleyen ilk Türk tak›m›
(Leeds United-Arsenal)
●
Türkiye 1. Ligi’ni nama¤lup bitiren ilk tak›m (1985-86)
●
En fazla aral›ks›z flampiyon olan tak›m (4 kez)
●
Bir sezonda en fazla Avrupa kupas› maç› oynayan tak›m
(18 kez - Süper Kupa dâhil)
●
fiampiyonlar Ligi’ne en fazla kat›lan Türk tak›m›
●
Türkiye Kupas›’n› en fazla kazanan tak›m (14 kez)
●
Cumhurbaflkanl›¤› Kupas›’n› en fazla kazanan tak›m (10 kez)
●
Avrupa kupalar›nda 1 sezonda en fazla puan toplayan tak›m
(17 maç, 34 puan)
●
Bir sezonda Avrupa kupalar›nda en fazla galibiyet alan
tak›m (11 kez - Süper Kupa dâhil)
●
Bir sezonda Avrupa kupalar›nda en
fazla gol atan tak›m (35 gol - Süper
Kupa dâhil)
●
Deplasmanda aral›ks›z en fazla ye-
nilmeyen tak›m (40 kez)
●
Avrupa kupalar›nda en çok tur ge-
çen Türk tak›m›
●
Avrupa kupalar›nda en fazla maç
yapan Türk tak›m›.
10
11
1