TamSaha 231. Sayı / Şubat 2024

68 69 1972 elemeleri: Keskin ini ş ler ve çıkı ş lar 1976 elemeleri: Yine arkası gelmeyen iyi bir ba ş langıç 1980 elemeleri: Heyecan sonmaça kadar sürdü Türkiye, 1972 Avrupa Ş ampiyonası elemelerinde de hayli zorlu bir grupta yer alıyordu. Rakipleri Fede- ral Almanya, Polonya ve Arnavut- luk’tu. O günlerde Avrupa’nın en zayıf futbol ülkelerinden biri olan Arnavutları bir kenara koyacak olursak, di ğ er iki rakip de dönemin en güçlüleri arasındaydı. Öyle ki Federal Almanya, 1972’de Avrupa ş ampiyonu olacak, üstüne iki yıl sonra dünya ş ampiyonlu ğ una da ula ş acaktı. Keza Polonya da önce 1972 Münih Olimpiyatları’nda altın madalya kazanacak, ardından da 1974 Dünya Kupası’nda üçüncü olacaktı. Bu zorlu gruba kar ş ınmillîlerimiz, elemelere kimsenin beklemedi ğ i derecede iyi bir giri ş yapacaklardı. 17 Ekim 1970’te Köln’de Federal Almanya kar ş ısında çıkan Türkiye, 16’ncı dakikada Kamuran Yavuz’un golüyle öne geçiyor, 36’ncı dakikada Gerd Müller’in penaltıdan gelen golüne engel olamasa da kalan uzun sürede rakibine kar ş ı çok iyi bir direnç göstererekmaçı 1-1 bitiriyor ve kâ ğ ıt üzerindeki en zor maçını bir puanla kapatıyordu. Ay-yıldızlılar bir sonraki maçın- daysa 13 Aralık’ta, İ stanbul Dolma- bahçe Stadı’nda Arnavutluk’u Metin Kurt ve Cemil Turan’ın golle- riyle 2-1 yenecek ve grupta yava ş yava ş iddialı bir konuma gelmekte oldu ğ unu gösterecekti. Ne var ki 25 Nisan’da İ stanbul’da oynanan Federal Almanya maçı bu pembe tabloya büyük bir kara çalacaktı. Konuk ekip, 43 ve 47’nci dakika- larda Gerd Müller ve 72’nci dakikada da Horst Köppel’in golleriyle 3-0’lık net bir galibiyet elde etti. Böylece Millî Takımımızın filizlenmekte olan Avrupa Ş ampiyonası umutları da bir anda çürümü ş oldu. Daha kötüsü ise 22 Eylül’de Var ş ova’da ba ş ımıza gelecekti. Grubun di ğ er iddialı ekibi Polonya önünde sahada neredeyse hiç varlık gösteremiyor ve 5-1’lik a ğ ır bir ye- nilgi alıyorduk. Polonya’nın golleri- nin üçüWlodzimierz Lubanski’den, birer tanesi de Bronislaw Bula ve Robert Gadocha’dan gelmi ş ti. Millîlerimizin tek sayısını kaydeden isimse Nihat Yayöz’dü. Polonya maçındanmaalesef daha a ğ ır olansa 14 Kasım’da Tiran’da Arnavutluk kar ş ısında alınacak 3-0’lık yenilgiydi. Avrupa futbolunun en zayıf iki-üç ülkesinden biri konumunda olan Arnavutluk’a kar ş ı alınan buma ğ - lubiyet, elemelerde hanemize yazılan en büyük eksi olarak yorumlanabilirdi. Neyse ki 5 Ara- lık’taki grubun sonmaçında Polonya’yı İ zmir Atatürk Stadı’nda, Cemil Turan’ın golüyle 1-0 yendik ve Arnavutlukma ğ lubiyetini bir nebze de olsun unutturmayı ba ş ardık. Grubu ise altı maç sonunda be ş puanla üçüncü sırada tamamlamı ş tık. Önceki üç Avrupa Ş ampiyonası elemelerinde kar ş ımıza hep İ talya, İ spanya, Çekoslovakya, Federal Almanya ve Polonya gibi zorlu engeller çıkmı ş tı. 1976 Avrupa Ş ampiyonası’nın elemelerine gelindi ğ indeyse kura ş ansımız sanki biraz dönmü ş tü. Rakiplerimiz bu sefer Sovyetler Birli ğ i, İ sviçre ve İ rlanda Cumhuriyeti’ydi. Evet, son Avrupa ikincisi SSCB, grubun mutlak favorisi konumundaydı ama İ sviçre ile İ rlanda’nın yakın tarihte önemli bir ba ş arıları yoktu. Gruptaki serüvenimiz, 20 Kasım 1974’te İ zmir Atatürk Stadı’nda oynanan İ rlanda maçıyla ba ş ladı. Kar ş ıla ş manın ikinci yarısının ba ş - larında Terry Conroy’un kendi kale- sine attı ğ ı golle 1-0 öne geçmi ş olsak da kısa bir süre sonra Don Givens’ın golüne engel olamayınca 1-1’lik sonuca ve bir puana razı olu- yorduk. 