Basic HTML Version
d›lar. Gözlerimi beyaz bir mendille
ba¤lay›p, bir kupan›n içindeki iki kâ-
¤›t parças›ndan birini çekmemi iste-
diler. Korkarak sa¤ elimi götürdüm,
parmaklar›ma çarpan ilk ka¤›d› ç›-
kartt›m. Elimden ka¤›d› alan kifli
‘Turchia’ diye ba¤›rd›. Ard›ndan
Türk futbolcular› beni havaya kald›r-
d›. Yüzümü gözümü öptüler. Bu ara-
da baz› sonradan ‹spanyol olduklar›-
n› ö¤rendi¤im futbolcular yüzüme
tükürdüler.”
1958 Dünya Kupas› ile birlikte ele-
meler ‘Yafll› K›ta’da görece daha
derli toplu bir görüntü çizmeye bafl-
l›yor, konfederasyonlar›n köfle kap-
ma mücadelesi k›z›fl›yordu. Asya’ya
yerlefltirilen Türkiye, ‹srail ile karfl›-
laflmadan organizasyondan çekili-
yordu.
Kuzey ‹rlanda, bugünün devleri ‹tal-
ya ile Portekiz’i aflarak ‹sveç biletini
cebine koymufltu. Elemelerde
1957’nin son günlerinde oynanmas›
gereken Kuzey ‹rlanda-‹talya müca-
delesi, ayn› zamanda Budapeflte
Operas›’n›n yetkililerinden olan Ma-
car hakem Istvan Zsolt’un sise tak›l-
mas› nedeniyle statü de¤ifltirmiflti.
Karfl›laflmay› yönetecek tarafs›z bir
isim bulunamad›¤›ndan maç, tarihe
haz›rl›k karfl›laflmas› olarak geçmiflti.
Belfast’taki “meydan savafl›”nda ta-
raflar bir ay sonraki as›l randevu için
birbirine mesaj vermek istemiflti. Bu
maç berabere biterken, Ocak’ta gü-
len Adal›lar, büyük bir sürprize imza
atm›flt›.
Bir sonraki flampiyonan›n elemele-
rinde Türkiye, Norveç’i aflsa da Sov-
yetler Birli¤i’nin gerisinde kal›yordu.
Avrupal›lar kendilerine verilen oto-
matik sekiz kontenjan›n d›fl›nda,
play-off mücadelelerinde Asya ve
Afrika’n›n temsilcilerini saf d›fl› b›ra-
karak fiili’de on tak›mla temsil edili-
yordu.
1966 Dünya Kupas› yolunda isyan
vard›. Afrikal›lar turnuvada var olma
haklar› Kaf Da¤›’n›n ard›na kald›¤›n-
dan rahats›zd›. Gerçekten de Asya
ile Afrika’n›n galipleri flampiyona
için buluflacakt›. Kendi k›talar›na
otomatik bir yer verilmesi gerekti¤i-
ne inanan k›tan›n
temsilcileri, eleme-
lerden çekiliyordu.
Irkç› Apartheid poli-
tikas› nedeniyle FI-
FA taraf›ndan müsa-
bakalardan men
edilen Güney Afri-
ka’dan sonra böyle-
ce tüm Afrika ülke-
leri futbolun befli¤i-
ne dönen organi-
zasyonda olma f›r-
sat›n› kaç›r›yordu.
Suriye ve ‹srail, Av-
rupa elemelerinde
boy gösterirken,
Avustralya’y› rahat
geçen Kuzey Kore,
tatl› bir mucizenin
peflinden Ada’ya
gidiyordu. Millî Ta-
k›m›m›z ise averaj
tak›m›na dönüyor,
grubu lider bitiren
Portekiz’in Siyah ‹ncisi Eusebio iki
maçta toplam dört gole imza at›-
yordu.
‹syan sonuç vermiflti. Afrika çok iste-
di¤i otomatik kat›l›ma 1970’te ka-
vuflmufl, Fas k›tan›n gururu olmufltu.
Asya ile Okyanusya’n›n en iyilerini
buluflturan play-off’tan ç›kan ‹srail, ta-
rihinin tek Dünya Kupas› heyecan›
için Meksika’n›n yolunu tutmufl, ‹ngil-
tere’de yar› final oynayan Portekiz ise
elemelerde sonuncu s›rada kalm›flt›.
