Türkiye - İzlanda Maç Kitabı

Millî Takımımızın son dönemde eleme gruplarında sık sık karşı karşıya geldiği İzlanda, 350 bin kişilik bir ülkenin takımından çok daha fazlasını başardı. Geçmişin averaj takımı, 2000’li yıllarda gösterdiği çıkış trendini 2016 Avrupa Şampiyonası ve 2018 Dünya Kupası finallerine katılarak taçlandırdı. Her ne kadar İzlanda’da ligin kurulması 1912’ye kadar uzansa da İzlanda Millî Takımı’nın FIFA tarafından tanınması II. Dünya Savaşı sonrasında gerçekleşti. İlk maçına 17 Temmuz 1946’da çıkan İzlanda, Reykjavik’te Danimarka’ya 3-0 yenildi. İzlanda’nın futbol federasyonu olan KSI ise ertesi yıl 26 Mart tarihinde faaliyetlerine başlayacak ve FIFA’ya da üye olacaktı. 1954’te UEFA’nın kurulmasıyla birlikte vakit kaybetmeden bu kuruma da üye olan KSI, böylece artık uluslararası turnuvalarda İzlanda’nın temsilinin önünü de tamamen açmış oluyordu. İzlanda Millî Takımı, şansını ilk olarak 1958 Dünya Kupası elemelerinde denedi. Ancak elemelerde Fransa ve Belçika ile aynı grupta yer alan İzlanda için bu elemeler gayet nahoş bir tecrübe olacaktı. Oynadığı dört maçı da kaybeden İzlandalılar, kalelerinde 26 gol görürken rakip filelere sadece altı gol gönderebilmişti. Bu başarısızlığın da etkisiyle midir bilinmez, İzlanda bundan sonraki üç Dünya Kupası’nın elemelerine katılmadı. Avrupa Şampiyonası için de ilk olarak 1964’te düzenlenecek ikinci turnuva için elemelere katılan İzlanda Millî Takımı, ilk turda İrlanda Cumhuriyeti ile eşleşip rakibine 4-2 ve 1-1’lik skorların ardından elendi. İzlanda, Avrupa Şampiyonası elemelerine katılmaya da bu tarihten sonra bir süre ara verecekti. İzlanda’nın büyük turnuvaların elemelerine geri dönüşü 1974 Dünya Kupası’yla oldu. Dünya Kupası’nda final oynayacak Hollanda’nın yanı sıra Belçika ve Norveç’le eşleştikleri grupta tam bir hezimet yaşadılar. Altı maçın tümünü kaybetmiş, attıkları iki gole karşılık kalelerinde tam 29 gol görmüşlerdi. Büyük turnuvalardaki ilk galibiyetlerini ise 1976 Avrupa Şampiyonası elemelerinde elde ettiler. Belçika, Demokratik Almanya ve Fransa ile eşleştikleri grupta Belçika 8 puanla ilk sırayı alırken, Demokratik Almanya 6 puanla ikinci oluyor, Kuzeyin güçlü temsilcisi İzlanda Millî Takımı İzlanda ise 5 puanlı Fransa’nın bir puan gerisinde 4 puan topluyordu. Fransa ile kendi sahalarında berabere kalmışlar, deplasmanda 1-1 berabere kaldıkları Demokratik Almanya’yı ise Reykjavik’de Johannes Edvaldsson ve Asgeir Sigurvinsson’un golleriyle 2-1 mağlup etmişlerdi. 1978 Dünya Kupası elemelerinde Hollanda, Belçika ve Kuzey İrlanda ile paylaştıkları grupta Kuzey İrlanda’yı 1-0 yenerek tek galibiyetlerini aldılar ve 2 puanla son sırada kaldılar. 1980 Avrupa Şampiyonası elemelerinde İzlanda yine grup sonunculuğundan kurtulamadı. Hollanda, Polonya, Demokratik Almanya ve İsviçre ile rakip oldukları grupta tüm maçlarını kaybederek sonuncu olmuşlar ve attıkları iki gole karşılık kalelerinde 21 gol görmüşlerdi. İzlanda’nın grup sonunculuğundan kurtulduğu ilk mecra, 1982 Dünya Kupası elemeleri oldu. Üstelik ilk defa bu grupta iki galibiyete ulaşmayı da başaracaklardı. SSCB, Çekoslovakya ve Galler’in yanı sıra Millî Takımımız da bu gruptaydı ve sekiz maçın tamamını kaybederken 1 gol atıp 22 gol yediğimiz grupta İzlanda da iki galibiyetini bizi deplasmanda 3-1, evinde de 2-0 yenerek elde edecekti. 1984 Avrupa Şampiyonası elemelerinde de İzlanda bir kez daha son sıradan kurtuldu. Bu defa arkalarında kalan takım Malta olmuştu. İspanya, Hollanda ve İrlanda Cumhuriyeti’nin de yer aldığı grupta 3 puan toplarken, Hollanda ile evlerinde 1-1 berabere kalarak Portakalların birinciliğini ve finallere katılmasını engellemişler, tek galibiyetlerini ise Malta’yı 1-0 yenerek elde etmişlerdi. 