Türkiye - Fransa Maç Kitabı

bölgeye de sahiptir. Bunlardan doğrudan Fransa’ya ait olanlar denizaşırı iller; kendi içlerinde bağımsız, savunma konusunda Fransa ile anlaşmalı olan ortak ülkeler ise ‘Denizaşırı Topluluklar’ olarak adlandırılır. Avrupa kıtasındaki toprakları 547 bin 30 kilometrekarelik bir alan kaplar. Bu alanla Fransa, Avrupa Birliği içinde İspanya’dan biraz farkla toprak bakımından en büyük ülke sıfatını taşır. Fransa toprakları, batıda ve kuzeyde kıyı ovalarından, güneydoğuda Alp dağ zincirine, iç Fransa’da Massif Central olarak anılan yüksek bölgelere ve güneybatıda Pirenelere kadar uzanan değişik bölgelerde, farklı yer şekillerine sahiptir. Alplerde yer alan ve Batı Avrupa’yla Avrupa Birliği’nin en yüksek noktası olan 4 bin 807 metre yüksekliğindeki Mont Blanc, Fransa ile İtalya sınırında yer almaktadır. Kıta Fransa’sı ayrıca Loire Nehri, Garonne Nehri, Seine Nehri ve Rhône Nehri gibi büyük ve karmaşık bir akarsu ağıyla örülmüştür. En alçak noktası deniz yüzeyinin iki metre altında bulunan Camargue deltası içinde yer almaktadır. Yüzölçümü 8 bin 680 kilometrekare olan Korsika Adası ise Akdeniz kıyısındaki Nice kentine 128 deniz mili uzaklıktadır. Ulaşım 31 bin 840 kilometrelik uzunluğuyla Fransa demiryolu ağı, Batı Avrupa’nın en gelişmişidir. Fransa’da demiryolları Fransa Ulusal Demiryolları Kurumu (SNCF) tarafından işletilir. Şehir içi ve şehirlerarası ulaşımda da yeraltı demiryolu sistemleri ve otobüs hatlarını tamamlayan tramvay hatları oldukça gelişmiştir. Demiryollarının bu denli gelişmiş olmasının başlıca nedeni şehirlerarası yolcu taşımacılığının SNCF’nin tekelinde olması, yani özel otobüs firmalarının olmamasıdır. Fransa’da ayrıca uzunluğu toplamda 900 bin kilometreye yaklaşan bir karayolu ağı da bulunmaktadır. Başkent Paris ve çevresi en yoğun yol-otoyol ağıyla örülmüş durumdadır ve ülkenin hemen her köşesiyle doğrudan bağlantısı bulunmaktadır. Fransa’daki yollarda ayrıca komşu ülkeler Belçika, İspanya, Andorra, Monako, İsviçre, Almanya ve İtalya’daki kentlerden gelen yoğun bir de uluslararası trafik vardır. Araçlar için yıllık ruhsat kayıt ücreti ya da yol vergisi alınmamaktadır ancak otoyollara girişlerde gişeler aracılığıyla ücret toplanmaktadır. Fransa’da irili ufaklı 480 kadar havaalanı bulunmaktadır. Paris dolaylarındaki Charles de Gaulle Uluslararası Havalimanı ülkedeki en işlek ve en önemli hava ulaşım merkezidir. Bu havalimanı ülkenin emtia ve yolcu ulaşımında en yoğun trafiği üstlenen merkezidir ve Paris’i dünyanın hemen hemen tüm büyük kentlerine bağlar. 10 adet büyük ölçekli limana sahip olan Fransa’nın en büyük limanı Marsilya’dadır. Marsilya, Akdeniz’deki en büyük liman olma özelliğini taşır. 