‹nsanl›¤a at›lan gol
Bir sonraki organizasyon tarihin en
ilginç eflleflmelerinden birine tan›k-
l›k ediyordu. Play-off’larda Sovyetler
Birli¤i ile fiili aras›ndaki ilk maç gol-
süz bitmifl, gözler rövanfla çevrilmifl-
ti. Fakat Güney Amerika ülkesinde
darbe yap›l›yor, Allende rejimi tari-
he kar›fl›yordu. Sovyetler, binlerce
insana iflkence yap›lan stada ç›kma-
y› reddediyor, FIFA’n›n ‘oynayacak-
s›n’ talimat›na uymuyordu. Sembo-
lik olarak yap›lan santra at›fl›n› mü-
teakip bofl kaleye gönderilen gol,
sanki insanl›¤a at›l›yordu.
1978 Dünya Kupas› elemelerinin Af-
rika dura¤› yine bir önceki seferde
de oldu¤u gibi önce eleme, ard›n-
dan lig usulüne sahne olmufltu. Ül-
keler sanki Avrupa Kupas› oynuyor-
du. Rakiplerini saf d›fl› b›rakan ta-
k›mlar yollar›na devam ediyor, son
üçlü bir grupta bulufluyordu. ‹lk tur-
da Fas’› seri penalt› at›fllar›nda geçip
tarih yazarak organizasyona baflla-
yan Tunus, mutlu sona ulafl›yordu.
Sadece onlar de¤il, Asya-Okyanusya
galibi ‹ran da ilk defa dünya futbol
arenas›na Arjantin’de ç›km›flt›.
1982’de kat›l›mc› say›s› 16’dan 24’e
yükseliyor, gölgedeki konfederas-
yonlara gün do¤uyordu. Asya ve
Okyanusya’ya iki kontenjan veril-
diyse de bunlar k›talara birer birer
da¤›t›lmam›flt›. Çift devreli lig usu-
lüyle oynanan maçlar sonunda Ku-
veyt grubu lider tamamlayarak ‹s-
panya biletini cebine koymufltu. Fa-
kat Yeni Zelanda ile Çin ayn› puan
ve gol averaj›na sahip olduklar›ndan
tarafs›z sahada bir karfl›laflma daha
yapm›fllar, rugby diyar›nda bu sefer
de futbol bayram› yaflanm›flt›. Sade-
ce bu gruptan vize alanlar de¤il, Ka-
merun ve Cezayir de ilk Dünya Ku-
pas› heyecan›n› ‹ber Yar›madas›’nda
yaflam›flt›.
O zamana kadar görülmemifl bir
say›da federasyonun gözüne kes-
tirdi¤i 1986 Dünya Kupas›’na Av-
rupal›lar ç›karma düzenliyordu.
Bir önceki flampiyon ‹talya d›fl›n-
da, Yafll› K›ta’dan 13 ülke daha
Meksika’da otel rezervasyonu
yapt›r›yordu. O zamanlarda fut-
bola pek aflina olmayan Okya-
nusya temsilcisiyle play-off, da-
maklarda haz›rl›k müsabakas› ta-
d› b›rak›yordu. Nitekim ‹skoçya,
Avustralya karfl›s›nda zorlanma-
m›flt›. Biz ise yine grup sonuncu-
su olmufltuk.
Bir sonraki turnuva ‹talya’dayd›.
Gök-mavililer ev sahibi kontenja-
n›ndan yararlanm›fl, Aztek diya-
r›nda oldu¤u gibi ona eklenen 13
Avrupa temsilcisi ad›n› flampiyo-
naya yazd›rm›flt›. Okyanusya yine
s›f›r çekmifl, ilk defa yeryüzünün
en büyük futbol organizasyonuna
kat›lma hakk›n› elde edenlerden
Birleflik Arap Emirlikleri ile Kosta
Rika olmasa da ‹rlanda flafl›rtm›flt›.
Evet, Adal›lar ‹ngiliz Jack Carlton
idaresinde tarih yazm›flt›. Yeflil-
beyazl›lar, resmen Papa’n›n huzu-
runa ç›kan tek kafile olacak, çey-
rek finalde de ‹talya’ya boyun
e¤ecekti...
Tarihte donan Zambiya
Brezilya’n›n 32 maç sonra kaybet-
ti¤i, San Marinolu Davide Gualtie-
ri’nin ‹ngiltere’ye tarihin en h›zl›
golünü att›¤›, Kostadinov’un Fran-
sa’ya “merhaba hüzün” dedirtti¤i,
Arjantin’in evinde Kolombiya kar-
fl›s›nda befllik simide döndü¤ü
1994 Dünya Kupas› elemelerinde
yaflanan bir olay var ki, her fleyi
gölgede b›rak›yor. Afrika’n›n hari-
ka tak›m› olmas› beklenen Zambi-
ya, 1993’teki bir uçak kazas›nda
adeta yok oluyordu. PSV formas›
giyen Kalusha Bwalya d›fl›nda bü-
tün oyuncular tarihte donmufl; te-
sadüfün böylesi yeflil-beyazl›lar,
bu y›l›n bafl›nda çocuklar›n› yitir-
dikleri yerin hemen dibinde Afrika
Uluslar K›tas› flampiyonu olmufltu.
