TamSaha 237. Sayı / Ağustos 2024

Süper Lig’deki ilk gol 21 Ş ubat 1959 tarihinde oynanan İ zmirspor-Beykoz maçında İ zmirsporlu Özcan Altu ğ tarafından atıldı. İ zmir ekibinin 2-1 kazandı ğ ı maçta ligin ilk golünü yiyen kaleci Beykozlu Sıtkı Ta ş er, ilk gol kararını veren hakem ise Osman Ye ş eren’di. İ lk gol Özcan Altu ğ ’dan Maç sayılarının fazlalı ğ ına ba ğ lı olarak, ligimizin en fazla golünün atıldı ğ ı sezon, 2020-21 sezonu oldu. Söz konusu sezonda 420maçta 1136 golle rekor kırıldı. En az golün atıldı ğ ı sezon ise do ğ al olarak en az maçın oynandı ğ ı 1959 sezonuydu. O sezonda oynanan 114maçta top a ğ larla 264 kez bulu ş tu. Gol açısından en verimli sezon ise 306maçta 1017 golün atıldı ğ ı 3.32 gol ortalamalı 2000-01 sezonu oldu. 240maçta 405 gol atılabilen 1.69 gol ortalamalı 1973-74 sezonu ise en kısır sezon olarak kayıtlara geçti. En çok gol 2020-21 sezonunda atıldı Lig tarihinin en yüksek performansına 2003-24 sezo- nunda Galatasaray ula ş tı. Sarı-kırmızılı takım 38 haftayı 33 galibiyet, 3 beraberlik ve 2 yenilgiyle tamamlarken 2.68’lik puan ortalaması yakalamı ş tı. En kötü performans ise Zeytinburnuspor ile Ankaragücü’ne ait. Zeytinburnu 1996-97’de, Ankaragücü ise 2011-12’de 2 galibiyet, 5 beraberlik, 27 yenilgiyle maç ba ş ına 0.32 puan alabilmi ş ti. En yüksek performans Galatasaray’ın Son 16 sezonun 12’sinde gol krallıklarını yabancı oyun- cuların elde etti ğ i ligimizin ilk yabancı gol kralı Galata- saraylı Tarık Hodzic olmu ş tu. Ligimizin 26’ncı sezonunda (1983-84) sarı-kırmızılı formayla 16 gol atan Bo ş nak santrfor, krallık tacını takmı ş tı. Hodzic’ten 12 yıl sonra, 1995-96 sezonunda da Trabzonspor’un Gürcü santrforu Ş ota Arveladze 25 golle ikinci yabancı gol kralı olarak kayıtlara girmi ş ti. İ lk yabancı gol kralı Tarık Hodzic Ligin ilk ş ampiyonlu ğ unu Fenerbahçe kazandı. Macar teknik direktör Ignáce Molnár yönetimindeki sarı-laci- vertli takım, iki grup üzerinden oynanan 1959 sezo- nunda Beyaz Grup’u birinci bitirip, di ğ er grubun birincisi Galatasaray’la final maçları oynadı. İ lkmaçı 1-0 kaybe- den Fenerbahçe, rövan ş ı 4-0 kazanarak ş ampiyon oldu. İ lk ş ampiyon Fenerbahçe 31 A ğ ustos 1980’de İ nönü Stadı’nda oynanan Be ş ikta ş maçında sahadan çekilen Mersin İ dman Yurdu hükmen yenik sayıldı ğ ı gibi iki puanı da silinmi ş ve Akdeniz ekibi tarihe “ligde puanı silinen ilk takım olarak geçmi ş ti.” Sadık Deda’nın yönetti ğ i maçta Be ş ikta ş , Mehmet Ek ş i’nin iki penaltı golüyle öndeyken 62’nci dakikada Ziya Do ğ an’la 3-0’ı bulmu ş , bu golün ardından Mersin İ dman Yurdu takımı sahayı terk etmi ş ti. Puanı silinen ilk takımMersin İ Y Ligin ilk penaltı golü Fenerbahçeli Lefter Küçükandon- yadis’ten geldi. Ordünaryüs, 15 Mart 1959’da oynanan ve 1-1 devam eden Fenerbahçe-Beykoz maçının son daki- kasında, takımına kazandırdı ğ ı penaltıyı gole çevirdi. Fenerbahçe’nin 2-1 kazandı ğ ı maçta lig tarihin ilk penaltı golünü yiyen kaleci de yine Sıtkı Ta ş er’di. Penaltıya hükmeden hakem ise Ali Timur’du. İ lk penaltı golünü Lefter attı 240maçtan sadece 51’inin beraberlikle bitti ğ i, 189 maçın ise bir tarafça kazanıldı ğ ı 1993-94 sezonu en çok galibi- yet elde edilen sezon oldu. 1974-75 sezonunda ise 240maçtan 95’i beraberlikle