TamSaha 243. Sayı / Şubat 2025

biraz daha açıklayıcı olmak gerekirse, İ ngiltere, II. Dünya Sava ş ı sonrasında oynadı ğ ı 30maçın 23’ünü kazanmı ş ve sadece dördünü kaybetmi ş ti. Kazandı ğ ı maçlar içerisinde İ talya’yı 4-0 ve Porte- kiz’i de 10-0 yendikleri kar ş ıla ş malar en çok dikkat çekenlerdi. ABD ise iki yıl evvel Londra Olimpiyatları’nda İ talya’ya 9-0ma ğ lup olmu ş , bumaçtan dört gün sonraysa bir dostlukmaçında Norveç’e 11-0 yenilmi ş ti. Dünya Kupası elemele- rinde de tek ciddi rakibi olan Meksi- ka’dan iki maçta bir düzine gol yiyen Amerikalılar, elemelerde sadece son maçlarında Küba’yı 5-2 yenmi ş lerdi. Üstelik Amerikalı futbolcuların neredeyse hepsi amatördü. Takımın beklerindenWalter Bahr bir lisede ö ğ retmenlik yapıyordu. Kaleci Frank Borghi ise cenaze arabası sürücüsüydü. Hatta Ben McLaughlin isimli oyuncuları, çalı ş tı ğ ı ş irketten gerekli izni alamadı ğ ı için Brezilya’ya gelememi ş ti. ABD’de fut- bola olan ilginin o yıllarda dip yaptı ğ ına dair verilebilecek bir di ğ er örnekse takı- mın yeterli Amerikalı oyuncu bulamama sıkıntısından, henüz ABD vatanda ş ı olmayan üç göçmeni de kadrosuna katmı ş olmasıydı. Bunlar Belçikalı Joe Maca, İ skoç Ed McIlvenny ve Haitili Joe Gaetjens’di. Ş artlar böyle olunca maç öncesinde İ ngiltere’nin galibiyetine zaten kesin gö- züyle bakılıyordu. ABD’nin teknik direk- törü Bill Jeffrey de maç öncesinde, artık akıl oyunu yapmayı mı amaçlıyordu bilinmez, basına “Hiçbir ş ansımız yok, kurbanlık koyunlar gibiyiz” ş eklinde bir açıklamada bulunmu ş tu. İ ngiliz gazetesi Daily Express ise ABD’ye ba ş langıçta üç gol avans vermelerinin âdil olaca ğ ını yazmı ş tı. Kar ş ıla ş maya İ ngiltere beklendi ğ i gibi çok hızlı ba ş lıyordu. Daha ilk çeyrek saat geride kaldı ğ ında iki ş utları direkten dönmü ş tü. Ayrıca cenaze arabacısı Borghi de çok önemli birkaç kurtarı ş ta bulunmu ş tu. Buna kar ş ın İ ngilizler erken bir gol bulamamı ş tı. ABD’nin ilk ş utuysa anca 25’inci dakikada gelmi ş ti fakat bu çok da büyük bir tehlike arz etmemi ş ti. Bundan sonra İ ngilizler yine ataklarını sıkla ş tırmı ş tı fakat Borghi, hayret verici bir biçimde iyi oynuyordu. Derken, dakikaların 37’yi gösterdi ğ i es- nada akıllara gelmeyen ba ş a gelecekti. Walter Bahr’ın sa ğ kanattan orta- ş ut kar ş ımı vuru ş una ceza sahası içerisinde Joe Gaetjens kafasıyla dokunuyor ve kontrpiyede kalan İ ngiltere file bekçisi Bert Williams’ı avlamayı ba ş arıyordu. Birle ş ik Devletler 1-0 öne geçmi ş ti. Bir ba ş ka ilginç geli ş meyse maçın ba ş ında tribünlerde 10 bin ki ş i yer al- maktayken ABD’nin golünden sonra bu sayının gitgide artmaya ba ş lamasıydı. Kar ş ıla ş mayı radyodan dinleyen stat çevresindeki Brezilyalılar, ABD’nin 1-0 öne geçti ğ ini duyunca hâlihazırda açık olan kapılardan içeriye akın etmi ş ler ve ABD’lileri alkı ş lamaya ba ş lamı ş lardı. Ortam, İ ngilizler için hayli moral bozucu bir hâl almaktaydı. İ lk yarı, ABD’nin 1-0’lık üstünlü ğ üyle sona ererken ikinci devrede İ ngilizler baskıyı artırıyordu. Ancak