Y
abanc› sermayenin futbola olan
ilgisi her geçen günü biraz daha
büyüyor. ‹ngiliz kulüpleriyle
bafllayan yabanc› sermaye-futbol
iliflkisini, flimdilerde her Avrupa
ülkesinde görmek mümkün.
TamSaha’n›n May›s 2011 say›s›nda
‹spanya örne¤ini masaya yat›rm›flt›k.
Bu defa dura¤›m›z ‹sviçre. Orada da
dikkat çekici geliflmeler yaflan›yor.
Ülkenin önde gelen kulüplerinden bir
tanesi olan ancak son birkaç y›ld›r
ciddi bir ekonomik kriz içindeki
Neuchatel Xamax, May›s ay›n›n
bafl›nda Çeçen kökenli Rus ifladam›
Bulat Chagaev taraf›ndan sat›n al›nd›.
Pek çok Neuchatelli için Chagaev
kapal› kutu oldu¤undan, ilk tepkiler
oldukça olumsuzdu. “Kimdi bu
Chagaev, neden Neuchatel’i
seçmiflti?” Ne var ki bu süreç uzun
sürmedi. Rus ifladam› Neuchatellilerin
gönlünü almas›n› bildi. Nas›l m›?
Kentin spor merkezinde dev bir
resepsiyon verip, devam›nda da nefis
bir havai fifle¤i gösterisi sunarak…
Bu gönül alma operasyonu için
Chagaev’in 50 bin euro harcad›¤›
ifade ediliyor. Çeçen ifladam› oldukça
iddial›: “Hedefim Neuchatel’i
fiampiyonlar Ligi’nde oynayacak bir
tak›m yapmak.”
Ünlüleri Grozny’ye tafl›d›
Futbolseverler Bulat Chagaev ismini
ilk defa, Grozny’de infla edilen 35 bin
kiflilik yeni stad›n aç›l›fl töreninde
duydu. O günkü organizasyon için
Chagaev, Maradona, McManaman,
Zamorano, Figo ve Baresi gibi bir
dönemin flafl isimlerini ikna edip
Grozny’de gösteri maç›na ç›karm›flt›.
Bu jestiyle Çeçen ifladam›, “Kardeflim”
dedi¤i özerk Çeçenistan’›n Devlet
Baflkan› Ramazan Kadirov’u fazlas›yla
mutlu etmiflti. Acaba Chagaev bir
mutluluk da Neuchatellilere
yaflatabilecek mi? En son 1988’de
yani 23 y›l önce ‹sviçre Lig
flampiyonlu¤unu yaflayan Xamax’l›lar,
o tarihten bu yana baflar›n›n hep
uza¤›nda kal›p, hatta 2006’da 2. Lig’e
bile düfltü Asl›nda Neuchatellilerin
Chagaev’i çabuk kabullenmesinde en
büyük neden, kulübün bir önceki
yönetiminin (Sylvio Bernasconi)
baflar›s›zl›¤›yd›. Kulübü sat›n ald›ktan
sonra Rus oligark›n ilk ifli, karar alma
mekanizmalar›n›n bafl›na kendi
adamlar›n› getirmek oldu.
Bu operasyon için Chagaev,
“Mecburdum” diyor. Baflkanl›k
koltu¤unda, geçmiflte ‹sviçre
hükümetinden siyasi iltica talebinde
bulunmufl Islam Satujev oturuyor.
Kulübün sportif direktörlü¤ünü ise
Chagaev’in sa¤ kolu konumundaki
eski Rus futbolcu Andrei Rudakov ile
Christophe Moulin birlikte yap›yor.
Her ne kadar Neuchatelliler yeni
baflkanlar›n› kabullenmede ciddi bir
direnç göstermezken, ülke medyas›
için ayn› ifadeyi kullanmak pek
mümkün de¤il. Rus oligark›n
sermayesi, ülke medyas› taraf›ndan
s›kça sorguland›. Bu noktada Chagaev
son derece önemli bir geliflmeyi de
kamuoyuyla paylaflmaktan
kaç›nm›yor: “Biliyor musunuz;
Neuchatel’i sat›n ald›¤›mda, siyasiler
hesaplar›m› bloke etti. Utan›lacak bir
durum. Sözde benim param kirliymifl.
