TamSaha 231. Sayı / Şubat 2024

58 dörde kalmı ş tı. İ ngiltere, SSCB, Hollanda ve İ rlanda Cumhuriyeti’nden olu ş an 2. Grup’taki ilkmaçta İ rlanda, İ ngil- tere’yi Ray Houghton’unmaçın ba ş - larında attı ğ ı tek golle 1-0ma ğ lup ediyor ve ilk kez boy gösterdi ğ i Av- rupa Ş ampiyonası’na da hârika bir ba ş langıç yapmı ş oluyordu. Grubun ak ş amki maçıysa Hollanda ile SSCB arasındaydı. Hollanda maçın genelinde daha atak bir görüntü sergilese de SSCB kalesinde Lev Ya ş in’den sonra o kaleyi devralan en iyi eldiven olarak gösterilen Rinat Dasavey’in sergiledi ğ i müthi ş oyun, Hollanda’nın ileri uç eleman- ları için çok büyük bir engel te ş kil ediyordu. Buna bir de 52’nci daki- kada geli ş en bir kontratakta Vasil Rats’ın attı ğ ı gol eklenince SSCB maçtan 1-0’lık galibiyetle ayrılmayı ba ş aracaktı. 15 Haziran’daki İ ngiltere-Hollanda maçı, iki ekibin de turnuvaya ma ğ - lubiyetle ba ş lamaları neticesinde adeta bir ölüm-kalımmücadelesine dönü ş mü ş tü. Kar ş ıla ş manın ba ş la- rında İ ngiltere adına Gary Lineker ve Glenn Hoddle’ın iki ş utunda top direkten dönüyor, 23’üncü dakikaya gelindi ğ indeyse Hollanda, rakibinin kaçırdı ğ ı bu gollerin cezasını Marco van Basten’le kesip ilk yarıyı 1-0 önde kapıyordu. İ kinci yarıda İ ngi- lizler baskıyı artırırken sekiz da- kika içinde de Bryan Robson skora dengeyi getirecekti. Ancak sonra- sında, sadece bumaçın de ğ il, turnu- vanın da yıldızı olacak olan Van Basten, 72 ve 76’ncı dakikalarda iki kez daha sahne alacak ve hat-trick yaparak İ ngiltere’nin ipini çeke- cekti: 3-1. Bumaçın ardından ba ş layan İ r- landa-SSCB kar ş ıla ş masıysa daha dü ş ük tempoda geçerken rakibinin geriye yaslanması nedeniyle daha fazla hücum ş ansı yakalayan İ rlanda, ilk yarının bitimine yedi dakika kala sol kanattan Mick McCarthy’nin kullandı ğ ı uzun taç atı ş ını, yarımyuvarlakla ceza sa- hası ön çizgisinin kesi ş ti ğ i noktada RonnieWhelan’ın top yere dü ş me- denmüthi ş bir voleyle doksana göndermesiyle 1-0 öne geçiyor, soyunma odasına da bu üstünlükle gidiyordu. Whelan’ın attı ğ ı golün, sadece turnuvada o ana kadar atı- lan en güzel gol olmakla kalmadı- ğ ını, tümAvrupa Ş ampiyonaları’nda atılmı ş en güzel birkaç golden biri oldu ğ unu da ayrıca vurgulamak lâzım. İ rlanda, bu üstünlü ğ ünüyse 74’üncü dakikaya kadar koruyabili- yor ve o esnada Oleg Protasov’dan gelen golle de maç 1-1 sona eri- yordu. Böylece ikinci maçlar so- nunda, İ rlanda ile SSCB üçer puanla grubun zirvesini payla ş ırlarken iki puanı bulunan Hollanda da bu iki takımı takibini sürdürüyordu. Puansız kalan İ ngiltere’yse erkenden turnuvaya veda etmi ş ti. 18 Haziran’daki sonmaçlar gelip çattı ğ ında, iddiası kalmayan İ ngil- tere, SSCB önünde de teslimbayra- ğ ını erken çekiyor ve üçüncü daki- kada Sergei Aleinikov’un kaydetti ğ i golle yenik duruma dü ş üyordu. Her ne kadar İ ngilizler 16’ncı dakikada Tony Adams’la 1-1’i bulsalar da maçta ilk yarım saat dolmak üzereyken Aleksei Mihailiçenko Sovyetleri yeniden üstünlü ğ e ta ş ı- yacaktı. Son çeyrek saate girilmek üzereyken de Viktor Pasulko du- rumu 3-1’e getirmi ş ti. Böylece Sov- yet takımı grupta liderli ğ i hemen hemen garantiliyordu. Öte yandan aynı saatteki Hollanda- İ rlanda maçı da golsüz devam ediyordu ve İ rlan- da’nın 20 dakikadan bile az