günün yıldızı Borghi’yi geçmeyi bir türlü ba ş aramıyor- lardı. Bitime sekiz dakika kala Jimmy Mullen’ın kafa vuru ş unda Borghi’nin topu çizgiden çıkarmasıysa maçtaki en kritik anlardan biriydi. İ ngilizler, maçın İ talyan hakemi Generoso Dattilo’ya topun çizgiyi geçti ğ ine dair yo ğ un itiraz- larda bulunsalar da hakemin kararı ‘devam’ olmu ş tu. Bu pozisyon sonrası motivasyonunu da kaybetmeye ba ş la- yan İ ngilizler kalan kısıtlı sürede ba ş ka ciddi bir ş ans yakalayamıyordu. Hatta ABD adına geli ş en bir kontratakta Frank Wallace’ın kaleci Williams’tan sıyrılıp bo ş kaleye gönderdi ğ i topu son anda Alf Ramsey kayarakmüdahale edip çiz- giden çıkartmı ş tı. Yoksa İ ngilizlerin ya- ş adı ğ ı utanç bir kat daha artacaktı. Yine de 90 dakikanın sonunda skorbordda 1-0’lık ABD üstünlü ğ ü yazmaktaydı ve böylece Amerikalılar, tüm futbol ka- muoyunu ş a ş kına çeviren bir galibiyetin altına imzalarını atıyorlardı. Ya ş adıkları bu futbol faciası sonrasında İ ngilizlerin gruptaki son İ spanya maçını öncesinde kazanmak dı ş ında bir seçe- nekleri kalmamı ş tı. Hatta İ spanya’yı bir de ğ il, iki kere yenmeleri gerekiyordu zira takımların grubu e ş it puanda bitirmesi durumunda kurallara göre taraflar ara- sında bir de play-off maçı oynanacaktı. Teknik direktör Winterbottomda yumurta kapıya dayanınca Matthews’u İ spanya kar ş ısında sahaya sürmek durumunda kalmı ş tı. Ancak İ ngilizler, özellikle ilk yarıda baskılı bir oyun ortaya koysalar da İ spanya kalecisi Antoni Ramallets’i bir türlü geçemiyor, bunun üzerine ikinci yarının ba ş larında bir de İ spanya adına Telmo Zarra fileleri hava- landırınca yine sahadan 1-0’lık yenilgiyle ayrılıyorlar ve turnuvaya da erkenden veda ediyorlardı. Babasının dile ğ ini gerçekle ş tirme u ğ runda pes etmedi Brezilya’da ya ş anan bu büyükmoral bo- zuklu ğ una kar ş ın 1950-1951 sezonunda Matthews, kariyerinin en iyi perfor- manslarından birini sergiliyordu. Blackpool, ligi Tottenhamve Manchester United’ın ardından üçüncü sırada bitirir- ken Federasyon Kupası’nda da Charlton, Stockport, Mansfield, Fulhamve Bir- minghamCity’yi eleyerek finale gelmi ş ti. Ancak Blackpool, Newcastle’a kar ş ı oynanan finali 2-0 kaybediyor ve Matthews bir kez daha babasının dile ğ ini gerçekle ş tirmeye bu denli yakla ş mı ş ken bunu yerine getirememenin üzüntüsünü ya ş ıyordu. Açıkçası Matthews’un artık 36 ya ş ını geride bıraktı ğ ı da dü ş ünüldü ğ ünde, bir daha bu finale gelmesi bile zordu. 1951- 1952 sezonunda ya ş adı ğ ı ciddi bir bilek sakatlı ğ ıyla birlikte de normal ş artlar al- tında artık kariyerinin sonu gelmekteydi. Öte yandan Stoke City’nin yeni teknik direktörü Frank Taylor ise Matthews’a do ğ du ğ u ş ehre dönüp futbolu burada bırakmasını teklif etmeye hazırlanmak- taydı. Hatta taraflar arasında bir ön gö- rü ş me de yapılmı ş tı. Ancak Blackpool Teknik Direktörü Joe Smith, Matthews’u yanına çekerek ona, kendisinin hâlâ bir Federasyon Kupası kazanma ihtimali bulundu ğ unu hatırlatacak ve yıldız fut- bolcunun ömrü boyunca unutamayaca ğ ı