1986 Dünya Kupası elemelerindeki rakipleri İspanya, İskoçya ve Galler’di. Büyük bir çekişmenin yaşandığı, İspanya’nın 8, İskoçya ve Galler’in ise 7 puan topladığı grupta tek galibiyetlerini Galler’i 1-0 yenerek aldılar ve rakiplerinin finallere katılmasına taş koydular. Altı maçta 4 gol atıp 10 gol yemişler ve averajlarını da biraz daha düzeltmişlerdi. EURO 1988 elemelerinde İzlanda çok zorlu bir grupta yer aldı. Rakipleri, turnuvada final oynayacak SSCB’nin yanı sıra Demokratik Almanya, bir önceki turnuvanın şampiyonu Fransa ve Norveç’ti. Sovyetlerin 13 puanla birinci, Demokratik Almanya’nın 11 puanla ikinci olduğu grupta İzlanda, Fransa gibi 6 puan topladı ve averajla dördüncü sırada kalırken Norveç’i geride bırakmayı başardı. Sekiz maçta iki galibiyet, iki beraberlik alan İzlanda, evinde Fransa ve Sovyetlerden birer puan almış, Norveç’i ise her iki maçta da mağlup etmişti. İzlanda, 1990 Dünya Kupası elemelerinde ise yine Sovyetler Birliği ve Demokratik Almanya ile aynı gruba düştü. Grubun diğer takımları ise Türkiye ve Avusturya’ydı. İzlanda, bu zorlu grupta sekiz maçta bir galibiyet, dört beraberlikle altı puan toplasa da son sıradan kurtulamadı. Gruptaki tek galibiyetinin yanı sıra dört beraberliğinden birisini de Millî Takımımızdan alan İzlanda, ayrıca grubu ilk sırada bitiren Sovyetler Birliği’ne iki maça da boyun eğmemiş, içeride de Avusturya ile golsüz berabere kalmıştı. İzlanda’nın makûs talihi EURO 1992 elemelerinde de değişmedi. Fransa, Çekoslovakya ve İspanya’nın yer aldığı grupta tek gerçek rakipleri Arnavutluk gibi görünüyordu. Grubu iki galibiyetle dördüncü sırada tamamladılar ama beklendiği gibi bu iki maçı da Arnavutluk karşısında kazanmadılar. İlk maçlarında Arnavutluk’u yeni yıldızları Arnór Gudjohnsen ve eski göz ağrıları Atli Edvaldsson’un golleriyle 2-0 yenerek başladıkları grupta asıl sürprizi İspanya’ya yaptılar. Güçlü rakiplerini 2-0 yendikleri maçtaki golleri Thorvaldur Örlygsson ve bir süre sonra Beşiktaş formasını giyecek olan Eyjölfur Sverrisson atmıştı. 1994 Dünya Kupası elemelerinde Yunanistan, Rusya, Macaristan ve Lüksemburg’la paylaştıkları grupta sekiz maçta üç galibiyet, iki beraberlikle sekiz puan toplayıp Macaristan’ı geçerek üçüncü sırayı aldılar. Üç galibiyetlerinden ikisini Macaristan, birini de Lüksemburg karşısında elde ederken, Rusya ile de evlerinde 1-1 berabere kaldılar. Grubu artı bir averajla kapatmaları da artık eskisi gibi kolay lokma olmadıklarının ispatı gibi görünüyordu ama 1996 Avrupa Şampiyonası elemelerinde umutları bir kez daha boşa çıkacaktı. Evet, EURO 96 elemelerinde İsviçre, Türkiye, İsveç ve Macaristan’la mücadele ettikleri grupta son sırada kalmaktan kurtulamadılar. Sekiz maçta bir galibiyet, iki de beraberlik alabilmişler, evlerinde Macaristan’ı 2-1 mağlup ederken, deplasmanda İsveç, içeride de Millî Takımımızdan birer puan koparmışlardı. Hemen hatırlatalım, gruptaki en ağır yenilgilerine İstanbul’da Millî Takımımıza 5-0 kaybederek uğramışlardı. 1998 Dünya Kupası elemeleri de İzlanda için hayal kırıklıklarıyla geçti. Üstelik Romanya, İrlanda Cumhuriyeti, Litvanya, Makedonya ve Liechtenstein gibi nispeten kolay bir gruba düşmüşlerdi. Bu grupta en azından Romanya ve İrlanda’nın ardından üçüncü olmaları beklenebilirdi. Ama 10 maçta iki galibiyet, üç beraberlikle dokuz puan toplayıp sadece Liechtenstein’ın üzerinde yer alabildiler. EURO 2000 elemelerinde ise 10 maçta dört galibiyet, üç beraberlikle 15 puan toplayarak kendi rekorlarını kırıp dördüncü sırayı aldılar. Fransa, Ukrayna ve Rusya’nın 26 350 bin kişinin altındaki nüfuslarına rağmen giderek güçlenen bir millî takım oluşturup 2016 Avrupa Şampiyonası ve 2018 Dünya Kupası’na katılmayı başardılar. EURO 2016’da çeyrek final oynayarak gösterdikleri müthiş çıkışı Rusya’da tekrarlayamasalar da hâlâ güçlü bir rakip olarak futbol sahnesindeki yerlerini korumaya çabalıyorlar. 27 Eidur Gudjohnssen