bir süre gösterece ğ i direnç, grup ikincisi olarak yarı finale kalabilmeleri adına yeterli olacaktı. Ancakmaçta 82’nci dakikaya gelindi ğ inde, Ro- nald Koeman’ın ceza sahası dı ş ın- dan çekti ğ i bir ş uttaWimKieft’in topa son anda kafasını uzatıp do- kunması İ rlanda kalecisi Pat Bon- ner’ı kontrpiyede bırakınca Hollanda aradı ğ ı golü bulmu ş oldu. Kalan dakikaların da çabucak tükenmesiyle birlikte İ rlanda adına ya ş anan peri masalı hazin bir ş e- kilde sona ererken Hollanda grupta ikinci sırayı almayı ba ş arıyor ve yarı finalde ev sahibi Federal Almanya’nın rakibi olmaya hak kazanıyordu. 1974 Dünya Kupası’nda, Rinus Michels önderli ğ indeki Hollanda, tarihinin en ba ş arılı Dünya Kupası performansını ortaya koymu ş ve kupada finale kadar gitmi ş ti. Ancak finalde kar ş ılarına aynı zamanda turnuvanın ev sahipli ğ i de yapan Federal Almanya çıkmı ş ve maçta 1-0 öne geçmi ş olmalarına ra ğ men, rakiplerine 2-1 yenilmekten kurtu- lamamı ş lardı. Bu finalden tam 14 yıl sonra, Hollanda yine Rinus Michels yöne- timinde bu sefer de tarihinin en ba- ş arılı Avrupa Ş ampiyonası derece- sine do ğ ru ilerliyordu (o ana ka- darki en iyi dereceleri 1976’da elde ettikleri üçüncülüktü). Gelgelelim kar ş ılarında da bir kez daha Federal Almanya vardı. Üstelik Almanlar yine turnuvanın ev sahibi konu- mundalardı. Hollanda adına 14 yıllık hesabı kapatmak adına bundan daha iyi bir fırsat herhalde ola- mazdı. Federal Almanya cephesin- deyse seyirci deste ğ ini arkalarına alacak olmanın getirdi ğ i rahatlık ve rakiplerine kar ş ı 1956’dan beri maç kaybetmemi ş olmanın verdi ğ i özgüven hâkimdi. Lâkin kar ş ıla ş ma öncesindeki büyük beklentilerin aksine maçın ilk yarısı kısır bir görüntüde geçiyor ve golsüz sona eriyordu. İ kinci yarının ba ş lamasıyla birlikte Hollanda tam oyunda üstünlü ğ ü ele geçiriyordu ki 54’üncü dakikada geli ş en Federal Almanya ata ğ ında Jürgen Klinsmann’ın Frank Rijkaard ile girdi ğ i ikili mücadele sonrasında ceza sahası içinde yere dü ş mesi, maçın hakemi Rumen Ioan Igna ta- rafından penaltı olarak yorumlandı. Lothar Matthaeus tarafından kulla- nılan atı ş ta Hollanda kalecisi Hans van Breukelen az kalsın topu çeli- yordu ama müdahalesi yeterli olmayınca top a ğ larla bulu ş mu ş ve Federal Almanya 1-0 öne geçmi ş ti. Hollandalılar, rakiplerinin kazandı ğ ı penaltı esnasında hakeme yo ğ un itirazlarda bulunmu ş lardı ama sa- dece yirmi dakika sonra bu konuda rakiplerinin belki de kendilerinden daha fazla ma ğ dur olaca ğ ı bir pozis- yon ya ş andı. Marco van Basten, aldı ğ ı uzun bir pas sonrası sa ğ ta- raftan Federal Almanya ceza saha- sına girmi ş ti ve onu kar ş ılayan Jürgen Köhler de kayarak rakibinin aya ğ ındaki topa müdahale etmeye çalı ş tı. Van Basten, Köhler’in baca- ğ ının uzandı ğ ını görür görmez o baca ğ ın üstünden kendisini yere atarken, sanki turnuvanın en çok konu ş ulan isimlerinden biri olmaya niyetlenen hakem Igna, maçta ikinci kez beyaz noktayı i ş aret edi- 59 Hollanda, grupta yenildi ğ i SSCB’yi finalde ma ğ lup ederek tarihinin ilk ve tek Avrupa Ş ampiyonlu ğ unu kazanmı ş tı. 1974’ün rövan ş ı gibi oynanan yarı finalde, Hollanda, Almanya’yı alt ederek finale çıkmı ş tı. Galibiyet golünün altında ise Kohler’in tutmaya çalı ş tı ğ ı Marco van Basten’in imzası vardı.