TamSaha 249. Sayı / Ağustos 2025

Sunderland'in dönü ş ü Sunderland, son sekiz yılda iki kez küme dü ş tü, sayısız teknik adamde ğ i ş tirdi, belgesellere konu oldu. Ama çökü ş ü ne kadar gürültülü ve da ğ ınıksa dönü ş ü o kadar gösteri ş siz ve sistemliydi. Genç Ba ş kan Kyril Louis-Dreyfus’un be ş yıllık planı, Dan Ballard’ın kafa golüyleWembley’deki finale ta ş ındı. Okuyaca ğ ınız yazı Premier Lig’e bir takımın de ğ il, bir kulübün, Sunderland’in dönü ş hikâyesi. 89 Olcay Deniz Çilingir ece yarısı yakla ş ırkenmetro treninde yankılanan tek bir ses var: Play-o ff yarı final rövan ş maçında Dan Ballard’ın uzatma- larda yükselip o topa vurdu ğ u anın görüntüsü. Kimileri cep te- lefonundan tekrar tekrar izliyor, kimileri gözlerini bile kırpmadan hâfızasına kazımaya çalı ş ıyor. Golün unutulmayaca ğ ı kesin. O anda Sunderland sadece finale gitmiyor; kulüp, yeniden hayata döndü ğ ünü dünyaya ilân edi- yordu. Stadiumof Light tribünle- rinde ba ş layan o patlama, 2017’den beri süregelen sessiz- li ğ i, kırgınlı ğ ı, hayal kırıklı ğ ını söküp attı. Taraftarlar yalnızca bir galibiyeti de ğ il, yıllardır içinde tuttukları “umutlanma hakkını” kutluyordu. Sunderland A.F.C., İ ngiltere fut- bolunun en köklü kulüplerinden biri. 1879’da ö ğ retmenlikmesle- ğ iyle i ş tigal eden James Allan tarafından kuruldu ğ unda, o for- maya kırmızı-beyaz çizgiler henüz i ş lenmemi ş ti belki ama kulübün kalbine kazınmı ş bir fikir vardı; aidiyet. Bu, yalnızca futbol oynamak ya da kupa kazanmakla ilgili de ğ il; ş ehirle kulüp arasındaki ba ğ la, çalı ş - makla ve üretmekle ilgiliydi. 1890’larda “Bütün yeteneklerin takımı” olarak anılan ve üç lig ş ampiyonlu ğ u kazanan Sunder- land, İ ngiliz futbolunun ilk süper gücüne dönü ş mü ş tü. 1937’de kazanılan Federasyon Kupası (FA Cup) zaferi, kaleci Jimmy Th orpe’un ölümünün ardından yapılan kural de ğ i ş iklikleriyle kulüp futbolun seyrini dahi etkiledi. 1973’te Leeds United’ı devirerek kazanılan kupa ise modern futbolun hâlâ romantik olabilece ğ ini hatırlatıyordu. 1997’de Roker Park’tan ayrılıp yeni evi Stadium of Light’a ta ş ınan kulüp, sadece stadyumunu de ğ il, ruhunu da dönü ş türmeye çalı ş ıyordu. Kevin Phillips’in altın ayakkabısı, Roy Keane’in liderli ğ i, Darren Bent’in golleri, SamAllardyce’ın teknik aklı… Hepsi, Sunderland’in Premier Lig’de bir yerinin oldu ğ una dair kısa ama parlak kanıtlardı. Ama bu kanıtlar, sistemsizli ğ in ve kötü yönetimin üzerini örtemedi. 