TamSaha 251. Sayı / Ekim 2025

53 52 BREZ İ LYA 1950 Uruguay, 200 bin Brezilyalının önünde ş ampiyon ormalde dört yılda bir düzenle- nen Dünya Kupası, 1939-1945 yılları arasında süren II. Dünya Sava ş ı nedeniyle sekteye u ğ ra- mı ş tı. 1942’de düzenlenmesi ge- reken turnuva, sava ş dönemine denk geldi ğ i için otomatikman iptal olurken sava ş ın bitmesinin ardından hemen böylesine bir organizasyonun düzenlenmesi de pekmümkün de ğ ildi. Zira altı yıllık devasa yıkımlar sonra- sında ülkelerin, insanların yeniden aya ğ a kalkıp ya ş amla- rını sil ba ş tan in ş a etmeleri de hiç kolay olmayacaktı. Dolayı- sıyla futbolun dü ş ünülebilmesi için hâlâ biraz zamana ihtiyaç vardı. Üstelik 1946 yazında oynanacak bir turnuvanın ele- melerinin oynanabilmesi için de yeterli süre kalmamı ş tı. Neti- cede, 1946’da yapılması gereken Dünya Kupası da iptâl oluyordu. Futbolseverlerin, futbolun en büyük organizasyonuna ye- niden kavu ş abilmeleri için 1950 yılını beklemeleri gerekecekti. FIFA, aslında dördüncü Dünya Kupası’nı ilk etapta, 1949 yılında düzenlemekten yanaydı. Ancak büyük bir kısmı yanmı ş , yıkıl- mı ş durumda olan Avrupa’dan hiçbir ülke, turnuvaya ev sahip- li ğ i yapma niyetinde de ğ ildi. 1946 yılındaki FIFA Kongre- si’nde, II. Dünya Sava ş ı’ndan asgari düzeyde etkilenmi ş olan Brezilya, ev sahipli ğ i için aday oldu ğ unu açıklayacaktı. Bre- zilya, daha evvel 1942 Dünya Kupası için de ev sahipli ğ i ba ş - vurusunda bulunmu ş , turnuva- nın sava ş nedeniyle iptâl olması neticesinde de bu ba ş vuru ha- vada kalmı ş tı. Öte yandan Bre- zilya’nın, ev sahipli ğ iyle ilgili küçük bir ş artı da vardı. Gerekli hazırlıkların yakla ş ık dört senede tamamlanabilece- ğ ini hesaplamı ş lardı ve bu yüz- den turnuvanın da 1949 yerine 1950’de düzenlenmesi talebinde bulunmu ş lardı. FIFA komitesi de hazır turnuvayı düzenlemeye sıcak bakan bir ülke bulmu ş ken daha fazla zorlayıcı davranmak istemedi ve böylece organizas- yonun 1950’de, Brezilya’da yapılması üzerine mutabakata varıldı. Turnuvanın yine 16 takımla yapılması planlanıyordu fakat elemeler sonrasına üç takım (Türkiye, İ skoçya ve Hindistan) kupaya katılmaktan vazgeçtik- lerini açıklayacaktı (Hatta İ skoç- ya’nın yerine davet edilen ve ilk ba ş ta bu daveti kabul eden Fransa da daha sonrasında kararın- dan cayacaktı). Bundaki en büyük etken de tıpkı 1930 Dünya Kupa- sı’nda oldu ğ u gibi, Güney Ameri- ka’ya seyahat etmenin çok fazla vakit ve nakit gerektirmesiydi. Ka- tılan takım sayısının 13’e dü ş mesi üzerine, normalde dört takımlı dört gruptan olu ş ması planlanan ilk tur maçlarının iki adet dörtlü, bir adet üçlü ve bir de ikili grupta oynan- ması zorunlulu ğ u do ğ du. Tek devre oynanacak grupmaçları sonra- sında da dört grup lideri bir final grubu olu ş turacak ve burada yapı- lacakmaçlar sonunda lider olacak takımda kupayı kazanacaktı. Turnuvadaki tek noksanlık, bu üç ülkenin katılmaktan son anda vazgeçmeleri de ğ ildi. Son iki Dünya Kupası’nı ş ampiyon olarak tamam- layan İ talya Milli Takımı’nın 1940’ların ikinci yarısındaki kadro- sunun ço ğ u Torino kulübünde oynamaktaydı. Ancak 1949 yılında Torino takımını ta ş ıyan uça ğ ın dü ş