TamSaha 231. Sayı / Şubat 2024

de rakibinin adeta fi ş ini çeken golü atmı ş ve finalin en etkili isimlerin- den biri hâline gelmi ş ti. Son 10 dakikaya girilirken İ sveç Agne Simonsson ile farkı ikiye indirse de kar ş ıla ş manın son daki- kasında Zagallo’nun sol kanattan yaptı ğ ı ortada top önce Pele’nin kafasıyla, sonra da a ğ larla bulu ş uyor, böylelikle de maç 5-2 Sambacılar lehine sona eriyordu. Brezilya Millî Takımı, sekiz sene önce çok yakla ş tı ğ ı ancak kendi seyircisi önünde adeta avucunun içinden kaçırdı ğ ı bu kupaya nihayet ula ş mı ş , geçmi ş in hayaletleriyle hesapla ş masını tamamlamı ş ve birçok Brezilyalının dü ş lerinin de gerçe ğ e dönü ş mesini sa ğ lamı ş tı. Bunu sa ğ layan Pele, Garrincha, Didi, Vava, Gilmar ve Nilton Santos gibi yıldızlar da ülkelerinde artık birer ulusal kahramana dönü ş mü ş lerdi. Elbette Zagallo da özellikle final maçında yaptıklarıyla, bu isimler arasında kendisine yer bulmu ş tu. Sekiz yıl önceki o talihsiz Uruguay maçını Maracana’da görevli bir polis olarak takip eden ve o gün ge- lece ğ e dair en önemli hedeflerinden birini Brezilya Millî Takımı’yla dünya ş ampiyonlu ğ u ya ş amak olarak belirleyen Zagallo, bir an- lamda kendisine vermi ş oldu ğ u sözü de tutmu ş tu. Botafogo’da yeni bir sayfa Dünya Kupası sonrasındaysa beklenmedik bir transfer geli ş mesi ya ş anacaktı. Zagallo, Flamen- go’daki rolünden hayli memnundu ve kulüpten ayrılmak gibi bir niyeti de hiç olmamı ş tı. Ancak nedendir bilinmez, Flamengo yönetimi kendisiyle sözle ş me yenileme hususunda i ş i hayli a ğ ırdan almı ş tı. O esnada da ba ş ka kulüplerden teklifler ya ğ maya ba ş lamı ş tı. Aslında en iyi teklif, Palmeiras’tan gelmi ş ti. Fakat Zagallo, Rio’daki düzenindenmutluydu. E ş i Alcina da Rio’da bir okulda ö ğ retmenlik yapmaktaydı ve hayatından çok memnundu. Vaziyet böyleyken Zagallo, Sao Paulo’ya ta ş ınmaya cesaret edemeyecek ve Palmeiras’a göre çok daha dü ş ük bir teklif sunmu ş olan Botafogo ile anla ş acaktı. Botafogo, o yıllarda Brezilya’daki en iyi kadrolardan birine sahipti. 1958’de dünya ş ampiyonu olanmillî takımkadrosundan Garrincha, Didi ve Nilton Santos gibi yıldızlar da bu ekibin formasını giymekteydi. Artık bu isimlere Zagallo da eklen- mi ş ti. Zagallolu Botafogo, 1961 ve 1962’de üst üste iki Rio Eyalet Ş ampiyonası zaferi kazanacaktı. 1962 yılının Brezilya futbolu ve Zagallo adına önemi büyüktü. Millî takım, son ş ampiyon ünvanını korumak için, Ş ili’de düzenlenecek olan Dünya Kupası’nda boy göste- recekti. Zagallo da artık takımın en tecrübeli oyuncularından biri konumundaydı. Brezilya, turnuva- nın ilk tur gruplarında Çekoslo- vakya, İ spanya ve Meksika’ya rakip olurken ilkmaçında Meksika kar ş ı- sına çıkmı ş tı. İ lk yarısı golsüz sona eren kar ş ıla ş manın 56’ncı dakika- sında Pele’nin sa ğ dan ceza saha- sına girip arka dire ğ e yaptı ğ ı ortaya Zagallo uçarak kafayı vurup a ğ ları havalandırıyor ve takımını 1-0 öne geçiriyordu. 73’üncü dakikada bir gol de Pele’den gelince Brezilya, turnuvaya 2-0’lık galibiyetle ba ş la- mı ş tı. Ne var ki Sambacılar, ikinci maçlarında Çekoslovakya’ya di ş geçiremiyor ve rakibiyle golsüz berabere kalıyordu. Öte yandan bumaçta Pele kası ğ ından sakat- lanmı ş ve turnuvayı kapatmı ş tı. Bu ş artlar altında Brezilya’nın İ spanya ile oynayaca ğ ı son grup maçı hayli kritik bir hâl almı ş tı. Brezilya’nın kaybetmesi hâlinde, ertesi gün Çekoslovakya’nın Mek- sika kar ş ısında alaca ğ ı bir puan bile, çeyrek finale İ spanya-Çekos- lovakya ikilisinin yükselmesi anla- mına gelecekti. İ spanya’nın söz konusumaçın ilk yarısını 1-0 önde kapatmasıyla da Brezilya iyice ate ş hattına yakla ş mı ş tı. Üstelik ikinci yarının ba ş larında da İ spanya daha baskılı oynuyordu. Hatta İ spanyol- ların önce bir penaltısı verilmemi ş , hemen ardından da a ğ lara giden bir