1998’de kat›l›mc› say›s› 32’ye
yükselmiflti. Avrupal›lar böylece
ceplerine tarihlerindeki en fazla
bileti koymufltu. Yafll› K›ta’n›n 15
temsilcisinin geldi¤i flampiyona-
n›n sonunda Zidane ve flürekâs›
kupa kald›rm›flt›. Okyanusya gru-
bunda oynad›¤› her maç› kazanan
Avustralya, play-off’ta bu sefer
‹ran’a toslam›flt›. ‹ki karfl›laflma da
berabere bitmifl, evinde iki farkl›
üstünlü¤ünü koruyamayan Kangu-
rular yine turnuvay› ekrandan izle-
mek zorunda kalm›flt›. Afrika ele-
melerine ikide iki yaparak baflla-
yan Burundi ise rakiplerine de¤il,
iç savafla yenik düflmüfltü.
2002’de Türkiye play-off’ta Avus-
turya’y› sürklase ederek 48 y›l son-
ra bir Dünya Kupas›’na kat›lma
hakk› elde ediyordu. Tabii o gün-
lerde ay-y›ld›zl›lar›n yapt›klar›n›n
yapacaklar›n›n teminat› olaca¤›n›
bilmiyorduk. Bahts›z bedevi Avus-
tralya bu sefer Uruguay engeline
tak›l›yordu. Fakat Kangurular
Amerikan Samoas›’n› 31-0’l›k
skorla ezerek ad›n› rekorlar kitab›-
na yazd›r›yordu. Tabii ayn› sayfa-
da 13 gol atan Archie Thompson
da yer al›yordu.
Elemelerde alt› yenilgi alarak tari-
hinin en kötü performans›na imza
atan Brezilya, flampiyonada oyna-
d›¤› tüm maçlar› kazanarak zafere
ulaflm›flt›. Sambac›lar›n finalde de-
virdi¤i Almanya ise Dünya Kupas›
yolunda oynad›¤› 62. karfl›laflma-
da ikinci ma¤lubiyetini tatm›flt›.
‹ngiltere’nin beflledi¤i Panzerler,
aynen Brezilya gibi Uzakdo¤u’da
arkas›na bakmam›flt›.
2006, bir ilke sahne oluyordu.
Son flampiyon Brezilya, otomatik
olarak Dünya Kupas› bileti alm›-
yordu. Statü de¤iflmiflti, art›k sade-
ce ev sahipleri do¤rudan flampi-
yonaya kat›lacakt›. 2002’nin
üçüncüsü s›fat›yla bafllad›¤›m›z
elemelerde yine play-off’a yüksel-
diysek de olayl› ‹sviçre maç› ile
eleniyorduk.
Dwight Yorke ve Stern John’lu Tri-
nidad-Tobago, Almanya vizesi
alarak birçoklar›n› flafl›rt›rken,
Avustralya sonunda fleytan›n ba-
ca¤›n› k›rm›flt›. Kangurular, dört
y›l önce boyun e¤dikleri Urugu-
ay’› penalt›larla devirirken, beyaz
noktada hata yapmayanlar aras›n-
da sonradan Galatasaray forma-
s›yla tan›flacak Harry Kewell ile
Lucas Neill da vard›.
Güney Afrika’da düzenlenen son
Dünya Kupas› yolunda M›s›r ile
Cezayir neredeyse savafl›n efli¤ine
geliyordu. 1989’da M›s›r, rakibini
yenerek flampiyona vizesi al›rken,
büyük olaylar ç›km›flt›. Cezayir’in
ba¤›ms›zl›¤›na kavufltu¤u günler-
den bu yana iki ülkenin aras› ger-
gindi. Futbol sanki biraz da baha-
neydi. Her iki tak›m da ayn› puan
ve averaja sahip oldu¤undan Su-
dan’da bir maç daha oynanm›fl,
kazanan Cezayir bileti kapm›flt›.
Avrupa’daki play-off’larda ise
Henry’nin eliyle piflirdi¤i, Gal-
las’›n bitirdi¤i pozisyon ‹rlanda’y›
gözyafllar›na bo¤mufltu.
1994 Dünya Kupas› elemelerinde yaflanan bir olay var ki, her fleyi gölgede b›rak›yor. Afri-
ka'n›n harika tak›m› olmas› beklenen Zambiya, 1993'teki bir uçak kazas›nda adeta yok ol-
mufl, PSV formas› giyen Kalusha Bwalya d›fl›nda bütün oyuncular tarihte donmufltu.
90
TamSaha
TamSaha
91