TamSaha 231. Sayı / Şubat 2024

manya, 1976’da bir kez daha Avrupa ş ampiyonlu ğ unu hedefliyordu. Ancak bu kez evdeki hesap çar ş ıya uymaya- caktı. Yugoslavya’daki turnuvanın yarı finalinde ev sahibi ekibi 2-0 yenik duruma dü ş mesine ra ğ men uzatmalarda 4-2 ma ğ lup eden Fede- ral Almanya, finaldeyse Çekoslo- vakya önünde yine iki farkla geriye dü ş mü ş ve yine skoru 2-2’ye getire- rekmaçı uzatmalara ta ş ımı ş tı. Lâkin bundan sonra Yugoslavya maçındaki senaryo daha fazla tekrarlamıyor ve 120 dakikanın da 2-2’lik e ş itlikle son bulması üzerine geçilen penaltı atı ş - larında Uli Hoeness’in topu kalenin bir hayli üstünden auta göndermesi, akabinde de Antonin Panenka’nın me ş hur vuru ş uyla birlikte kupa Çe- koslovakya’ya gidiyordu. Buna kar ş ın yıl sonunda Beckenbauer kariyerinde ikinci kez Ballon d’Or ödülüne lâyık görülecekti ve kendisi halen bu ödülü birden fazla kazanan tek defans oyuncusu olma özelli ğ ini koruyor. 1976-1977 sezonuysa Beckenbauer’ın Bayern Münih’e veda sezonu olacaktı. Fakat bunun için çok da ho ş bir veda diyemeyiz zira Bayern, Bundesliga’yı yedinci sırada tamamlayabilmi ş ti. Avrupa’daysa Bayern’in üst üste dör- düncü ş ampiyonluk hayalleri, çeyrek finalde Dinamo Kiev’e elenmeleriyle örselenmi ş ti. ABDmacerası ve sürprizli Hamburg yılları Beckenbauer futbolculuk kariyerinin sonlarındaysa, o yıllarda birçok ünlü futbolcunun yaptı ğ ı gibi ABD’nin yo- lunu tutacak ve dört sezon boyunca NewYork Cosmos forması giyecekti. Bu dört sezonun üçünde NASL (North American Soccer League) ş ampiyon- lu ğ u da ya ş ayan Beckenbauer, 1980 yazına gelindi ğ indeyse ülkesine geri dönme kararı alıyordu. Ancak bu sefer adres Bayern de ğ il, Ham- burg’du. Beckenbauer, yeni takı- mında kendisini eski takımına kar ş ı kıyasıya bir ş ampiyonlukmücadelesi içinde bulduysa da sezonun sonunda gülen taraf Bayern oluyor ve Ham- burg ikincilikle yetiniyordu. Gelgelelim 1981-1982 sezonundaysa olaylar bu kez Hamburg lehine geli- ş ecek ve Beckenbauer 37 ya ş ında, futbolculuk kariyerinin son lig ş am- piyonlu ğ u sevincini Hamburg forma- sıyla tadacaktı. Hamburg o sezon ayrıca UEFA Kupası’nda da finale kadar gitmi ş ti. Fakat Beckenbauer’ın sakatlı ğ ı nedeniyle forma giyemedi ğ i maçlarda Göteborg’a 3-0 ve 1-0’lık skorlarla yenilerek kupaya uzaktan bakmakla yetiniyorlardı. Sezon biti- mindeyse Beckenbauer, ABD’ye ufak bir gezintisi daha yapmaya karar veriyordu. Efsane oyuncu bir yıl daha NewYork Cosmos’ta oynamasının ardından 38 ya ş ında aktif futbolculuk hayatına noktayı koyacaktı. Teknik adamlıkta da Dünya Kupası’na uzandı Almanya’ya geri döndü ğ ündeyse Beckenbauer’ın kariyerinde yepyeni bir sayfa açılacaktı. Alman Futbol Fe- derasyonu, Jupp Derwall’den bo ş alan millî takım teknik direktörlü ğ üne onu lâyık görmü ş tü. Hedefte de ilk olarak 1986 Dünya Kupası vardı. Lâkin Mek- sika’daki turnuvanın ilk turunda Federal Almanya, tahmin edilenden çok daha fazla zorlanıyordu. İ lkmaç- larında Uruguay ile son dakikalarda buldukları bir gol sayesinde 1-1 bera- bere kalıyorlar, ikinci maçlarında İ s- koçya’yı zar zor da olsa 2-1 ma ğ lup ediyorlar, sonmaçlarındaysa Dani- marka’ya 2-0 kaybediyorlardı. Buna ra ğ men grubunu ikinci sırada bitiren Federal Almanya, ikinci turdaysa Fas engelini Lothar Matthaus’un bitime iki dakika kala attı ğ ı tek golle a ş abili- yordu. Federal Almanya, çeyrek finalde de Meksika’yı 120 dakikası golsüz sona erenmücadelenin ardın- dan penaltılarla saf dı ş ı bırakıyordu. İş in ilginci yarı finale kadar bir hayli zorlanarak gelen Federal Almanya, bu turdaysa son Avrupa ş ampiyonu Fransa önünde 2-0 galip gelmesini bilecek ve finale adını yazdıran taraf olacaktı. Ne var ki Arjantin kar ş ısın- daki finalde 2-0’lık yenilgiden skoru 2-2’ye getirmelerine ra ğ menmaç boyunca iki-üç oyuncunun gölge gibi takip etti ğ i Diego Maradona’nın orta yuvarlak içinde bir an bumarkajdan kurtulup Jorge Burruchaga’ya enfes bir derinlemesine pas aktarmasıyla Almanların gardı dü ş ecekti. Zira Burruchaga bu pası aldıktan sonra Federal Almanya kalecisi Toni Schumacher ile kar ş ı kar ş ıya kalmı ş ve güzel bir plaseyle fileleri havalan- dırarak Arjantin’i 83’üncü dakikada 3-2 öne geçirmi ş ti. Güney Amerika temsilcisi kalan sürede de bu skoru koruyunca Federal Almanya dört yıl önceki gibi yine dünya ikincili ğ ine razı olmu ş tu. Bundan sonraysa Beckenbauer’ın Almanya’sının önünde ev sahipli ğ i yapaca ğ ı 1988 Avrupa Ş ampiyonası vardı. Ancak Almanlar, ilk turda İ talya, İ spanya ve Danimarka’yı geride bırakarak yarı finale çıkma ba ş arısı gösterseler de bu turda Hol- landa’ya Van Basten’in son dakikada attı ğ ı gol neticesinde 2-1’lik skorla teslim olacaklardı. 1986’daki sonucu anlayı ş la kar ş ılayan Alman basını 1988’de yava ş yava ş ele ş tiri oklarının ucunu sivriltmeye ba ş lamı ş tı ve Beckenbauer da tartı ş ılan adam hâline gelmekteydi. Bu ş artlar altında gidilen 1990 Dünya Kupası’ndaysa Federal Almanya ilk turda dört yıl öncekine kıyasla etkileyici bir ba ş langıca imza atı- yordu. Önce Yugoslavya’yı 4-1, ardın- dan da Birle ş ik Arap Emirlikleri’ni 5-1 ma ğ lup eden Beckenbauer’ın ö ğ ren- cileri, sonmaçlarında Kolombiya ile 1-1 berabere kalsalar da gruptan lider olarak ikinci tura yükseliyorlardı. Bu turdaysa Federal Almanya’nın kar ş ısında bir kez daha Hollanda vardı. Ezeli rakiplerini bu kez Jürgen Klinsmann ve Andreas Brehme’nin golleriyle 2-1 ma ğ lup eden Almanlar, bu sayede çıktıkları çeyrek final- deyse Çekoslovakya engelini tek golle a ş acaklardı. Federal Almanya yarı finaldeyse turnuvadaki belki de en zor anlarını İ ngiltere kar ş ısında ya ş ıyordu. Brehme’nin golüyle öne geçseler de İ ngilizler buna Gary Line- ker ile kar ş ılık vermi ş , 90 dakikadan sonra 120 dakikanın da 1-1 tamam- lanmasıyla da finalistin tâyini penaltı atı ş larına kalmı ş tı. Federal Almanya bu bölümde hata yapmıyor ve böylece finalde tıpkı dört yıl önceki gibi Arjantin’in rakibi oluyordu. Ancak netice dört yıl evvel- kinden farklı olacaktı. 