14 bin 932 kilometre uzunluğundaki suyolu ağı Fransa’da ulaşımın bir başka vasıtasıdır. Midi Kanalı aracılığıyla Akdeniz ve Atlas Okyanusu, Garonne Nehri’nden birbirine bağlanır. Ekonomi Fransa, Avrupa’nın iktisadi açıdan güçlü ülkelerinden birisidir. Tarım ürünleri bolluğu ve çeşitliliği ile AB içinde birinci sırada, süt ürünleri açısından da dünyada dördüncü sırada yer almasının yanı sıra sanayisi de güçlü bir ülkedir. Endüstri, ülke gelirinin çeyreğini ve ticaret kazancının yüzde 80’inden fazlasını karşılar. Nüfusun yüzde 1.7’si tarım, yüzde 19.5’i sanayi, yüzde 78.8’i hizmet sektöründe çalışmaktadır. Ülkedeki işsizlik oranı yüzde 10’a yakındır. Bununla beraber sanayi; makine, kimyasal ürünler, otomobil, metalürji, uçak, elektronik, tekstil, gıda ürünleri, turizm üzerine dayalıdır. Sanayinin büyüme oranı yaklaşık yüzde 1.5’tir. Ülkedeki tarım ürünleri buğday, tahıl, şeker pancarı, patates, üzüm, sığır, süt ürünleri, balık gibi alt bölümlere ayrılmaktadır. 550 milyar dolarlık ihracatın ağırlığı makine ve taşımacılık araçları, uçak, plastik ürünler, kimyasallar, eczacılık ürünleri, demir-çelik ve meşrubattır. Ülkenin ağırlıklı ihracat ortakları ise yüzde 14.8’le Almanya, yüzde 7.7’yle İspanya, yüzde 7.5’le İtalya, yüzde 7.2’yle ABD, yüzde 7’yle Belçika ve yüzde 6.7’yle Birleşik Krallık’tır. 601.7 milyar dolarlık ithalatta ise makine ve parçaları, araçlar, ham petrol, uçak, plastik ürünler, kimyasal ürünler önemli yer tutar. Ülkenin ithalat ortakları yüzde 18.5’le Almanya, yüzde 10.2’yle Belçika, yüzde 8.3’le Hollanda, yüzde 7.9’la İtalya, yüzde 7.1’le İspanya, yüzde 5.3’le Birleşik Krallık ve yüzde 5.1’le de ABD’dir. Turizm Birleşmiş Milletler Turizm Örgütü’nün verilerine göre 2018 yılında kaydedilen 84.5 milyon turistle Fransa, dünyada en çok ziyaret edilen ülke durumundadır. Fransa’dan sonra gelen ülkeler 77.5 milyon ile Amerika Birleşik Devletleri ve 68.2 milyonla İspanya’dır. Fransa’ya giriş yapan 84.5 milyon kişi hesaplanırken ülkede yirmi dört saatten az kalan ya da Kuzey Avrupa’dan İtalya, İspanya gibi ülkelere gitmek isteyenlerin otoyollar aracılığıyla yaptıkları kısa süreli yolculuklar sayılmaz. Fransa, tarihî eserlerle dolu şehirlere, kumsallara, tatil merkezlerine, kayak alanlarına ve kırsal bölgelere ev sahipliği yapar. Bunların yanı sıra inanç turizmi de ön plana çıkar. Hautes-Pyrénées ilinde yer alan Lourdes kenti her yıl milyonlarca turist ağırlar. Fransa’da en çok turist çeken yapı ve yerler: Eiffel Kulesi, Louvre Müzesi, Versailles Sarayı, Musée d’Orsay, Arc de Triomphe (Zafer Takı), Pompidou Merkezi, Mont-Saint-Michel, Chambord Şatosu, Sainte-Chapelle, Haut-Koenigsbourg Şatosu, Puy de Dôme, Picasso Müzesi ve Carcassonne’dur. Nüfus 2018 yılı verilerine göre 67 milyon 364 bin 357 kişilik toplam nüfusuyla Fransa, dünyada on dokuzuncu, Avrupa Birliği içinde ise Almanya’dan sonra ikinci kalabalık ülkedir. Ülkenin en büyük kentleri, Paris, Marsilya, Lyon, Lille, Toulouse, Nice ve Nantes’dır. Fransa etnik açıdan geniş çeşitlilik gösteren bir ülkedir. Ülkede 6 milyon civarında Kuzey Afrikalı ve tahminî 2.5 milyon kadar da siyahî yaşamaktadır. Günümüzde, Fransa nüfusunun yaklaşık yüzde 40’ının tarihin çeşitli dönemlerinde yaşanan göç dalgalarıyla ülkeye gelenlerden oluştuğu düşünülmektedir. Fransa Ulusal Ekonomik Çalışmalar ve İstatistik Enstitüsü INSEE’nin yaptığı anketlere göre Fransa’da 4.9 milyon yabancı ülkelerde doğmuş göçmen vardır ve bunların 2 milyonu Fransız vatandaşlığı hakkı almıştır. Fransa’da uzun yıllardan beri tartışılagelen bir konu da ülke içinde kırsal bölgelerden büyük kentlere yönelik göçtür. 