mesi sonucunda bu oyuncuların neredeyse hepsi ya ş amlarını yitir- mi ş ti. Dolayısıyla İ talya, Brezilya’ya büyük ço ğ unlu ğ u tecrübesiz oyun- culardan olu ş an bir kadro gönder- mek zorunda kalmı ş tı. 1940’larda en çok Güney Amerika ş ampiyon- lu ğ u ya ş ayan Arjantin Millî Takımı’ysa Arjantin Futbol Federas- yonu’nun Brezilya Futbol Federas- yonu’yla ya ş adı ğ ı bir anla ş mazlık nedeniyle Brezilya’ya gönderilme- mi ş ti. İ lk üç Dünya Kupası’nda birer final oynayan Çekoslovakya ve Macaristan ise ülkelerinde sava ş sonrasında hayat henüz normale dönmedi ğ i için elemelere dahi katıl- mamı ş lardı. Yeniden yapılanmakta olan Federal Almanya’nın futbol fe- derasyonuysa henüz FIFA’ya kabul edilmemi ş ti. Tümbu noksanlıklar içerisinde de 1950 Dünya Kupası, sönük geçme tehlikesiyle kar ş ı kar ş ıyaydı. Turnuva adına ba ş lıca olumlu geli ş meyse 1920’lerin so- nunda FIFA ile ters dü ş üp üyelikten çıkan ve bu yüzdenmillî takımını ilk üç Dünya Kupası’na göndereme- yen İ ngiltere Futbol Federasyo- nu’nun nihayet yeniden FIFA’ya katılması, dolayısıyla da futbolun mucidi İ ngilizlerin ilk kez bir Dünya Kupası’nda boy gösterecek olmasıydı. Turnuvada ilk tur gruplarının belir- lenmesi adına 22 Mayıs 1950’de Rio de Janeiro’da kura çekimi yapıl- mı ş tı. Buna göre 1. Grup’ta Brezilya, Meksika, Yugoslavya ve İ sviçre; 2. Grup’ta İ ngiltere, İ spanya, Ş ili ve ABD; 3. Grup’ta İ talya, İ sveç, Para- guay ve Hindistan; 4. Grup’ta da Uruguay, Fransa ve Bolivya yer ala- caklardı. Ancak turnuvanın ba ş la- masına daha 33 günlük bir müddet vardı ve biraz önce de belirtildi ğ i üzere bu süre zarfında Hindistan ve Fransa’nın çekildiklerini açıklama- ları, FIFA’nın da bunun ardından grupları yeniden belirleme yoluna gitmemesi, ortaya hayli tuhaf bir grup yapısının çıkmasına neden olacaktı. 1. Grup’ta ev sahibi Brezilya, oyna- dı ğ ı üç maç içerisinde sadece İ sviçre ile berabere kalırken Meksika ve Yugoslavya’yı ma ğ lup ediyor ve bu sayede grubu lider tamamlaya- rak final grubuna kalıyordu. 2. Grup’taysa İ spanya üç maçından da galibiyetle ayrılmayı ba ş armı ş tı. Grupta akıllarda en çok yer eden olaysa amatör oyunculardan kurulu ABD’nin, turnuvaya hayli iddialı bir ş ekilde gelmi ş olan İ ngiltere’yi 1-0 ma ğ lup etmesiydi. 3. Grup’ta İ sveç, önce İ talya’yı 3-2 ma ğ lup edip ar- dından da Paraguay ile 2-2 bera- bere kalarak zirveyi ele geçirmi ş ti. Uruguay ile Bolivya’nın ba ş ba ş a kaldıkları 4. Grup’ta da do ğ al olarak bu iki takım arasında tek bir maç oynanmı ş ve o müsabakayı 8-0 kazanan Uruguay, final grubunda yerini almı ş tı. Brezilya, İ spanya, İ sveç ve Uruguay’ı bir araya getiren final grubu, adeta Brezilya’nın gövde gösterisiyle ba ş - layacaktı. Gruptaki ilkmaçlarına İ sveç kar ş ısında çıkan Sambacılar, 7-1’likmuazzambir skorla hanele- rine iki puanı yazdırıyorlardı. Yedi golden dördüne imzasını atan Ade- mir ise günün kahramanı oldu ğ u gibi gol krallı ğ ı yarı ş ında da zirveye kurulmu ş tu. Aynı saatlerde oyna- nan di ğ er maçtaysa İ spanya ile Uru- guay, sahadan 2-2’lik beraberlikle N 1950 Dünya Kupası’nın gruplardaki büyük sürprizini, İ ngiltere’yi 1-0 yenen ABD yapmı ş tı...