Bunca y›ld›r ‹sviçre’deyim; kendi
ihtiyaçlar›m ve ailem için harcarken
param temizdi de flimdi mi kirlendi?”
25 y›la yak›n bir süredir ‹sviçre’nin en
güzel kentlerinden bir tanesi olan
Cenevre’de yaflayan ve iki
gayrimenkul flirketi bulunan
Neuchatel’in yeni sahibinin, 90’l›
y›llarda petrol kaynakl› 750 milyon
euro civar›nda bir para aklama
olay›na kar›flt›¤› iddia ediliyor. Ne var
ki Chagaev, bu iddialar›n gerçe¤i
yans›tmad›¤›n› söylüyor: “Sovyetler
Birli¤i döneminde 12 y›l boyunca
devlet sektöründe çal›flt›m. Daha
sonra ticarete soyundum. ‹nflaat ve
emlak iflindeydim. ‹nan›n bana hiçbir
zaman petrol ve gaz sektörüne
bulaflmad›m.”
Kimli¤i ne olursa olsun, ciddi bir
merak konusu oluflturuyor, sermaye
sahiplerinin Avrupa’daki futbol
kulüplerine gösterdi¤i bu yak›n ilgi!
Bu durum Chagaev için de geçerli.
Y›llard›r Cenevre’de yaflayan Çeçen
kökenli bir Rus vatandafl›, ciddi bir
ekonomik kriz yaflayan Neuchatel’i
neden kurtarmak ister ? Bu al›m-sat›m
ifllemini ticari bir operasyon olarak m›
görmek gerekiyor yoksa bir gönül ifli
olarak m› de¤erlendirmek lâz›m?
Bu sorular›n cevab›n› Chagaev flu
flekilde veriyor: “Bir dönem Cenevre
kentinin kulübü olan Servette’i almak
istemifltim. Ancak kulüp sahibiyle
anlaflamam›flt›m. Bu defa talep
benden gelmedi. Birileri gelip bana,
‘E¤er siz almazsan›z, bu kulüp ölecek’
dedi. Ben de 24 y›ld›r ‹sviçre’de
yaflay›p, bu ülkenin bana
kazand›rd›klar›na karfl›l›k olarak bu ifle
soyundum. Pek çok insan bana
inanm›yor ama kesinlikle iyi
niyetliyim ve dürüstüm. E¤er bir gün
bu kulübü alacak vatansever bir
‹sviçreli ç›karsa, o kifliye Xamax’›
bedava vermeye haz›r›m.”
Bu arada Chagaev ilginç bir de
benzetme yap›yor:
“Xamax kimsenin istemedi¤i zavall›
bir kad›n gibiydi. Ben bu kad›nla
evlenince, flimdi herkes kad›na gidip,
senin kocan aptal›n teki diyor.”
30 milyon frankl›k bütçe
“Hedefim Neuchatel’i önce ‹sviçre
s›n›rlar› içinde zirveye ç›kartmak,
sonra da fiampiyonlar Ligi’nde kal›c›
olmas›n› sa¤lamak” diyen Chagaev’in,
bu futbol yat›r›m› için 30 milyon
‹sviçre frankl›k bir bütçe ay›rd›¤›
konufluluyor. Transfer döneminde
Trezeguet ve Kanoute gibi isimleri
Xamax’a gelmeleri için ikna
edemeyen Chagaev’in en önemli
ata¤›, Sonny Anderson’u sportif
direktör olarak atamak oldu. Anderson
da teknik direktör olarak François
Ciccolini’yi, kaleci antrenörü olarak
Jean Luc Ettori’yi seçti.
Ancak Neuchatel-Anderson
birlikteli¤i, ‹sviçre Ligi bafllad›ktan
3 hafta sonra bitti. Üst üste gelen
ma¤lubiyetler, Sambac› ve ekibinin
sonunu haz›rlad›. fiimdi Xamax’›n
bafl›nda, Sevilla, Deportivo ve Athletic
Bilbao gibi La Liga’n›n önde gelen
kulüplerinde görev alan ‹spanyol
teknik direktör Joaquin Caparros var.