4 Temmuz 1990 tarihinde Roma Olimpiyat Stadı’nda oynanan kar ş ıla ş mada Federal Almanya bitime be ş dakika kala ka- zandı ğ ı penaltı atı ş ını Brehme’nin gole çevirmesiyle rakibini 1-0ma ğ lup ediyor ve böylece tarihinin üçüncü dünya ş ampiyonlu ğ unu elde ediyordu. Beckenbauer da Mario Zagallo’nun ardından hem futbolcu- lu ğ unda hemde teknik direktörlü- ğ ünde bu ba ş arıyı ya ş ayan ikinci isim olmu ş tu. Bayern ba ş kanlı ğ ı ve son yılları 1990 Dünya Kupası sonrası millî takımı bırakan Beckenbauer, bunun ardındansa önce kısa bir Marsilya macerası ya ş ayacaktı. Beckenbauer, Marsilya’dan ayrılmasını müteakip teknik direktörlü ğ ü bıraktı ğ ını açık- lasa da 1993-1994 sezonun devre ara- sında, i ş lerin pek iyi gitmedi ğ i Bayern Münih’te kurtarıcı rolüne soyunmayı kabul edecek ve görevini lâyıkıyla yerine getirerek takımı ş ampiyon- lu ğ a ta ş ıyacaktı. Ş ampiyonlu ğ un ar- dından görevi bırakan Beckenbauer bu kez kulüp ba ş kanlı ğ ı için kolları sıvayacak ve 7 Ekim 1994’te Bayern’in yeni ba ş kanı seçilecekti. 1995-1996 sezonunun ikinci yarısın- daysa yine kısa bir süreli ğ ine teknik direktörlük koltu ğ una el koymayı uygun gören ba ş kan, bu dönemde de Bayern Münih’le UEFA Kupası sevin- cini ya ş ayacaktı. Bayern, finalde Bor- deaux’yu 2-0 ve 3-1’lik sonuçlarla her iki maçta da yenmeyi ba ş armı ş tı. O tarihten sonra teknik direktörlü ğ ü tamamen bırakan Beckenbauer’ın 2009 yılına dek devam edecek ba ş - kanlı ğ ı süresince Bayern ayrıca 2001 yılında Ş ampiyonlar Ligi’ni kazanır- ken 1999’da da bu kupada final oynadı ama Manchester United’a dramatik bir ş ekilde kaybetti. Beckenbauer, 2015 yılına gelindi ğ in- deyse bir insanın ya ş ayabilece ğ i belki de en büyük acıyla yüzle ş mek zorunda kalacaktı. Zira büyük o ğ lu Stephan, beynindeki tümöre yenik dü ş erek hayatını kaybetmi ş ti. O ğ lu- nun vefatı sonrasında Beckenbauer tamamen gözlerden uzak kalmak isterken Avusturya’nın Salzburg ş ehrindeki evinde adeta inzivaya çekilmi ş ti. Kendisinin sa ğ lı ğ ı da o günden sonra hızla kötüye gitmeye ba ş lamı ş tı. Önce 2016 yılında a ğ ır bir kalp ameliyatı geçirdi, 2019’da sa ğ gö- zünde tamamen görme kaybı ya ş adı, daha sonrasındaysa Bayern Münih’in doktorlarından olan Müller-Wohl- fahrt, Beckenbauer’ın Parkinson hastalı ğ ındanmustarip oldu ğ unu açıkladı. Alman futbolunun Kaiser’i, 7 Ocak 2024 tarihindeyse hayata gözlerini yumdu. Beckenbauer’ın vefatının ardından Bayern Münih ku- lübünün yaptı ğ ı, “Bayern’in dünyası artık eskisi gibi de ğ il. Aniden daha karanlık, daha sessiz, daha fena...” açıklamasıysa unutulmaz futbol adamının Bayern tarihi açısından ne denli önemli bir figür oldu ğ unu sadece birkaç kelimeyle de olsa en vurucu bir biçimde anlatacak nitelikteydi. Beckenbauer, teknik direktör olarak da 1990 Dünya Kupası’nı kazanmı ş tı.... Cosmos günlerinde... Hamburg formasıyla... 46 47