Türkiye - Litvanya Maç Kitabı

28 Litvanya denildi ğ inde akla gelen ilk spor bran ş ı futbol de ğ il, basketbol. Uzun yıllar bir parçası oldu ğ u Sovyetler Birli ğ i’nin içinde Litvanya’nın en fazla katkı verdi ğ i spor bran ş ı da do ğ al olarak basketboldu. Sovyetlerin da ğ ılmadan önce katıldı ğ ı ve Yugoslavya ile ABD’nin önünde altın madalya kazandı ğ ı son Olimpiyatlar olan 1988 Seul’de takımın ilk be ş inden dördünü Litvanyalılar olu ş turuyordu. Sarunas Marciulionis, Rimas Kurtinaitis, Arvydas Sabonis ve Valdemaras Chomicius, Litvanya’nın ba ğ ımsızlı ğ ını kazanmasının ardından kurulan ülkelerinin takımında da yer alacak ve 1992 Barcelona Olimpiyatlarında bronz madalyayı boyunlarına takacaktı. Bu Olimpiyatların yarı finalinde, tarihin ilk “Dream Team”ini kuran ABD’ye yenilmi ş ler ama üçüncülük maçında da organizasyona “Ba ğ ımsız Devletler Toplulu ğ u” adıyla katılan Sovyetlerin kalan parçalarını ma ğ lup etmeyi ba ş armı ş lardı. Ne yazık ki Litvanya futbolu için böyle bir hikâye anlatma ş ansımız bulunmuyor. Litvanya Futbol Federasyonu 1922’de kurulurken ülkenin millî takımı da tarih sahnesine 1923 yılında çıktı. İ lk maçlarını 24 Haziran 1923 tarihinde Kaunas’ta kom ş uları Estonya ile oynadılar ve sahadan 5-0’lık a ğ ır bir yenilgiyle ayrıldılar. Litvanya, 1940 yılında Sovyetler Birli ğ i tarafından i ş gal edilip ba ğ ımsızlı ğ ını kaybedene kadar geçen süreçte düzenlenen üç Dünya Kupası’nın finallerine de katılamadı. O dönemlerde ülkenin futbolu Letonya ve Estonya ile birlikte düzenlenen Baltık Kupası’nın etrafında dönüyordu. Litvanya 11 kez kazandı ğ ı bu kupada 1996’dan 2000’e kadar dört kez zafere ula ş arak üst üste en fazla kazanma rekorunun da sahibi oldu. Litvanya’nın 1940’a kadar olan dönemde Baltık Kupası dı ş ına ta ş an denemeleri ise hezimetlerle neticelendi. 1924’te Fransa’da düzenlenen Olimpiyatlara katılan Litvanya, 25 Mayıs’ta İ sviçre’ye 9-0 yenildikten iki gün sonra Mısır’a da 10-0 ma ğ lup oldu. Mısır yenilgisi, Litvanya futbol tarihinin en a ğ ır hezimeti olarak kayıtlardaki yerini koruyor. Olimpiyatların ardından Litvanya ilk galibiyetini de 1924 yılında deplasmanda kom ş usu Estonya’ya kar ş ı elde etti. 24 A ğ ustos’ta Talinn’de oynanan maçı Litvanyalılar 2-1 kazanmı ş tı. Ülkenin Sovyetler tarafından ilhak edilmesinin ardından son maçını 13 Ekim 1940 günü Letonya Geri vitesteler Litvanya Millî Takımı Sovyetler Birli ğ i’nin da ğ ılmasının ardından çıktı ğ ı uluslararası arenaya ba ş arılı bir giri ş yapan ve FIFA sıralamasında 2008 yılında 37’nci basama ğ a kadar yükselen Litvanya, sonrasında sıradanlı ğ a mahkûm oldu. Dünya sıralamasında 138’inci basama ğ a inen Baltık temsilcisinin do ğ al olarak herhangi bir finale katılmı ş lı ğ ı yok. ile oynayan Litvanya, 50 yıl sürecek millî tatile 4-3’lük bir galibiyetle girmi ş oldu. Sovyetler Birli ğ i’nin da ğ ılmasının ardından 1990 yılında yeniden ba ğ ımsızlı ğ ını kazanan Litvanya’nın millî takımı, bu dönemdeki ilk maçını 27 Mayıs 1990’da Tiflis’te Gürcistan’la oynadı. 2-2 biten bu müsabakada Litvanya’nın ilk golünü atmak da Arminas Narbekovas’a nasip oldu. Hemen ardından 15 Kasım 1991 günü Baltık Kupası’nda Estonya’yı 4-1 yenen Litvanya, ikinci döneminin ilk galibiyetiyle tanı ş tı. Yeni dönemde Litvanya’nın katıldı ğ ı ilk büyük turnuva elemesi 1994 Dünya Kupası içindi. İ spanya, İ rlanda, Danimarka, K. İ rlanda, Letonya ve Arnavutluk’un yer aldı ğ ı zorlu grupta Litvanya iki galibiyet, üç de beraberlikle be ş inci sırada yer aldı. Deplasmanda Letonya ve içeride Arnavutluk’u yenerken di ğ er Letonya