1960-1999 yılları arasındaki süreçte kırsal kesim illerinden on beşi nüfus kaybı yaşamıştır. Bunun en çarpıcı örneği nüfusunun yüzde 24’ünü iç göçle yitiren Creuse olmuştur. 1992 yılında alınan kararla, Fransa Cumhuriyeti anayasasının 2. maddesi uyarınca, Fransızca Fransa’nın tek resmî dilidir. Ancak toplam sayıları 77’yi bulan pek çok yöresel dil, lehçe ve azınlık dili Kıta Fransa’sında ve denizaşırı illerde konuşulmaktadır. Portekizce, İtalyanca, Mağrip Arapçası ve Berberî dilleri en çok konuşulan azınlık dillerindendir. Kültür Fransa kültürü, ülkenin bulunduğu coğrafi konum, komşu uluslarla geliştirilen yoğun ilişkiler ve tarihin çeşitli dönemlerinde yaşanan göç dalgalarıyla şekillenmiştir. Özellikle başkent Paris, ülkenin kültür ve sanat merkezi olma görevini üstlenmiş ve gerek Avrupa’nın gerekse dünyanın en önde gelen kültür merkezlerinden biri olmuştur. Fransız sanatçılar, edebiyatçılar, modacılar günümüzde pek çok alanda önemli yapıtlar vermektedir. Fransa’nın dışarıdan aldığı yoğun göç ve göçmenlerin ülkelerinden taşıdığı kültür nedeniyle günlük hayatta önemli değişiklikler göze çarpmaktadır. Fransız edebiyatı, dünyanın en zengin ve en etkileyici edebiyatlarından biridir. Fransız yazarlar başta epik şiir, lirik şiir, drama ve kurgu olmak üzere edebi türlerinin tümüne katkıda bulunmuştur. Fransız edebiyatı birçok ülkedeki yazarların çalışmalarını derinden etkilemiştir. 1600’lerde, klasisizm denilen Fransız kültürel hareketi tümAvrupa edebiyatında önemli etki bırakmıştır. 1700’lerin Fransız yazarları Avrupa edebiyatını kontrol altına almışlardı. 1800’ler boyunca gerçekçilik ve sembolizm, birçok dilde yazan yazarların çalışmalarını şekillendirmesine yardımcı olmuştur. 1900’lerde ise gerçeküstücülük ve varoluşçuluk Fransa sınırlarının dışına çıkarak diğer yazarlar, sanatçılar ve düşünürlerin çalışmalarını geniş ölçüde etkilemiştir. Fransız eğitim sistemi üç okul çağına ayrılmıştır: İlköğretim, ortaöğretim ve yükseköğrenim. İlk ve orta derecede öğrenim büyük ölçüde parasızdır ancak ülkede özel okullar da bulunmaktadır. Özellikle ülkenin dört bir yanına yayılmış durumda olan Katolik okulları bu özel okulların başını çekmektedir. Eğitim örgütü, hiyerarşik ve merkezi bir yapıdadır. Eğitim kurumlarının örgütlenişi, ders saatleri, sistem ve programları Fransa Millî Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenir. Fransa’da okuryazarlık oranı yüzde 99’dur. Kıta Fransa’sında bu oran yüzde 100’e yakındır. 34 Louvre Müzesi Mont-Saint-Michel 35