Türkiye -Cebelitarık Maç Kitabı

Cebelitarık, İ ber Yarımadası’nın güney ucunda yer alan bir Britanya Deniza ş ırı Topra ğ ıdır. 6.7 kilometrekarelik bir alana sahiptir ve kuzeyde İ spanya ile sınırı vardır. Kıyıdaki Cebelitarık Kayası’nın eteklerinde kurulmu ş , yakla ş ık 30 bin ki ş iye ev sahipli ğ i yapan küçük bir kasaba görüntüsündedir. 1704’te İ ngiliz-Hollandalı kuvvetler, İ spanyol Veraset Sava ş ı sırasında Cebelitarık’ı ele geçirdi. Bölge, 1713’te Utrecht Antla ş ması uyarınca ebediyen Büyük Britanya’ya devredildi. Cebelitarık Napolyon Sava ş ları ve II. Dünya Sava ş ı sırasında, Akdeniz’e giri ş ve çıkı ş ı kontrol etti ğ i için Kraliyet Donanması için önemli bir üs oldu. Dünyanın deniz ticaretinin yarısının bo ğ azdan geçmesi sayesinde, bu küçük toprak parçası stratejik önemini korumaya devam ediyor. Bugün Cebelitarık’ın ekonomisi büyük ölçüde turizm, finansal hizmetler ve yakıt ikmâline dayanıyor. Cebelitarık’ın egemenli ğ i, İ ngiliz- İ spanyol ili ş kilerinde bir çeki ş me noktası olmayı ise sürdürüyor. İ spanya, toprak üzerinde hak iddia etmeyi sürdürse de Cebelitarık halkı, 1967 referandumunda İ spanyol egemenli ğ i önerilerini reddetti ğ i gibi 2002 referandumunda ortak egemenlik fikrine de “Hayır” dedi. Tarihçe Bu toprak parçasının Antik ça ğ daki adı Calpe’dir. Endülüs fâtihi Tarık bin Ziyad’ın 711 yılında ordusuyla birlikte ilk ayak bastı ğ ı ve askeri karargâh olarak kullandı ğ ı yer olması sebebiyle İ slam kaynaklarında “Cebelü Târık” (Tarık’ın Da ğ ı) diye adlandırılmı ş tır. Bu isim İ talyancaya Gibilterra, öteki Avrupa dillerine de Gibraltar ş eklinde geçmi ş tir. Cebelitarık’a İ slam kaynaklarında “Cebelü’l-feth” de denilmektedir. Muvahhidler’in Endülüs’e geçi ş ine kadar Cebelitarık ve ete ğ indeki koy daha ziyade muhtelif cins gemiler için bir sı ğ ınak yeriydi. Endülüs 1145 yılında Muvahhidler’in hâkimiyetine geçince Muvahhid Hükümdarı Abdülmü’min (1130-1163) Afrika seferinden dönü ş ünde İş biliye’de bulunan veliahdı Yusuf b. Abdülmü’min’e haber göndererek Hristiyanlara kar ş ı düzenleyece ğ i seferlerde karargâh ve kı ş la olarak kullanmak üzere Cebelitarık’ın ete ğ inde bir ş ehir Cebelitarık’ı Tanıyalım Endülüs fâtihi Tarık bin Ziyad'ın 711 yılında ordusuyla birlikte ilk ayak bastı ğ ı ve askeri karargâh olarak kullandı ğ ı yer olması sebebiyle İ slam kaynaklarında “Cebelü Târık” (Tarık’ın Da ğ ı) diye adlandırılan 6.7 kilometrelik yarımada, 16’ncı yüzyılın ba ş ında İ spanyol hâkimiyetine girdi, 1713’te ise Büyük Britanya’ya devredildi. Cebelitarık Kayası’nın etrafında kurulu kasabada 30 bine yakın insan ya ş ıyor. 35 kurmasını emretti. Bunun üzerine Yusuf, Gırnata’da bulunan karde ş i Osman’ın da yardımıyla çok sayıda usta ve i ş çi toplayarak 1159-1160 tarihlerinde, içinde büyük bir cami, saray, resmi binalar, kı ş la, güzel bahçeler ve su da ğ ıtım ş ebekesinin bulunması planlanan ş ehrin in ş asını ba ş lattı. Muvahhidlerlerin yıkılmasından sonra Endülüs, Beni Ahmer Devleti’nin yönetimine geçti. 1309 yılında Alonso Pérez de Guzmán el-Bueno, Kastilya Kralı IV. Ferdinand adına Cebelitarık’ı ele geçirdi. Gırnata Emiri, Fas’ta hüküm süren Merinileri yardıma ça ğ ırmak zorunda kaldı. Bunun üzerine Endülüs’e geçen bir Merini ordusu 1333’te Cebelitarık’ı geri aldı. 1340 yılında Kastilya Kralı XI. Alfonso Cebelitarık’ı ku ş attı ancak ba ş arılı olamadı. 1502’de ise I. Isabel, Cebelitarık’ı İ spanya Krallı ğ ı’na kattı. 1704’te İ ngiltere-Hollanda deniz kuvvetleri tarafından ele geçirilen Cebelitarık, 1713’teki Utrecht Antla ş ması’yla İ ngiltere topra ğ ı kabul edildi. Nüfus Birle ş ik Krallık’ın Avrupa kıtasındaki tek sömürgesi olan bu yarımada, etnik olarak ço ğ ulcu bir yapıya sahip. 1753 yılında yapılan nüfus sayımına göre Cebelitarık bölgesinde 434 Britanyalı, 597 Cenevizli, 575 Yahudi, 185 İ spanyol ve 25 Portekizli ya ş amaktaydı. Napolyon Sava ş ları süresince Cebelitarık’ın İ ngiliz mallarının Avrupa’daki di ğ er ülkelere geçi ş i için açık tek liman olmasından dolayı 1814 yılında nüfus 10 bin 184 ki ş iye çıkmı ş tır. 1829 yılı polis sayımında nüfus 16 bin 394 olarak belirlenmi ş tir. 2021 yılı Temmuz ayı verilerine göre Cebelitarık’ın nüfusu 29 bin 516 ki ş idir. Nüfusun yüzde 79’unu artık Cebelitarık’ın yerlileri olarak kabul Resmi Adı Cebelitarık Statüsü Britanya Deniza ş ırı Topra ğ ı Ba ş kenti Cebelitarık Britanya’ya Devri 11 Nisan 1713 Resmi Dili İ ngilizce (Halk arasında İ spanyolca, İ talyanca ve Portekizce de konu ş ulmaktadır) Yüzölçümü 6.7 km ² Nüfusu 29 bin 516 Ki ş i Ba ş ına Gelir 61 bin 700 $ 34 Tarık’ın Da ğ ı İ SPANYA ( İ SPANYA ) Ceuta CEBEL İ TARIK Cebelitarık Bo ğ azı Akdeniz FAS