TamSaha 240. Sayı / Kasım 2024

Alex Ferguson göreve gelene kadar geçen süre zarfında ş ampiyonluk görememi ş ti. Hatta Kırmızı Ş eytan- lar 1974-1975 sezonunda küme dü ş me üzüntüsünü dahi ya ş amı ş - lar, bir yıllık aranın ardındansa o zamanki adıyla Birinci Lig’e geri dönebilmi ş lerdi. Hazır söz Matt Busby’den açılmı ş - ken Manchester United tarihi için- deki yolculu ğ u derinle ş tirip biraz daha gerilere gitmekte fayda var. United’ın önce İ ngiliz, sonrasında da Avrupa futbolunda büyük bir mar- kaya dönü ş mesini sa ğ layan isim, Matt Busby idi. Busby, II. Dünya Sa- va ş ı sonrasında Manchester Uni- ted’ın ba ş ına geçti ğ inde kulübün müzesinde 1908 ve 1911’de kazanıl- mı ş iki lig ş ampiyonlu ğ u ve 1909’da kazanılmı ş bir Federasyon Kupası bulunmaktaydı. Sonrasındaysa United, ligin alt sıra takımlarından birine dönü ş mü ş , hatta 1922, 1931 ve 1937’de olmak üzere üç defa küme dü ş mü ş tü. Busby ise görev- deki ilk be ş sezonunda dört kez ligi ikinci sırada tamamlamasının ar- dından nihayet 1951-1952 sezo- nunda United’ı, 41 yıllık hasrete son vererek tarihinin üçüncü ş ampi- yonlu ğ una ta ş ımı ş tı. Busby’nin ta- kımı daha sonrasındaysa 1956 ve 1957’de üst üste iki lig ş ampiyon- lu ğ u daha kazanarak kulüp tari- hinde yeni bir ilke imza atacaktı. Matt Busby’nin kurdu ğ u o takımın en önemli özelliklerinden biriyse Britanya Adaları’nın dört bir tarafı- nın taranması sayesinde bulunan veya altyapıdan yeti ş tirilen gence- cik oyunculardan olu ş masıydı. Zaten İ ngiliz basını da bundan do- layı o takıma “Busby Babes” yani “Busby’nin Bebekleri” adını tak- mı ş tı. Takım, dü ş ük ya ş ortalama- sına ra ğ men kazandı ğ ı pe ş pe ş e iki ş ampiyonlukla gelecekte çok daha büyük i ş ler ba ş araca ğ ının sinyalle- rini vermekteydi. Zaten söz konusu ş ampiyonluklardan ikincisinin gel- di ğ i 1956-1957 sezonunda Ş ampi- yon Kulüpler Kupası’nda yarı finale kadar ula ş mayı da ba ş armı ş lar fakat bu turda, müstakbel ş ampi- yon Real Madrid’e elenmi ş lerdi. Ne var ki Busby Babes’in ba ş ına futbol tarihinin en büyük felâketle- rinden biri gelecek ve 6 Ş ubat 1958 tarihinde Münih’te meydana gelen uçak kazasında o takımın sekiz oyuncusu hayatlarını kaybede- cekti. İ ki oyuncuysa bir daha futbol oynayamayacak derecede a ğ ır yaralanmı ş tı. Korkunç kazadan a ğ ır yaralı olarak kurtulan Matt Busby’nin asıl ba ş arı hikâyesiyse tamda bu noktada ba ş lıyordu. Önce hastanede dokuz hafta boyunca verdi ğ i ya ş am sava- ş ını kazanan İ skoç futbol adamı, daha sonrasında da görevine geri dönerek United’ın yeniden in ş asını sa ğ lamı ş ve Kırmızı Ş eytanları 1965 ve 1967’de olmak üzere iki lig ş am- piyonlu ğ una daha ta ş ımı ş tı. 1967-1968 sezonundaysa Manches- ter United, Ş ampiyon Kulüpler Ku- pası finalinde Benfica’yı 4-1 ma ğ lup ederek zafere ula ş mı ş ve bu büyük kupayı kazanan ilk İ ngiliz takımı ol- manın da gururunu ya ş amı ş tı. Ferguson’ın ba ş arı yolundaki formülü Manchester United’ın tarihine bu ş ekilde derinlemesine bakıldı ğ ında Matt Busby ve Alex Ferguson dö- nemleri hâricinde Kırmızı Ş eytan- ların aslında sıradanlı ğ a mahkûm bir görüntü içinde olduklarını söy- lemek de mübala ğ a olmayacaktır. Öte yandan Busby öncesinde, 1908 ve 1911 yıllarındaki ş ampiyonlukla- rın da Ernest Mangnall yönetiminde geldi ğ i hesaba katıldı ğ ında United ile ilgili bir ilginç istatistik daha ortaya çıkıyor. Buna göre Kırmızı Ş eytanları bugüne dek tam zamanlı olarak çalı ş tırmı ş olan 23 