ş u sözleri sarf edecekti: “Birçok ki ş i benimdeli oldu ğ umu dü ş ünebilir ama bence 37 ya ş ında olmana ra ğ men en iyi futbolunu oynayaca ğ ın günler yakında gelecek.” Zaman, gerçekten de Smith’i haklı çıka- racaktı. Matthews, 1952-1953 sezonunun ilk yarısının önemli bir kısmını birtakım adale sakatlıkları nedeniyle kaçırsa da sonrasında sahalara akıl almaz bir formla dönüyordu. Blackpool da onun önderli ğ inde Federasyon Kupası’nda SheffieldWednesday, Huddersfield Town, Southampton, Arsenal ve Tottenham’ı eleyerek bir kez daha finale kalmı ş tı. Adıyla anılacak unutulmaz final 2 Mayıs 1953’te, BoltonWanderers’a kar ş ı oynanan finalse Blackpool adına hayli moral bozucu biçimde ba ş lıyordu. Henüz ikinci dakikada Nat Lofthouse’un on sekiz üzerinden çekti ğ i ş utu Black- pool kalecisi George Farm ellerinin arasından kaçırıyor ve topun a ğ larla bu- lu ş masıyla da Bolton 1-0 öne geçiyordu. Birkaç dakika sonrasındaysa Lofthouse, Farm ile kar ş ı kar ş ıya kaldı ğ ı bir pozis- yonda plasesini yapıyor fakat me ş in yu- varlak bu kez kale dire ğ ine takılıyordu. Blackpool, 35’inci dakikada sol iç korido- rundan Bolton ceza sahasına giren Stan Mortensen’in sert bir ş utla fileleri hava- landırması sayesinde skora dengeyi getirdiyse de sadece dört dakika sonra geli ş en Bolton ata ğ ında Bobby Lang- ton’ın ortasınaWillie Moir, kaleci Farm’dan önce yükseliyor ve kafayı vurarak topu ikinci kez Blackpool a ğ la- rına yolluyordu. Mücadelenin ilk yarısı da Bolton’ın 2-1’lik üstünlü ğ üyle geride kalıyordu. İ kinci devreye iyi ba ş layan taraf da Bolton’dı. 55’inci dakikada Eric Bell’den gelen golle de fark ikiye çıkıyordu. Ancak Stanley Matthews, babasının dile ğ ini unutmamı ş tı ve 3-1’lik dezavantaja ra ğ - men dile ğ i gerçekle ş tirmek için kalan kısıtlı sürede sihrini ortaya koymakta kararlıydı. İ lk olarak 68’inci dakikada sa ğ kanattan süratle Bolton ceza sahasına do ğ ru sokuluyor, fevkalâde bir çalımla kar ş ısındaki MalcolmBarrass’ı oyundan dü ş ürüyor ve arka dire ğ e do ğ ru ortasını kesiyordu. O noktada Bolton kalecisi Stan Hanson’ın kontrol edemedi ğ i topu Mortensen tamamlayınca da Blackpool farkı bire indiriyordu. 89’uncu dakikaya gelindi ğ indeyse Blackpool on sekizin birkaç adımgerisinde, hafif sol çaprazda bir frikik kazanıyor ve topun ba ş ına gelen Mortensen çok sert bir ş utla hedefi bularak hat-trick yapıyor, böylece skor 3-3’e geliyordu. Duraklama dakikaların- daysa sa ğ kanatta topu alan Matthews yine çalımlarla Bolton ceza sahasına girip kale çizgisine inmesinin ardından topu yerden penaltı noktasına do ğ ru çı- kartıyor ve oradaki Bill Perry de geli ş ine düzgün bir vuru ş la bu servisi gole çevi- rince Blackpool, mücadeleden 4-3’lük galibiyetle ayrılarak kupanın sahibi oluyordu. Skor tablosuna bakıldı ğ ında hat-trick İ ngiltere’nin 1950 Dünya Kupası’nda o dönemde amatörlerden kurulu ABD’ye yenilmesi, Dünya Kupalarının en büyük sürprizlerinden birisiydi. Matthews, kendi mührünü vuraca ğ ı finalde kupayı kaldırdı ğ ında 38 ya ş ındaydı. 93 92