TamSaha 242. Sayı / Ocak 2025

FIFA’nın 20 yıllık bir aranın ardından organizasyonunu üstlenerek yeniden düzenledi ğ i FIFA Kıtalararası Kupa’yı bu yeni makyajı altında kazanan ilk takımReal Madrid oldu. İ spanyol ekibi, finalde Meksika temsilcisi Pachuca’yı 3-0’lık net bir skorla devirdi. FIFAKıtalararası Kupa Onur Erdem Kıtalararası Kupa’nın kısa tarihçesi 47 46 Yenilenen kupada ilk ş ampiyon Real Madrid Kıtalararası Kupa, ilk olarak 1960 yılında, Avrupa Ş ampiyon Kulüpler Kupası’yla Güney Amerika Liberta- dores Kupası ş ampiyonlarını kar ş ı kar ş ıya getirme amacıyla düzen- lenmi ş ti. Sebebi de basitti. Dünyada futbolun en çok geli ş ti ğ i iki kıta Avrupa ve Güney Amerika’ydı, zaten o zamana kadar Dünya Kupalarında da final oynayan bütün takımlar bu iki kıtadan çıkmı ş tı. Dolayısıyla kulüpler düzeyinde de dünyanın en iyisini belirlemek için bu iki kıtanın ş ampiyonlarını kar ş ı kar ş ıya getirmek gayet kestirme bir çözümolarak gözükmekteydi. Daha sonraları uzun süre FIFA Ba ş - kanlı ğ ı görevini de yürütecek olan Joao Havelange, 1958 yılında Bre- zilya Futbol Federasyonu Ba ş kanı oldu ğ u dönemde, Fransız gazeteci Jacques Goddet ile yaptı ğ ı bir gö- rü ş mede bu fikri ortaya koymu ş tu. Hatta o zaman Libertadores Kupası da henüz hayata geçmemi ş ti ve Havelange’ın önerisinin ilk aya ğ ını da bu olu ş turmaktaydı. Önce Güney Amerika’nın en büyü ğ ü belirlene- cek, sonra da o takım, Avrupa’nın en büyü ğ ü ile dünyanın en büyü ğ ü olmanınmücadelesini verecekti. Real Madrid’in efsanevi ba ş kanı Santiago Bernabeu da benzer dü ş üncelere sahipti ve bu noktada kendisi, Havelange’a önemli destek verecekti. Zaten çok geçmeden de bu fikir, ba ş ta Brezilya ve İ spanya gazetelerinin spor sayfalarında sık- lıkla i ş lenecekti. Neticede, 1960 yı- lında Güney Amerika Ş ampiyonları Kupası’nın (Libertadores Kupası adını 1965’te alacaktı) düzenlen- mesi, bunun hemen ardından da Avrupa ve Güney Amerika ş ampi- yonlarının Kıtalararası Kupa’da kozlarını payla ş ması karara ba ğ lanacaktı. Buna göre Kıtalararası Kupa’da ilk kez kar ş ı kar ş ıya gelen taraflar da Real Madrid ile Uruguay’ın Penarol kulübü olmu ş tu. Taraflar arasında 3 Temmuz 1960’ta Montevideo’da oynanan ilkmaç golsüz e ş itlikle sona ererken 4 Eylül’de Madrid’de yapılan rövan ş kar ş ıla ş masını 5-1 kazanan Real, kupayı müzesine gö- türmeyi ba ş armı ş tı. Ertesi sezonsa Penarol, bu kez Benfica’ya rakip oluyor ve rakibini 0-1 ve 5-0’lık skorlarla dize getirerek kupayı kucaklamayı ba ş arıyordu. Bundan sonraki iki sezondaysa ku- pada Pele’nin gövde gösterisi vardı. 1958 Dünya Kupası’nda, henüz 17 ya ş ında dünyanın en büyük futbol yıldızı mertebesine yükselen Siyah İ nci’nin formasını giydi ğ i Santos, söz konusu finallerin ilkinde Benfica’ya 3-2 ve 5-2’lik skorlarla üstünlük sa ğ lamı ş , ikincisindeyse Milan’a kar ş ı, ev sahiplerinin 4-2’lik üstünlü ğ üyle sonuçlanan iki maçın ardından tarafsız sahada oynanan üçüncümaçta 1-0 galip gelerek üst üste iki kez dünyanın en büyü ğ ü olmu ş tu. Bu iki finalde oynanan be ş maçın dördünde sahaya çıkan Pele de toplamda dokuz gole imzasını atarak ne denli benzersiz bir yete- nek oldu ğ unu bir defa daha ispatla- mı ş tı. Santos’un ardındansa Helenio Herrera yönetimindeki Inter, 1964 ve 1965 yıllarında Indepentiente’ye kar ş ı oynadı ğ ı iki finalden zaferle ayrılacaktı. Ne var ki bundan sonrasında kupa- nın itibarı keskin bir dü ş ü ş ya ş aya- caktı. 1967’de Arjantin’in Racing Club ekibinin Celtic’e kar ş ı oynadı ğ ı finalde son derece gaddarca bir anti-futbol anlayı ş ı ortaya koyması, müteakip üç sezonda da Estudian- tes’in aynı anti-futbolu sırasıyla Manchester United, Milan ve Feye- noord’a kar ş ı tatbik etmesi üzerine kupanın de ğ eri, Avrupalıların gözünde fazlasıyla sorgulanır hâle gelmi ş ti. Bunun sonucunda da 1971 ve 1973 yıllarında Ajax, 1974 ve 1975’te Bayern Münih, 1978 ve 1979’da Liverpool, 1980’de de Not- tinghamForest kupaya katılmama kararı aldı. Bu sezonlardan 1975 ve 1978’de kupa hiç oynanmazken di ğ er sezonlardaysa Avrupa kıtasını temsil etme görevini, Ş ampiyon Kulüpler Kupası finalistleri üstlendi. 1980’den itibarense Toyota’nın kupaya sponsor olması ve finallerin tekmaç üzerinden Japonya’da oy- nanmaya ba ş lamasıyla birlikte gerilimdü ş ecek ve futbol daha çok ön plana çıkacaktı. 1989 ve 1990 yıllarında kupaya uzanan Milan ve 1992 ile 1993’te bumutlulu ğ u ya ş a- yan Sao Paulo’ysa 1960’larda Santos ve Inter’in elde ettikleri üst üste iki ş ampiyonluk ş erefine nail olan üçüncü ve dördüncü kulüpler ola- Kıtalararası Kupa ilk kez 1960’ta düzenlenmi ş ve Uruguay’ın Penarol takımımına iki maç sonunda üstünlük sa ğ layan Real Madrid zafere ula ş mı ş tı. Kupanın ilk yıldızlarından biri Pele olmu ş tu...