TamSaha 232. Sayı / Mart 2024

44 EURO 96: Almanların Üçüncü Zaferi Altın gollü fi naller Avrupa Futbol Ş ampiyonası Tarihi (5) 1996 ve 2000 yıllarındaki Avrupa Ş ampiyonalarının kaderini, uygulanması sadece bu iki turnuvayla sınırlı kalacak olan “altın gol” kuralı belirlemi ş ti. EURO 96’nın finalinde Almanya adına Oliver Bierho ff , EURO 2000’deyse Fransa’dan David Trezeguet, takımlarına ş ampiyonlu ğ u getiren son vuru ş lara imzalarını atarak birer kahramana dönü ş mü ş lerdi. Onur Erdem 990’ların ba ş ında özellikle Do ğ u Bloku’nda ya ş anan siyasî çözülme ve bunun neticesinde Sovyetler Birli ğ i, Yugoslavya ve Çekoslovak- ya’nın parçalanmaları, Avrupa’da birçok yeni ülkenin ortaya çıkma- sına yol açmı ş tı. Bunun yanı sıra yine aynı dönemde Faroe Adaları, Andorra, Liechtenstein ve San Ma- rino gibi küçük devletlerin futbol federasyonlarının da UEFA üyelik- leri kabul edilmi ş ti. Dolayısıyla ka- tılımcı sayısının sekize çıktı ğ ı 1980 Avrupa Ş ampiyonası’nda UEFA’nın üye sayısı 33 iken, bu sayı 15 yıldan kısa bir süre içinde 48’e yüksel- mi ş ti. Durumböyle olunca Avrupa Ş ampiyonası’nın katılımcı sayısının artırılması da bir bakıma zorunlu hâle gelmi ş ti ve nihayet, 30 Kasım 1992’de yapılan UEFA kongresinde, 1996 Avrupa Ş ampiyonası’nın 16 takımla düzenlenmesine karar verilecekti. Buna göre ilk kez 16 takımla oyna- nacak olan turnuvanın ilk tur a ş aması, dörderli dört gruptan 1 olu ş uyordu ve gruplarında ilk iki sı- rayı alacak takımlar da çeyrek finale yükseleceklerdi. Bu noktadan son- raysa tekmaç eleme usulüyle ilerle- necekti. Uzatmalara gidecek olan maçlarda golü atanın kazanmasını sa ğ layacak olan “altın gol” kuralı da bu turnuvayla birlikte hayata geçecek bir ba ş ka önemli uygulamaydı. Turnuvada kontenjanın artmasıyla birlikte dört ülke tarihlerinde ilk kez bu vitrine çıkma ş ansını da yakalı- yorlardı. Bunlar İ sviçre, Hırvatistan, Bulgaristan ve Türkiye’ydi. Ayrıca Rusya, Sovyetler Birli ğ i ile Ba ğ ımsız Devletler Toplulu ğ u’nun, Çek Cumhu- riyeti ise Çekoslovakya’nın do ğ al mirasçıları olarak bu turnuvada yeni adlarıyla ilk defa boy göstereceklerdi. Tarihin ilk uluslararası maçını oyna- yan, hâliyle futbol dünyasının en ezeli rakipleri konumunda bulunan İ ngil- tere ile İ skoçya, turnuvanın A Gru- bu’nda bir araya gelmi ş lerdi. Gruptaki di ğ er takımlarsa Hollanda ve İ sviç- re’ydi. 8 Haziran’da İ ngiltere ile İ sviçre arasında oynanan açılı ş maçında İ ngilizler Alan Sherarer’ın golüyle 1-0 öne geçseler de son dakikalarda İ sviçre’nin kazandı ğ ı penaltıyı Kubilay Türkyılmaz gole çeviriyor ve maç 1-1 sona eriyordu. Bumaçın iki gün sonrasındaysa İ skoçya ile Hollanda arasındaki mücadeleden “gol” sesi çıkmıyordu. Gruptaki ikinci maçlarda Hollanda, İ sviçre’yi, Jordi Cruy ff ve Dennis Bergkamp’ın golleriyle 2-0 yenerek puanını dörde yükseltirkenmerakla beklenen kar ş ıla ş madaysa İ ngiltere, İ skoçya’yı Alan Shearer ve Paul Gascoigne’den gelen gollerle yine 2-0ma ğ lup ediyordu. Maç 1-0’ken İ skoçlar Gary McAllister ile bir penaltı atı ş ından yararlanamamı ş tı. Gascoig- ne’in rakip stoper Colin Hendry’nin üzerinden a ş ırttı ğ ı topu yere dü ş me- den ş utunu çekerek a ğ lara gönderdi ğ i ikinci golse turnuvanın en güzel enstantanelerinden biri olmu ş tu. Sonmaçlarda İ ngiltere, Hollanda’yı adeta sürklase ederken 62’nci dakika geride kaldı ğ ında ikisi Alan Shearer, ikisi de Teddy Sheringham’dan gelen gollerle 4-0’lık üstünlü ğ e ula ş mı ş tı. İ skoçya da İ sviçre önünde Ally McCo- ist’in ilk yarıdaki golüyle 1-0 öndeydi ve kar ş ıla ş maların böyle sonuçlan- ması hâlinde gruptan çıkan ikinci takım İ skoçya olacaktı. Ancak bitime 10 dakika kala Patrick Kluivert’ın attı ğ ı gol, skoru 4-1’e getirip Hol- landa’nın gol üstünlü ğ üyle grupta ikinci sırayı alarak çeyrek finale yükselmesini sa ğ lıyordu. Son Dünya Kupası’nın iki fla ş ekibi Bulgaristan ve Romanya’yla 1984 Av- rupa Ş ampiyonası’nın finalistleri Fransa ve İ spanya’yı bir araya getiren B Grubu, ş ampiyonanın en dengeli grubu olarak göze çarpıyordu. Grupta ilk olarak İ spanya ile Bulgaristan koz- larını payla ş ırkenmücadele, Hristo Stoichkov ve Alfonso Perez’in kar ş ı- lıklı golleriyle 1-1 sona eriyordu. Ertesi günkü Romanya-Fransa mücadele- sindeyse Fransızlar, Christophe Dugarry’nin tek golüyle gülecek ve gruba lider ba ş layacaklardı. Romanya, üç gün sonrasındaysa bu kez Bulgaristan’a, Hristo Stoich- kov’dan gelen tek golle boyun e ğ e- cekti. Fransa- İ spanya maçındaysa Fransızların 48’de Youri Djorkae ff ile 1-0 öne geçmesine kar ş ın bitime be ş dakika kala Jose Luis Caminero’nun attı ğ ı gol, kar ş ıla ş manın 1-1 sona er- mesine yol açıyordu. Sonmaçlara gelindi ğ indeyse İ spanya, Romanya’yı Guillermo Amor’un bitime altı dakika kala attı ğ ı golle 2-1 yeniyordu. Fransa ise Bulgaristan’ı 3-1 ma ğ lup ederken goller Laurent Blanc, Luboslav Penev (kk) ve Patrice Loko’dan gelmi ş , Bulgarların tek golünüyse Hristo Stoichkov atmı ş tı. Böylece grupta ilk ikiye girip çeyrek finale kalan takımlar, Fransa ile İ spanya oluyordu. İ ngilizler, Hollanda’yı 4-1’le sürklase etmi ş ama yine de iki takım birlikte gruptan çıkmı ş tı. 45