sonuçlanmı ş tı. Galibiyetler sezonu 1993-94 1962-63 ve 2020-21 sezonları 42’ ş er hafta sürdü ve en uzun sezonlar olarak tarihe geçti. Ancak 1962-63 sezonunda final grubuna katılan takımlar 42 maç oynarken, 2020-21 sezonunda takımlarınmaç sayısı 40’tı. 22 takımın, 11’erli iki grupta 20maç sürenmücadelesiyle ba ş layan 1962-63 sezonunda, gruplarında ilk altı sırayı alan takımlar daha sonra 22 maç daha oynamı ş ve toplammaç sayıları 42’yi bulmu ş tu. 21 takımlı 2020-21 sezonu ise 42 hafta sürse de takımlar 40’ar maç oynadı. Ayrıca 18 takımlı 2011-12 sezonu da 34 hafta sürmü ş , daha sonra ilk dört takım ş ampiyonluk, sonraki dört takımda Avrupa grubunda altı ş ar maç daha oynayınca, müsabaka sayıları 40’ı bulmu ş tu. En uzun sezon 1962-63 Lig tarihinde en gollü beraberlikler 4-4’lük skorlarla elde edildi. 1967-68’de Be ş ikta ş -Gala- tasaray, 1982-83’te Fenerbahçe-Galatasaray, 1995-96’da Samsunspor- İ stanbulspor, 2000-01’de Adanaspor-Kocaelispor, 2001-02’de Gençlerbirli ğ i-Diyarbakırspor ve Kocaelispor- Ankaragücü, 2006-07’de Be ş ikta ş -Antalyaspor ve Kayserispor-Antalyaspor, 2007-08’de Kayserispor-Gaziantepspor, 2014-15’te Trabzonspor-Gaziantepspor ve 2018-19’da Yeni Malatyaspor-Sivasspor maçları 4-4 sona erdi. Dört dörtlük beraberlikler Lig tarihinde Be ş ikta ş ’ın ilginç bir istatisti ğ i bulunuyor. Siyah-beyazlı takım, 30 haftalık 1969-70 sezonunu 10’ar galibiyet, beraberlik ve yenilgiyle tamamlarken, attı ğ ı 26 gole kar ş ılık kalesinde de aynı sayıda gol görmü ş tü. 16 takımla oynanan o sezonu siyah-beyazlıların 9’uncu sırada tamamladı ğ ını da hatırlatalım. Be ş ikta ş ’ın dengesi Lig tarihinin en kötü averajına 1996-97 sezo- nunda Zeytinburnuspor sahip oldu. Lacivert-be- yazlı takım o sezon 34maçta 2 galibiyet, 27 yenilgi alıp 86 gol yerken -60 averaja dü ş tü. Zeytinburnu’ndan eksi 60 averaj Bir sezonda en az gol yiyen takım ünvanı Fenerbahçe’ye ait. Sarı-laci- vertli takım, ş ampiyon olarak tamamladı ğ ı 30 haftalık 1969-70 sezonunda kalesinde sadece 6 gol görmü ş tü. Sarı-lacivertli kaleyi bu 30maçın 29’unda Rumen file bek- çisi Ilie Datcu korumu ş , sezonun ilkmaçında oynayan Yavuz Ş im ş ek ise bir maçta da Datcu’nun yerine sonradan oyuna girmi ş ti. Fenerbahçe’nin en az gol yeme rekoru Ligimizin ilk gol kralı Galatasaraylı Metin Oktay oldu. Taçsız Kral, 1959 sezonunda 11 golle krallı ğ ı elde etti. Metin Oktay 11 golle “en az gol atan gol kralı” olmu ş tu ama o sezonun gruplarda 14, finalde de iki olmak üzere sadece 16 maçtan ibaret oldu ğ unun altını çizmek gerekir. Metin Oktay sonraki iki sezonda 33 ve 36 gol atarak üst üste üçüncü kez gol kralı olmu ş , 1962-63, 1964-65 ve 1968-69 sezonlarında da yine ligin en çok gol atan oyuncusu unvanını almı ş tı. Metin Oktay 6 kez ula ş tı ğ ı gol krallı ğ ı ile bu alanda bir rekorun sahibi. İ lk gol kralı Metin Oktay Ligdeki ilk penaltı kararı 25 Ş ubat 1959 günü Mithatpa ş a Stadı’nda oynanan Vefa-Karagümrükmaçında hakem Semih Zoro ğ lu tarafından verildi. İ lk yarının sonundaki bu penaltıyı Kadri Aytaç kullandı ama o tarihte henüz 18 ya ş ında olan Vefa kalecisi Baskın Soysal, atı ş ı kurtar- mayı ba ş ardı. Vefa ikinci yarıda attı ğ ı golle sahadan 1-0 galip ayrıldı. İ lk penaltıyı Kadri Aytaç kaçırdı 114 115