2017’de Premier Lig’den, ertesi yıl Championship’ten dü ş tüler. Taraf- tarların dilinde artık zaferler de ğ il, “Netflix’te yeni sezon ne zaman ya- yınlanacak?” sorusu vardı. Sunder- land ‘Til I Die belgeseli, kulübün acısına, onuruna ve umuduna tanıklık eden bir kolektif hâfızaya dönü ş tü. Bu çökü ş ün ardından, 2020’de ba ş kanlı ğ a henüz 23 ya ş ın- daki Fransız Kyril Louis-Dreyfus geldi. Onun geli ş iyle kulüp içinde sessiz bir dönü ş ümba ş ladı. Kırılma geceleri 17 Mayıs 2016 gecesi, Stadium of Light’ta yazan skor yalnızca bir ga- libiyeti de ğ il, kulübün son büyük di- reni ş ini simgeliyordu: Sunderland 3 - Everton 0. Tribünlerde yakla ş ık 46 bin ki ş i, SamAllardyce’ın ceke- tini çıkarıp gö ğ süne vurmasını izli- yor, bu zaferin yalnızca ligde kalı ş de ğ il; yeniden do ğ u ş un ba ş langıcı oldu ğ una inanıyordu. Üstelik bu ga- libiyet sadece Sunderland’i ligde tutmamı ş , ezeli rakip Newcastle United’ı küme dü ş ürmü ş tü. Allardyce göreve geldi ğ inde takım dibe vurmu ş tu. İ lk yarıyı yalnızca 12 puanla kapatan kadro, sezonun ikinci yarısında dirençli bir kimlik kazandı. Jan Kirchho ff gibi katkı veren oyuncularla birlikte, i ş ler yo- luna giriyor gibiydi. Ba ş arılı teknik adam, birkaç transferle takımın orta sıralara yükselebilece ğ ine ina- nıyordu. Ama Sunderland’in hikâ- yesinde “inanmak” ço ğ u zaman “yetmemek” anlamına geliyor. Allardyce, o yaz İ ngiltere Millî Takı- mı’na gidince yerine gelen David Moyes daha ilk basın toplantısında “Küme dü ş me adaylarından biriyiz” diyerek karanlık günlerin habercisi oldu. Takım, 2016-2017 sezonunda Premier Lig’den dü ş tü. Bir sonraki yıl, Championship’te de tutunama- yarak League One’a geriledi. Bu, kulüp tarihinin en sert çökü ş le- rinden biriydi. Tambu dönemde, dünya futbolunda e ş ine az rastlanır bir medya projesi devreye girdi: Sunderland ‘Til I Die. Kulübün sahibi Amerikalı Ellis Short, yatırımcı çekme umuduyla Fulwell 73 yapım ş irketine bir bel- gesel serisi çekilmesi için tam eri- ş imverdi. Ama bu belgesel serisinin amacı olan “yeniden yükseli ş ” yerine, bir çökü ş ün anatomisine dönü ş tü. Kamera her yerdeydi; soyunma odalarında, yönetim ofis- lerinde, transfer toplantılarında… Taraftarın öfkesi, yöneticilerin ça- resizli ğ i, oyuncuların tükenmi ş li ğ i, her ş ey belgelenmi ş ti. Teknik di- rektör Chris Coleman, soyunma odasına kamera sokulmamasını ş art ko ş mak zorunda kaldı. Premier Lig’den gelen bir kulüp, tümdünya- nın gözleri önünde çözülüyordu. Takip eden aylarda, kulüp Stewart Donald ve Charlie Methven tarafın- dan satın alındı. Yeni yönetim “ ş e ff aflık” vaadiyle geldi. Taraftarlar koltuk boyama kampanyalarına davet edildi, yöneticiler sosyal medya aracılı ğ ıyla do ğ rudan diya- log kurdu. Ba ş langıçta umut veren bu sürecin, zamanla yüzeyde kal- dı ğ ı anla ş ıldı. 2018-2019 sezonunda Jack Ross yönetimindeki takım iyi ba ş ladı ama ara transferde golcüsü Josh Maja’yı kaybedince ivmesini yitirdi. Sezon, Wembley’deki dra- matik play-o ff finaliyle sona erdi; yenilgi. Ardından Ross’un görevine son verildi. Kulübün gelece ğ i yeni- den belirsizli ğ e sürüklendi. Satılacakmıydı? Yeni yatırımcı kim G Play-o ff yarı final rövan ş maçında Dan Ballard’ın uzatmalarda yükselip o topa vurdu ğ u anın görüntüsü Sunderland tarihine çoktan yazıldı.... 88