1 Aralık’a gelindi ğ indeyse Millî Takımımız yine İ zmir’de, bu kez İ sviçre önündeydi ve 18’inci da- kikada Hans-Peter Schild’in attı ğ ı golle 1-0 yenik duruma dü ş mesine ra ğ men önce 21’de İ smail Arca ile beraberli ğ i yakaladı, sonra da bitime be ş dakika kala Mehmet O ğ uz, ay-yıldızlılara iki puanı getiren golü kaydetti. İ lk iki maçında üç puan alan Türkiye, 2 Nisan 1975’te, Kiev’de SSCB’ye konuk oluyordu. Maalesef neredeyse tek kale ş eklinde geçen maçta SSCB, 25 ve 56’ncı dakika- larda Viktor Kolotov ile iki penaltı golü buluyor, son sözü Oleg Blo- hin’in söylemesiyle de sahadan 3-0 galip ayrılıyordu. 30 Nisan’daysa bu sefer İ sviçre deplasmanına çıkan millîlerimiz, burada aldıkları 1-1’lik beraberlikle SSCBma ğ lubiyetinin yaralarını bir bakıma sarıyordu. Maçın ilk yarısının sonlarında Kurt Müller, İ sviçre’yi öne geçirdiyse de ikinci yarı ba ş larında Alpaslan Eratlı skora dengeyi getirmi ş ve alınan bir puanda ba ş rolü oynamı ş tı. Türkiye bir sonraki maçındaysa İ rlanda’ya konuk oluyordu. Lâkin İ rlandalılarınmaçta pek konukse- ver davrandıkları söylenemezdi. Savunmamız Don Givens’ı bir türlü durduramazken golcü oyuncu, üçü ilk yarıda olmak üzere tamdört kez a ğ larımızı sarsıyor ve İ rlanda da maçı bu gollerle 4-0 kazanıyordu. Millî Takımımızın sonmaçı olan içerideki SSCBmücadelesi, aynı zamanda grubun da sonmaçıydı. İ lginçtir, bumaç öncesinde grupta sıralama çoktan kesinle ş mi ş ti ve SSCB grup lideri olarak bir sonraki a ş amaya geçerkenmillîlerimiz ise grubu üçüncü sırada tamamlamayı garantilemi ş ti. Dolayısıyla bu son maçın, bir dostlukmüsabakasından farkı kalmamı ş tı. Kar ş ıla ş mada ra- kibine oranla prestije daha çok ihti- yacı olanmillîlerimiz, Cemil Turan’ın golüyle bumaçı 1-0 kazanmayı ba ş arıyor ve altı maçta altı puana ula ş arak elemeleri en azından güzel bir biçimde noktalıyordu. 1980 Avrupa Ş ampiyonası elemele- rinde, tıpkı bir önceki elemelerde oldu ğ u gibi, Millî Takımımızın gru- buna bir tane büyük favori ve iki tane de di ş imize göre rakip dü ş - mü ş tü. Grubun açık ara favorisi Federal Almanya idi. Öte yandan Malta ise sadece grubun de ğ il, Avrupa’nın en zayıf takımı konu- mundaydı. Bir di ğ er rakibimizse Galler’di ki onların da uzun süredir uluslararası düzeyde önemli bir ba ş arıları bulunmamaktaydı. Öte yandan 1980’den itibaren Avrupa Ş ampiyonası sekiz takımla oynanmaya ba ş layacaktı. Dolayısıyla elemeler de grup a ş amasından ibaret olacaktı ve grubunu birinci bitiren takımlar, direkt ş ampiyonaya katılma hakkını elde edeceklerdi.Türkiye gruptaki ilkmaçına 29 Kasım 1978’deWrexham’da, Galler önünde çıkıyordu. Millîlerimiz maçı uzun süre ba ş a ba ş götürseler de 70’inci dakikada Nick Deacy’den gelen gole engel olamıyor ve Türkiye’ye eli bo ş dönmek zorunda kalıyorlardı. Bir sonraki maçımız, 18 Mart 1979’da İ zmir’de Malta’ya kar ş ıydı. Kar ş ıla ş - mada Sedat Özden’in 34’üncü dakikada attı ğ ı gol ilk yarıyı ay-yıl- dızlıların 1-0 önde kapamasını sa ğ - larken ikinci yarının sekizinci daki- kasında Ernest Spiteri-Gonzi durumu 1-1’e getirmi ş ancak üç dakika içinde Fatih Terim, Millî Takımımızı yeniden öne geçirerek Türkiye’nin gruptaki ikinci maçında galibiyetle tanı ş masını sa ğ lamı ş tı: 2-1. İ ki hafta sonraysa Türkiye’nin konu ğ u bu kez Federal Alman- ya’ydı. Herbert Zimmermann’ın 11’inci dakikada direkten dönen ş utu hâricinde güçlü rakibine pozis- yon vermeyenmillîlerimiz golsüz bir beraberlikle bir puana uzanmayı ba ş aracaktı. Millî Takımımızın Almanlarla oynadı ğ ımız Köln’deki ilkmaçtan beraberlik çıkartsak da sonunu getiremedik. Sovyetlerle oynadı ğ ımız prestij niteli ğ indeki sonmaçımızı, kaptan Cemil Turan’ın golüyle kazanmı ş tık.