TamSaha 234. Sayı / Mayıs 2024

Gönülden Kaleme İ nsano ğ lu do ğ umundan ölümüne kadar geçen süre zarfında çe ş itli ş ekillerde ya ş amı boyunca imtihana tâbi oluyor; hayatın içinden do ğ an, ya ş anmı ş lıkları anlatan türkülerimiz de bu ya ş adı ğ ımız sınavı çe ş itli ş ekillerde anlatıyor. Bu sınavlardan biri de sa ğ lıkla ilgili. Örneklerden birisi de “Hastane önünde incir a ğ acı” türküsü. Yozgat’ta geçen hi- kâye, iki kom ş unun çocuklarını evlendir- mek için yaptıkları be ş ik kertmesi ile ba ş lar. Çocuklar, yeti ş kin olup evlenecek ça ğ a geldikleri zaman, o ğ lan askerlik için Yozgat’tan ayrılır. Askerli ğ i esnasında, o zamanlarda tedavisi imkânsız olan veremhastalı ğ ına yakalanır. Hastalı ğ ı nedeniyle görevini tamamlayamadan tedavi için Yozgat’a geri döner. Bu arada kızın ailesi hastalıktan haberdar olur ve kızlarını vermekten vazgeçer. Hemhasta- lık hemde sevdi ğ i kızın hasreti, durumu- nun kötüle ş mesine sebep olur. Genç, tedavi olması için İ stanbul’a gönderilir; aradan birkaç hafta geçer, durumu daha da kötüle ş ir. Hastanenin camından sürekli geleni geçeni izler, ancak ne sevdi ğ i kız ne de ailesi gelir. Bahçedeki incir a ğ açları dikkatini çeker, bir kâ ğ ıt ve kalembularak ş iir yazmaya ba ş lar. Birkaç gün sonra ise hayatını kaybeder. Yazdı ğ ı ş iir sonrasında türkü olup dilden dile dola ş ır. Bu ve buna benzer türkülerimizde de insanların sa ğ lıkla imtihanı anlatılır. Ben de di ğ er imtihanlarımın yanında sa ğ - lı ğ ıyla da imtihan edilenlerdenim. 1999 yı- lıydı… Her ş ey kollarımdaki se ğ irmelerle ba ş ladı. Küçücük se ğ irmelerin hayatımda bu kadar büyük sonuçlarının olaca ğ ını elbette bilemezdim. Hayata dair planlarım ve hayallerimvardı. Sa ğ lı ğ ımla sınavımda hayallerimi, planlarımı revize etmek zo- runda kaldım. Çünkü yakalandı ğ ımALS hastalı ğ ının (bir di ğ er adıylamotor nöron hastalı ğ ı) en fazla bir ila üç yıl ömür biçilen ölümcül bir hastalık oldu ğ u doktorum tarafından söylenmi ş ti. Öldürmeden önce zamanla her ş eyini alan, ruhunu bedenine hapseden, sonrasında damutlak ölüme götüren bir hastalık. Ne mi yapıyor bu hastalık? Yakalandı ğ ın bölgeye göre de ğ i ş iyor. İ lk etkiledi ğ i uzvu- nuz veya organınız, örne ğ in üst tutulumsa ilk olarak yutmanızı, hemen ardından ko- nu ş manızı ve ci ğ erlerinizi tutarak etkisiz hâle getiriyor. Ş ayet alt tutulumsa ayakla- rınız ve kollarınızda güçsüzlük, sonrasında parmaklarınızdan ba ş layarak kol ve ayaklarınızın devreden çıkmasıyla tama- men ba ş kasına ba ğ ımlı, yata ğ amahkûm hâle gelmeyle sonuçlanıyor. Sonrası dedi ğ im gibi ölüm. Ne garip de ğ il mi? Tüm insanlar ya ş amla- rının bir bölümünde öleceklerini bilirler ama zamanını bilmedikleri için ölümü akıllarına getirmeden ya ş amlarını sürdürürler. Di ğ er insanların aksine motor nöron hastaları ölümkorkusuyla kalan ya ş amlarını, bir ba ş kasına muhtaç sürdürmeye çalı ş ırlar. Hastalık te ş hisi aldıktan sonra “Neden ben?” demedim. Hastalı ğ ın vücudumdaki yıkıcı etkilerini hiç dü ş ünmedim. Dü ş ece ğ imdurum için kendime hiçbir zaman acıma- dım. Te ş hisi kolay kabullenmemde kadere olan inancım etkili oldu. Yapamadıklarıma üzülmek yerine, yapabildiklerimle mutlu oldum. Birlikte hareket etmenin önemini bildi ğ im için dernek kurma çalı ş - malarına öncülük ettimve 2001 yılında derne ğ imizi kurduk, 2012 yılında da kamu yararına dernek statüsünü aldık. Mayıs ayı, “ALS Farkındalık Ayı.” Bu ayda hastalı ğ a dikkat çekilmesi amaçlanmı ş olup yapılacak ba ğ ı