topu tartı ş malı bir faul gerekçesiyle gol de ğ eri kazanmamı ş tı. İ kinci dünya ş ampiyonlu ğ unda da ön planda Brezilya’yı bu bunalımdan çıkaran isimse Zagallo olacaktı. Dakikalar 72’yi gösterirken sol kanattan hareketlenen tecrübeli oyuncu, on sekize girer girmez topu içeriye çeviriyor ve altıpas üzerinde Ama- rildo topa dokunarak skora dengeyi getiriyordu. Bitime dört dakika ka- laysa bu kez sa ğ dan Garrincha’nın sürükleyip getirdi ğ i topa yine son dokunu ş u Amarildo yapacak ve Brezilya, uzun süre ecel terleri döktü ğ ümaçı 2-1 kazanarak çeyrek final vizesini alacaktı. Çeyrek finalde Brezilya’yı hayli zorlu bir rakip, İ ngiltere bekliyordu. İ ngilizler, katı bir savunma anlayı- ş ıyla Brezilya’yı durdurmaya çalı ş - tıysa da bunda ancak yarım saat süresince muva ff ak olabileceklerdi. 31’inci dakikada sol kanattan Za- gallo’nun kullandı ğ ı kö ş e atı ş ında takımın en kısalarından olan Gar- rincha topu çok iyi takip ediyor ve güzel bir kafa vuru ş uyla fileleri havalandırıyordu. Sekiz dakika sonraysa İ ngiltere de bir ba ş ka duran topta Gerry Hitchens ile skora dengeyi getirecek ve ilk yarı 1-1’lik e ş itlikle tamamlanacaktı. Ancak Sambacılar ikinci devreye çok daha etkili ba ş layacak ve 15 dakika içinde önce Vava, ardından da Garrincha’nın attı ğ ı gollerle 3-1 galip gelerek yarı finale yükselmeyi bileceklerdi. Final öncesindeki son virajdaysa Brezilya’nın kar ş ısında ev sahibi Ş ili vardı. Sambacılar bumaça da hızlı giriyor ve dokuzuncu dakikada Zagallo’nun ba ş lattı ğ ı ata ğ ı Garrincha’nın gole çevirmesiyle üstünlü ğ ü ele alıyorlardı. 32’nci dakikadaysa İ ngiltere maçındakine benzer biçimde Zagallo soldan kö ş e atı ş ını kullanacak ve Garrincha yine kısacık boyuna ra ğ men kafayı vurarak skoru 2-0’a getirecekti. İ lk yarının sonlarında Jorge Toro, Ş ili adına farkı bire indirse de ikinci devrenin hemen ba ş ında Vava du- rumu 3-1 yapmı ş tı. 61’de Leonel Sanchez’in penaltı golü, ev sahibi ekibe son bir umut a ş ıladıysa da 78’de Zagallo’nun öldürücü ortasını Vava basit bir kafa dokunu ş uyla a ğ lara gönderiyor ve mücadele 4-2 Sambacıların lehine sona eriyordu. Üç asistle maçı tamamlayan Zagallo günün kahramanıydı. 17 Haziran’daki finaldeyse Brezilya, Çekoslovakya ile kozlarını payla ş ı- yordu. Kar ş ılamanın favorisi Sambacılar olsa da ilk gol, 15’inci dakikada Josef Masopust ile Çekos- lovakya’dan gelmi ş ti. Yine de Bre- zilya hemen toparlanıp iki dakika içinde bu gole Amarildo ile kar ş ılık vermesini bilecekti. İ lk yarının kalan kısmındaysa kar ş ılıklı atak- lar olsa da bunlardan bir sonuç çıkmıyor ve devre arasına 1-1’lik e ş itlikle giriliyordu. Brezilya’nın skoru lehine çevirmesiyse 69’uncu dakikada, Zito’nun kafa vuru ş unda fileleri havalandırmasıyla gerçekle- ş iyordu. 10 dakika sonraysa Çekoslovak file bekçisi Villiam Schrojf, Djalma Santos’un yaptı ğ ı ortayı elinden kaçırıyor ve fırsatçı Vava da bunu a ff etmeyip bitirici vuru ş u yapınca maçın skoru ortaya çıkıyordu. Brezilya 3-1 kazanmı ş ve 1934 ile 1938’de bu kupayı kazanan İ talya’dan sonra üst üste dünya ş ampiyonlu ğ u ya ş ayan ikinci takım olmu ş tu. Zagallo da iki dünya ş am- piyonlu ğ u bulunan nâdir oyuncular arasına girerek adını futbol tarihine hiç çıkmamacasına yazdırmı ş tı. Teknik direktörlükte de hızla zirveye çıktı Futbol hayatına 1965 yılında Bota- fogo forması altında son noktayı koyan Zagallo, bir yıl sonrasındaysa siyah-beyazlı ekibin ba ş ında tek- nik direktör olarak görev almaya ba ş layarak yepyeni bir döneme “merhaba” diyecekti. Botafogo ile 1967 ve 1968’de iki Rio Eyalet Ş am- piyonası ş ampiyonlu ğ u ya ş ayan, yine 1968’de Brezilya Kupası’nı da Zagallo, Botafogo ile de üst üste iki Rio Eyalet Ş ampiyonlu ğ u kazandı... Üst üste iki Dünya Kupası kazanan takımın yıldızları Garrincha, Didi, Pele, Vava ve Zagallo 122 123