TamSaha 240. Sayı / Kasım 2024

Mustafa Taha ek futbolunun Avrupa kupaların- daki en büyük ba ş arısı 1972-1973 sezonunda Sparta Prag’ın Avrupa Kupa Galipleri Kupası’nda Stan- dard Liege, Ferencvaros ve Schalke’yi eleyerek yarı finale yükselmesiydi. Ba ş kent ekibi yarı finalde Inter’e her iki maçta da 1-0 yenilerek finalin e ş i ğ inden dönmü ş tü. Bu ba ş arının üzerin- den geçen 50 yıl süresince Çek kulüpleri Avrupa kupalarında dikkat çeken bir ba ş arı elde ede- medi. Son sekize kalmanın öte- sine geçemeyen, 2000’lerin ilk 20 yılında sadece bir kez çeyrek final gören Orta Avrupa ülkesinin temsilcileri, ş imdilerde ise tarih- lerinin belki de en ba ş arılı dönemlerinden birini ya ş ıyor. Bundan 10 yıl öncesinde UEFA ülke puanı sıralamasında 19’uncu sırada yer alan Çekya, geçen sezonu dokuzuncu sırada ta- mamladı. Bu sezon be ş takımdan dördüyle Avrupa kupalarında lig a ş amasına kalan Çekler, ülke puanı sıralamasında sekizinci basama ğ a kadar yükseldi. Sparta Prag ile Ş ampiyonlar Ligi’nde lig 86 87 Ç Çeklerin yükseli ş i 10 yıl önce UEFA ülke puanı klasmanında 19’uncu sırada yer alan Çekya, son yıllarda kulüplerinin gösterdi ğ i performansla birlikte 9’uncu basama ğ a kadar yükselmeyi ba ş ardı. Bu sezon dört takımla Avrupa kupalarında lig a ş amasında boy gösteren Çekya’nın son dönemde kulüp futbolundaki ivmesi futbolseverlerin dikkatini çekiyor. a ş amasında temsil edilen Çekya, bir di ğ er ba ş kent temsilcisi Slavia’nın play-off turunda Lille’e tek gollük farkla elenmesiyle tarihinde ilk kez iki takımla birlikte Kupa 1’de müca- dele etme ş ansını kaçırdı. Sparta Prag, 19 yıllık Ş ampiyonlar Ligi özlemine son vermekle kalmayarak ilk üç maçından dört puan çıkardı. Bu sezon Çek kulüpleri ş imdiye kadar topladıkları 7.100 puanla ülke sıralamasında ilk be ş içerisinde yer aldı. Sparta Prag, Slavia Prag, Vikto- ria Plzen ve Mlade Boleslav’ın lig a ş amasında mücadelelerini sürdür- meleri ve elde ettikleri ba ş arılı sonuçlar Çekleri, İ ngiltere, Portekiz, İ talya ve Almanya’nın ardından be ş inci yaparken Fransa, Belçika, İ spanya ve Hollanda gibi ülkeleri de geride bırakmalarını sa ğ ladı. Çekler geçen sezonu da 13.500 pu- anla tamamlayıp 2023-2024 sırala- masında yedinci olmayı ba ş armı ş tı. Geride kalan 10 yıl boyunca her sezon en az bir Çek kulübü Avrupa kupalarında grup a ş amasına kalmayı bildi. Aynı dönemde Çek futbolu üç kez Ş ampiyonlar Ligi gruplarında temsil edildi. Bu yüzyılın ilk yarısında sadece 2015-2016 sezonunda Sparta Prag’ın Avrupa Ligi’nde çeyrek fi- nale yükselmesiyle yetinen Orta Avrupa ülkesi, 2020-2021 sezonun- dan bu yanaysa Slavia Prag ve Vik- toria Plzen’le üç kez son sekiz takım arasına kaldı. Çek futbolunda son dönemde görülen bu yükseli ş , taraftarlar için yeni bir heyecana vesile olurken Çek futbolundaki yöneticilerin de elde ettikleri gelirler arttı. Çekya’nın bu ba ş arıyı yakalaması benzer ülkeler ve ligler açısından da iyi bir örnek olu ş turdu. Macaristan ve özellikle de Polonya, Avrupa ku- palarında neden Çekya gibi atılım yapamadıklarını sorgulamaya ba ş - ladı. Çek futbolu da bu ba ş arılara ra ğ men kendisini sorgulamaya devam ediyor. Son dört yılda her sezon üstüne konularak elde edilen ba ş arıların sürdürülebilir bir mode- lin eseri olup olmadı ğ ı ve kalıcılı ğ ı tartı ş ılıyor. Çek futbolseverler ve kulüp yöneticileri Avrupa kupala- rında elde edilen bu ba ş arının dönemsel ve geçici olmadı ğ ını umuyor. Yerli futbolcular ön planda Peki, Çek futbolunda ya ş anan bu geli ş imneden kaynaklanıyor? Ülke futbolunun temelinde yerel futbol- cular ön planda yer alıyor. Bunda Çek futbolculara sa ğ lanan güven ba ş rol oynuyor. Sparta, Slavia ve Viktoria Plzen de dâhil olmak üzere ülkedeki kulüplerin neredeyse hepsinde Çek futbolcular, yabancı oyunculardan daha fazla ş ans bulu- yor. Bu da Çek futbolculara istikrarlı süre alma ve oynama imkânını sa ğ lıyor. Ülkede altyapıya büyük bir önemveriliyor. Her kulübün ilk 11’inde altyapıdan yeti ş en en az iki futbolcu bulunuyor. Bu, oynadıkları futbolla yurt dı ş ına transfer olan oyuncuların yerlerinin kolayca dol- durulmasına da fırsat veriyor. Çek ligi, futbolcuların kulüpler arasında daha fazla transfer yapabilme im- kânına sahip olmasıyla da dikkat çekiyor. Bu durumkulüplerin kadrolarındaki mobiliteyi artırırken, ülkedeki kulüpler arasındaki seviye ve kalite farkının çok fazla açılma- sını da engelliyor. Çek kulüplerinin kullanabilece ğ i Slavia Prag’ın Sparta Prag ve Viktoria Plzen’le girdi ğ i rekabet, Çek futbolunun kalitesini yükseltiyor.