‹lk befl haftada Neuchatel gol bile
atamazken, hanesine yazd›rd›¤› puan
say›s› da sadece 2’ydi.
Hedefi zirve olan bir tak›m için hiç de
iyi bir bafllang›ç say›lmaz.
“Konuflmak için erken” diyen
Chagaev gelecek için oldukça iyimser
bir tablo çiziyor:
“Mevcut durum iyi de¤il, kabul
ediyorum ama sezon sonu bizim için
önemli. O zaman genel bir
de¤erlendirme yapaca¤›z. Yeni
yap›lanma sürecinde flanss›zl›klar
yaflad›k. Ama yeni teknik
direktörümüzle birlikte do¤ru yolda
oldu¤umuzu düflünüyorum.
Toparlanaca¤›z.”
Bakal›m…Chagaev’in hayalleri gerçek
olacak m›?
Futbol Ekonomi
TamSaha
38
Ağırlıklı olarak Premier Lig’e el atan yabancı sermaye, paranın kalbi olarak bilinen İsviçre’nin
kapısından da içeri girdi. Çeçen asıllı Rus oligark Bulat Chagaev, yakından tanıdığımız Neuchatel
Xamax’ı satın aldı. Bir Çeçen, ciddi bir ekonomik kriz yaşayan Neuchatel’i neden kurtarmak ister?
Bu alım satım işlemini ticari bir operasyon olarak mı görmek gerekiyor yoksa bir gönül işi olarak
mı değerlendirmek lâzım? Bu soruların cevaplarına ancak zamanla ulaşabileceğiz.
Yabanc› sermaye ‹sviçre’de
Yabanc› sermaye ‹sviçre’de
Dr.Cem
Çetin
M
ay›s ay›nda Neuchatel’i sat›n ald›ktan sonra Chagaev, kulübün yeni
sahibi olarak ilk büyük mutlulu¤unu yaflayabilirdi. Düflmekten son
anda kurtulan Xamax, ad›n› ‹sviçre Kupas› finaline yazd›rm›flt›. Rakip
FC Sion’du. Chagaev oldukça iyimserdi. Ne var ki kupa 2-0’l›k skorla FC
Sion’un oldu. Bu ma¤lubiyet Çeçen baflkan› fazlas›yla üzdü. Çiçe¤i
burnundaki Chagaev, finali sahada kaybettiklerini düflünmüyordu ve
‹sviçre medyas›na maç›n skorunun önceden ayarland›¤›n› söylemekten
kaç›nmad›: “O zaman söylediklerimin arkas›ndayd›m. Maçtan 8 gün
önce bir arkadafl›m bana telefon aç›p, kupa finalini 2-0 kaybedece¤imizi
söyledi. Ne büyük bir tesadüf ki, 90 dakika bu skorla bitti. Elimde
deliller var. Belirtmem lâz›m ki, bu iflin içinde FC Sion ve hakemler yok.
Oyuncu menajerleri, internet üzerinden bahis oynayanlar ad›na, Xamax
kulübünün içinden baz› kiflilerle bu ifli düzenlemifller. Bu ifle
kar›flanlar›n isimleri var. ‹steyenlere verebilirim.” Suçlamalar oldukça
ciddi. Chagaev’in ortaya att›¤› iddiay› FIFA ya da UEFA ihbar kabul
edip, bir soruflturma açacak m›? Tabii Chagaev’in suçlamalar› sadece
kupa finaliyle s›n›rl› kalm›yor. Çeçen baflkan, kap› d›flar› etti¤i eski kulüp
çal›flanlar›n›n çevirdi¤i entrikalar› dillendirmekten de kaç›nm›yor: “Befl
Rumen futbolcuyla yap›lm›fl sözleflme var ve her birine 2014 y›l›na
kadar ayda 50 bin ‹sviçre frang› ödenecek. Ancak bu futbolcular›n
hiçbiri bir kere bile Neuchatel’e u¤ramam›fl!”
Baflkandan flike iddias›!