ş - larla ihtiyacı olan hastalara dernek vasıtasıyla yardımların ula ş tırıl- ması sa ğ lanıyor. Türkiye’nin her yerinde ALS ile ya ş amaya çalı ş an ailelere hasta ta ş ıma lifti, jeneratör, dört motorlu hasta karyolası, pozisyon verebilen havalı yatak, ş arjlı aspire cihazı, akülü tekerlekli sandalye, ileti ş im cihazları (göz bil- gisayarı, kafamausu, vb.), çe ş itli tıbbî malzemelerin yollanması edefleniyor. Biliyorumpek çokmalzeme adı sizlere bir ş ey ifade etmeyecektir, tabiî bu hastalıkla tanı ş madıysa- nız. İ leti ş im cihazları konu ş ama- yan hastaların çevreleriyle ileti ş im kurmalarını sa ğ lamakla kalmıyor, aynı zamanda hastanın sosyalle ş - mesine katkıda bulunuyor. Kendini ifade edebilen hastalarımızın hayata ba ğ lanmaları, hastalı ğ ın getirdi ğ i her türlü olumsuzluklara ra ğ men çok daha kolay oluyor. Hasta karyolası çe ş itli fonksiyon- ları sayesinde hastanın konforunu artırarak hastaya bakanın da yü- künü azaltıyor. Pozisyonlandırmalı havalı yatak, hastaya belli süre- lerle yirmi derece açı vererek yatak yarası olu ş masını önlemeye yardımcı oluyor. Hasta ta ş ıma lifti, hastanın ev içinde bir yerden bir yere transferinde bakımverenlerin yükünü azaltıyor. Yani doksan ki- loluk bir hasta ev içinde tek ba ş ına gezdirilebiliyor ve bu sayede bir odaya hapsedilmekten kurtuluyor. Ş arjlı aspire cihazı, trakeostomisi açık hastaların çıkaramadıkları tükürük ve balgamalımı için kul- lanılan cihaz. Jeneratör, elektrik kesildi ğ inde solunum cihazı, oksi- jen konsandatörü gibi cihazların çalı ş maya devam etmesini sa ğ lıyor. Tıpkı aspire cihazı gibi hayatî öneme haiz. Peki, tümbumalzemelerin sa ğ lan- masıyla ne mi oluyor? Hasta kon- forunun arttı ğ ı ve bakımverene minimumyük verdi ğ inin bilinciyle, hayata daha çok ba ğ lanıyor. Bakım verenler de çok az bir yükle hasta- larının ihtiyaçlarını kar ş ılayabil- dikleri için, hastalarını ya ş atmak adına daha çok gayret sarf ediyor. Bir atasözümüz var, “ İ nsan yükü a ğ ırdır” diye… İş te yapaca ğ ınız ba- ğ ı ş larla bu yükü hafifletebilir, has- talarımızın hayata ba ğ lanmasına katkıda bulunabilirsiniz. Kayıtsız kalmazsanız Allah ömür verdi- ğ ince, ALS hastalı ğ ının tedavisi bulunana kadar hastalarımızın hayata tutunmasını sa ğ layabilirsi- niz. ALS-MNH Derne ğ i hastalara düzenli yardımyapabilmek için her türlü ba ğ ı ş ın yanında düzenli ba ğ ı ş lara ihtiyaç duyuyor. Düzenli ba ğ ı ş çımız olmak ise çok kolay. https://fonzip.com/als/bagis adresine giriyorsunuz. Açılan sayfadan “Aylık Düzenli Ba ğ ı ş ” se- çene ğ ini seçiyorsunuz. Ba ğ ı ş mik- tarını belirleyerek isim, soy isimve e-posta adresinizi giriyorsunuz. “Ödemeye geç” butonundan sonra kart bilgilerinizi girerek i ş lemi ta- mamlıyorsunuz. Ayrıca derne ğ imi- zin web sitesine girerek di ğ er ba ğ ı ş seçeneklerini de görebilirsiniz: https://als.org.tr/ ba ğ ı ş yap butonunu seçerek açılan sayfada “Genel Ba ğ ı ş ”, “Fitre –Zekât”, “Ö ğ - renci Bursları” ve özel günleriniz için “E-Kart” gibi seçenekler mev- cut. Genel ba ğ ı ş ın dı ş ında ş artlı ba- ğ ı ş la cihaz ba ğ ı ş ı da yapabilirsiniz https://als.org.tr/bagis-secenek- leri/. EFT/Havale bilgilerimiz ay- rıca https://fonzip.com/als/bagis linkimizde “Banka Hesap Bilgileri & SMS” butonunda yer almaktadır. Dünyada hepimiz bir ş ekilde sınavdayız. Bu dünyadanmezun oldu ğ umuzda Allah bizleri her türlü sınavı ba ş arıyla verenlerden eylesin. Ya ş am sevinciniz hiç bitmesin. Sa ğ lıkla kalın… İ smail Gökçek İ mtihan dünyası 141 140