Türkiye - Moldova Maç Kitabı

Savaşı’nda yenilmesinin ardından Moldova’nın bir kısmı (Güney Besarabya) Romanya’ya geçmiş, ancak 1878’deki Berlin Konferansı’ndan sonra Rusya, bu bölgeyi geri almıştır. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra, 1918’de bölge Romanya’nın eline geçmiş ve 1924 yılında (o dönemde etnik Ukraynalıların hâkimiyetinde olan) Dinyester’in doğu yakasında, Moldova Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kurulmuştur. 1939’daki Nazi-Sovyet Paktı’nın imzalanmasından sonra, 1940 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB), Besarabya’yı yeniden ele geçirmiş ve bu bölgenin büyük bir kısmını Moldova Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile birleştirmiştir. Almanya’nın SSCB’ye saldırması sonucunda SSCB bir kez daha 1941 Temmuz’unda Moldova’yı Romanya’ya vermek zorunda kalmış, ancak Moldova 1944 Ağustos’unda yeniden Sovyet kontrolüne girmiştir. Moldova’nın günümüzdeki sınırları Prut ve Dinyester nehirlerinin arasındaki Besarabya denilen tarihi bölgenin SSCB tarafından Romanya’dan alınması ile 1947’de çizilmiştir. SSCB içinde yer alan Moldova’nın Romanya ile ilişkileri kesilmiş, Kril alfabesi kullanma zorunluluğu getirilmiş, Rusların ve Ukraynalıların endüstriyel bölgelere büyük çaplı göçleri özellikle desteklenmiştir. 1950’lerde ise binlerce etnik Rumen, Orta Asya’ya göç etmek zorunda bırakılmıştır. 1986’da dönemin SSCB Lideri Gorbaçov tarafından uygulanan açıklık politikası ile birlikte ulusal ve kültürel bağımsızlık için uğraş veren birçok bağımsız politik grup ortaya çıkmıştır. 1990 Şubat’ında Cumhuriyet’in Yüksek Sovyet (Parlamento) seçimleri yapılmıştır. Moldova’nın bağımsızlık ve reformlara yönelik çalışmaları 1990 yılında artmıştır. Serbest piyasa ekonomisine geçiş yolunda çalışmalara bu yıl içerisinde başlanmıştır. Yine aynı yılın ilkbaharında yapılan seçimlerde Moldova Halk Cephesi, parlamentoda çoğunluğu sağlamış ve Anayasa’da bir dizi değişiklik yapılmıştır. 1991’de bağımsızlığını kazandı Pek çok Sovyet Cumhuriyeti’nde tam bağımsızlık, Moskova’daki başarısız darbe girişimi sonucunda kazanılmıştır. Darbenin bastırılmasından sonra Moldova, 27 Ağustos 1991’de bağımsızlığını kazanmıştır. Bu hareketin ardından Ukrayna sınırında gümrük ofisleri açılmış ve Rus askerlerinin Cumhuriyet’ten ayrılması talep edilerek, Moldova Ulusal Ordusu kurulmuştur. 21 Aralık 1991 tarihinde Moldova yönetimi halkın büyük ölçüde karşı çıkmasına rağmen Almati’de yapılan toplantıda eşit ve kurucu üye olarak Bağımsız Devletler Topluluğu’nun oluşmasına yönelik antlaşmayı imzalamıştır. Gagauzlara verilen özerklik, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra barışçı yolla çözümlenen ilk ve tek etnik sorun olma özelliğini korumaktadır. Moldova bağımsız bir ülke olmasına rağmen Rus Resmi Adı Moldova Cumhuriyeti Yönetim Biçimi Parlamenter cumhuriyet Başkent Kişinev Yüzölçümü 33 bin 851 km² SSCB’den Bağımsızlık Tarihi 27 Ağustos 1991 Resmi Dil Moldovanca (Rumence ile aynı dil) Nüfus 3 milyon 437 bin 720 kişi Para Birimi Moldova Leyi Kişi Başına Gelir 6 bin 700 $ Güneydoğu Avrupa’da yer alan Moldova Cumhuriyeti’nin yüzölçümü 33 bin 851 kilometrekaredir. Kuzey ve güney uç noktaları arasındaki uzaklık 350, batıdan doğuya olan uzaklık ise 150 kilometredir. Kuzey, güney ve doğuda Ukrayna, batıda ise Romanya ile komşudur. Moldova, tarihi boyunca sık sık hükümranlığını kaybetmiş bir bölgede kuruludur. Doğu Avrupa’da yer alan Moldova’nın toplam 1.389 kilometre olan kara sınırının 450 kilometresi Romanya ve 939 kilometresi de Ukrayna’yladır. Ülkenin denize kıyısı yoktur. Toplam 33 bin 851 kilometrekare alan kaplayan ülke arazisinin 960 kilometrekaresini göller oluştururken, 32 bin 891 kilometrekaresi kara yüzeyidir. Ülkenin en alçak yeri 2 metreyle Dinyester Nehri kıyıları, en yüksek yeri ise 430 metreyle Dealul Balanesti Tepesi’dir. Önce Osmanlı, sonra Rus hâkimiyeti Halen Romanya ve Ukrayna ile iç içe geçmiş olan Moldova toprakları 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliği altına girmiştir. 1812 yılına kadar 300 yıl, Boğdan eyaleti olarak Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı olan ve 1812 yılında Osmanlı-Rus Barış Antlaşması’yla Rusya’nın egemenliğine giren bölge, 1918 yılına kadar Rus İmparatorluğu’nun bir vilayeti olarak kalmıştır. Rusya’nın Kırım Moldova’yı Tanıyalım Ukrayna ile Romanya arasında yer alan ülkenin nüfusu 3.5 milyondur. Önce Osmanlı, ardından da Rus ve Rumen hâkimiyetinde kalan topraklar, son olarak SSCB’nin bir parçası olmuştur. Bağımsızlığını 1991’de kazanan Moldova, 2000 yılından itibaren büyüme kaydetmeyi başarmıştır. Ülkede yaşayan Hıristiyan Türkler yani Gagauzlar, özerk bir bölgede varlıklarını sürdürmektedir. Tarihi bağlarımız var 28 29 Başkent Kişinev’deki Ulusal Tarih Müzesi Central Park Ünlü Rus yazar Aleksandr Puşkin’in yazlık olarak kullandığı Kişinev’deki evi müze haline getirilmiş ROMANYA UKRAYNA KARADENİZ Kişinev