maçının yanı sıra Danimarka ve Kuzey İ rlanda’dan da birer puan koparmı ş lardı. EURO 96 elemelerinde ise inanılmaz bir performans gösterdiler. Hırvatistan, İ talya, Ukrayna, Slovenya ve Estonya ile payla ş tıkları grupta be ş galibiyet, bir beraberlikle 16 puan topladılar ve 23’er puanlı Hırvatistan ile İ talya’nın ardından üçüncü sırayı aldılar. Deplasmanda Ukrayna’yı 2-0, Slovenya ve Estonya’yı 1-0, evlerinde ise Slovenya’yı 2-1, Estonya’yı da 5-0 ma ğ lup etmi ş ler, deplasmanda da Hırvatistan’la golsüz berabere kalmı ş lardı. Dört yenilgilerine ise İ talya’ya iki, Ukrayna ve Hırvatistan’a da birer kez kaybederek u ğ ramı ş lardı. Litvanya, 1998 Dünya Kupası elemelerinde de yüksek performansını sürdürdü. Bu defa rakipleri Romanya, İ rlanda, Makedonya, İ zlanda ve Liechteinstein’dı. Tarihin en iyi Romanya’sı Hagi liderli ğ inde grubu 28 puanla tamamlarken, Litvanya, 18 puanlı İ rlanda Cumhuriyeti’nin sadece 1 puan gerisinde 17 puanla üçüncü oldu. Makedonya ve Liechtenstein’ı her iki maçta da yenerken İ zlanda’yı da iç sahada ma ğ lup etmi ş ler, İ rlanda ve İ zlanda ile de deplasmanda berabere kalmı ş lardı. Sondan ikinci maçlarında Vilnius’ta İ rlanda’ya 2-1 kaybetmek yerine berabere kalsalar, Dünya Kupası için play- o ff hakkını onlar elde edecekti. EURO 2000 elemelerinde Çek Cumhuriyeti’nin 10’da 10’la 30 puana ula ş ıp silip süpürdü ğ ü grupta İ skoçya 18 puanla ikincili ğ i elde ediyor, Litvanya ise Bosna-Hersek ve Estonya ile 11 puanda sıralanıp Faroe Adaları’nı geride bırakıyordu. 2002 Dünya Kupası elemeleri ise Litvanya adına tarihin en kötüsü olacaktı. İ talya, Romanya, Gürcistan ve Macaristan’la mücadele ettikleri grupta sekiz maçın altısını kaybederken deplasmanda Macaristan’la 1-1, evlerinde de lider İ talya ile 0-0 berabere kaldılar. Attıkları üç gole kar ş ılık kalelerinde 20 gol görmü ş lerdi. EURO 2004 elemelerinde Almanya, İ skoçya, İ zlanda ve Faroe Adaları ile mücadele ettiler. Almanya’nın 19 puanla birinci bitirdi ğ i grupta İ skoçya 14, İ zlanda 13, Litvanya da 10 puan toplamı ş , Faroe Adaları ise 1 puanla son sırada kalmı ş tı. Üç galibiyetlerinden ikisini Faroe Adaları, birisini de İ skoçya’yı yenerek elde ederken Almanya ile deplasmanda 1-1 berabere kaldılar. Litvanya 2006 Dünya Kupası elemelerinde de zorlu bir gruba dü ş tü. Sırbistan-Karada ğ , İ spanya, Bosna-Hersek, Belçika ve San Marino’nun yer aldı ğ ı Ülkemizde bugüne kadar sadece sekiz Litvanyalı oyuncu top ko ş turdu. Bu oyunculardan iki kaleci unutulmazlar arasında yer aldı. Ligimize ilk gelen Litvanyalı, 1994-95 sezonunda Galatasaray’ın kalesini koruyan Gintaras Stau čė ’ydi. Litvanyalı file bekçisi 1995-96 sezonunda Kar ş ıyaka’da, 1996-97 sezonunda da Sarıyer’de oynadı ve ülkesinin millî takımının kalesini de 63 maçta korudu. 2010-16 sezonları arasında Gaziantepspor’la 172 maça çıkan Ž ydr ū nas Kar č emarskas ise 2016-18 sezonları arasında Osmanlıspor’da 73 maçta görev yaptı. Kar č emarskas, 2003’ten 2010’a kadar Litvanya Millî Takımı’yla da 66 maça çıktı. 1996’da Zeytinburnuspor’da oynayan stoper Ram ū nas Stonkus, 2008’de Ankaragücü formasını giyen sol bek Gediminas Paulauskas, 20013-2014 sezonunda Gaziantepspor’da görev yapan forvet Darvydas Š ernas ile stoper Marius Stankevi č ius ve 2015-16 sezonunda Sivasspor’un kalesini koruyan Ernestas Š etkus da ligimizden geçen di ğ er Litvanyalılardı. Kanat oyuncusu Arvydas Novikovas ise 2020’den beri BB Erzurumspor’da oynuyor ve halen Litvanya Millî Takımı’nın en istikrarlı oyuncusu olmayı sürdürüyor. 29 Unutulmaz iki kaleci Kar č emarskas ve Stau čė