teknik di- rektörden sadece üçü takıma İ ngil- tere ş ampiyonlu ğ u ya ş atabilmi ş . United, hâlen 20 ş ampiyonlukla ülkesinde enmuza ff er takımkonu- munda olsa da bu ş ampiyonlukların yalnızca üç teknik direktör tarafın- dan payla ş ılabiliyor olması da kulübün, teknik direktörler için yönetmesi hayli güç bir yapısı ol- du ğ u yönünde de yorumlanabilir. Bu noktada 20. yüzyıl ba ş larındaki Ernest Mangnall dönemini (1903- 1912) masaya yatırmanın pek bir anlamı yok zira o yıllarda sadece Manchester United de ğ il, futbol dünyasının kendisi henüz emek- leme döneminden çıkamamı ş tı ve günümüzdekine kıyasla oyun çok iptidaiydi. Busby dönemiyse hem altyapıdan oyuncu yeti ş tirmenin hemde ülke genelindeki genç yetenekleri arayıp bulmanın futbol âlemindeki en güzel örneklerinden birini te ş kil etmi ş ti. Ferguson döne- mine gelindi ğ indeyse endüstrile ş - meye ba ş layan futbol dünyasının yeni gerekleri do ğ rultusunda kulüp çok büyük bir maddî güce kavu ş - tuysa da Busby dönemindeki stra- tejiden de fazla uzakla ş ılmamı ş ve çok sayıda önemli genç yetenek takıma altyapı veya transfer yoluyla kazandırılmı ş tı. Örne ğ in 1999’da Ş ampiyonlar Ligi, Premier Lig ve Federasyon Kupası ş ampiyonlukları ya ş ayan kadroda Ryan Giggs, David Beckham, Paul Scholes, Gary Neville, Phil Neville, Nicky Butt veWes Brown altyapı- dan yeti ş mi ş lerdi. Bayern Münih’e kar ş ı oynanan unutulmaz Devler Ligi finalinde takımının galibiyet golüne imzasını atan Ole Gunnar Solskjaer ise üç yıl önce Norveç’in Molde takımından yakla ş ık iki mil- yon sterline transfer edilmi ş ti. Aynı sezon bir di ğ er Norveçli, stoper Ronny Johnsen ise Be ş ikta ş ’tan 1 milyon 200 bin sterline alınmı ş tı. Ayrıca takımın en tecrübeli isimle- rinden Denis Irwin, 1990 yılında alt lig takımı olan OldhamAthletic’ten 650 bin sterlin kar ş ılı ğ ında gelirken 1991’de Bröndby’den transfer edilen Danimarkalı file bekçisi Peter Schmeichel için de 500 bin sterlin ödenmi ş ti. Görüldü ğ ü üzere Ferguson’ın Uni- ted’ı, birçok önemli oyuncusunu kendi yeti ş tirdi ğ i gibi bazı yıldızla- rını da onlar henüz dünya çapında ş öhrete ula ş madan, gayet mâkûl sayılabilecek bonservis bedelleri kar ş ılı ğ ında kadrosuna katmı ş tı. Tabiî kulüp kendisini sadece bu for- müle körü körüne de ba ğ lamamı ş ve gerekti ğ inde yüksekmebla ğ lar ödeyerek kadrosunu takviye et- mekten de kaçınmamı ş tı. Yine 1999 kadrosundan örnek verilecek olursa, takımın golcülerinden Andy Cole, 1995’te 7 milyon sterline Old Tra ff ord’a getirildi ğ inde Britanya transfer rekorunu kırmı ş tı. Savun- manın temel dire ğ i olan Jaap Stam ise 1998’de 10milyon 600 bin ster- line transfer edildi ğ inde futbol tarihinin o ana kadarki en pahalı defans oyuncusu olmu ş tu. Kurulan yapı çürümeye ba ş lıyor Kadronun in ş asında kullanılan bu karma modelin Alex Ferguson’ın kulübedeki ola ğ anüstü istikrarıyla bir araya gelmesiyle de United, ba- ş arıdan ba ş arıya ko ş an bir yapıya kavu ş mu ş tu. Ferguson’ın kulüpten ayrılması sonrasında bu yapının çürümeye yüz tutmasıysa Kırmızı Ş eytanları ba ş arıya hasret bıraktı. Alex Ferguson’ın emeklili ğ ini açık- Matt Busby, korkunç uçak kazasının ardından da Manchester United’ı yeniden aya ğ a kaldırmasını bilmi ş ti. Ferguson altyapıdan yeti ş tirdi ğ i oyuncuları henüz yolun ba ş ındaki ke ş fedilmemi ş yıldız adaylarıyla harmanlamı ş , gerekti ğ inde de büyük paralar harcayıp önemli oyuncuları kadrosuna katarak büyük zaferlere uzanmı ş tı. 48 49