TamSaha 230. Sayı / Ocak 2024

38 Çekoslovakya, Yunanistan’ı Antonin Panenka, Ladislav Vizek ve Zdenek Nehoda’nın golleriyle 3-1 ma ğ lup etmeyi bilirken, Yunanlıların ş eref sayısıysa Nikos Anastopulos’tan gelmi ş ti. Grupta artık ikincili ğ e odaklanmak zorunda kalan Hollanda’yla Çekoslo- vakya’yı kar ş ı kar ş ıya getirenmaçsa 17 Haziran’da Milano’da oynandı. 16’ncı dakikada Hollanda savunma- sında Ruud Krol’un kaptırdı ğ ı bir topla ba ş layan Çekoslovakya ata ğ ı Zdenek Nehoda ile gole dönü ş ünce Çekoslovaklar 1-0 öne geçiyordu. Çekoslovakya bu üstünlü ğ ünü uzunca bir müddet koruduysa da maçta bir saatlik süre dolmak üze- reyken Kees Kist Hollanda’ya bera- berli ğ i getiren golü atmayı bilecekti. Fakat bu gol, Hollanda’nın gruptaki yerini de ğ i ş tirmesi açısından yine de yeterli de ğ ildi. Kalan dakikalarda da skorda herhangi bir de ğ i ş iklik olma- ması neticesinde grupta ikinci sırayı Çekoslovakya elde etti ve di ğ er gru- bun ertesi gün belli olacak ikincisiyle bir üçüncülükmaçı oynamaya hak kazandı. Hollanda ile Çekoslovakya’nın bera- bere kalması, Federal Almanya’nın daha Yunanistanmaçına çıkmadan grup liderli ğ inin kesinle ş mesini de sa ğ lamı ş tı. Öte yandan Yunanistan’ın da grupta herhangi bir iddiası yoktu ve ortaya iki taraf için de piknikten pek farkı olmayan bir maç çıkmı ş tı. Zaten Federal Almanya Teknik Direk- törü Jupp Derwall, sarı kart cezası sı- nırında olan Bernd Schuster, Bernard Dietz ve Klaus Allofs’u bumaçta din- lendirme yoluna giderek çoktan finali dü ş ünmeye ba ş ladı ğ ını gösteriyordu. Sonuçta kar ş ıla ş mada herhangi bir aksiyon ya ş anmıyor ve 90 dakika bitiminde ortaya çıkan 0-0’lık skor da kimseyi ş a ş ırtmıyordu. Ev sahibi İ talya’nın yanı sıra İ ngiltere, İ spanya ve Belçika’dan olu ş an 2. Grup’taysa açılı ş maçı Belçika ile İ ngiltere arasında Torino’da oynanır- ken ne yazık ki sahada olup bitenden çok tribünlerde ya ş ananlarla hafıza- larda kalacaktı. Maçta İ ngiltere 26’ncı dakikada RayWilkins’in golüyle öne geçmi ş fakat Belçika, üç dakika içinde Jan Ceulemans ile bu gole ivedilikle cevap vermi ş ti. İş te ne olduysa bu beraberlik golünün ardından oldu. Maça sarho ş gelen bir grup İ ngiliz taraftara İ talyanların olu ş turdu ğ u bir ba ş ka grubun sözlü sata ş ması neticesinde tribünlerde bir arbede ya ş andı ve İ talyan polisi olay- ları yatı ş tırmak için göz ya ş artıcı gaz kullanmak zorunda kaldı. Polisin bu gaz kullanma i ş ini abartması, futbol- cuların da nefes almasını zorla ş tı- rınca da kar ş ıla ş maya yakla ş ık be ş dakikalık bir ara verildi. Bu arbede, 1980’lerde İ ngilizlerin ba ş ını bir hayli a ğ rıtacak holigan vakalarının ulus- lararası düzeyde görülen ilk örne ğ i olması açısından da önem ta ş ıyordu. Maçta dakikalar ilerledikçe, genelde turnuvaların ilkmaçlarında görülen “herhangi bir kazaya kurban git- meme” psikolojisi, her iki takımda da kendini göstermeye ba ş lamı ş tı. Maçın sonlarına do ğ ru TonyWood- cock’un ofsayt gerekçesiyle sayılma- yan bir golü hâricinde kale önlerinde ciddi bir tehlike ya ş anmadı ve taraflar sahadan 1-1’lik beraberlikle ayrıldı. Az önce bahsetti ğ imiz o psikoloji, İ talya- İ spanya maçında da kendisini fazlasıyla hissettiriyordu. Üstelik İ talya turnuva öncesinde bir bahis ve ş ike skandalıyla çalkalanmaktaydı ve maç için Giuseppe Meazza Sta- dı’nın tribünlerini dolduran yakla ş ık 50 bin İ talyan futbolsever de bu skandal nedeniyle takımlarını ıslık- larla protesto ediyordu. Totonero adı verilen söz konusu skandal sonu- cunda Milan ve Lazio kulüpleri Serie B’ye dü ş ürülmü ş , aralarında Enrico Albertosi, Bruno Giordano ve Paolo Rossi gibi ünlü futbolcuların da bu- lundu ğ u birçok ki ş i birkaç aydan bir- kaç yıla kadar de ğ i ş en çe ş itli süreler boyunca futboldanmen cezalarına çarptırılmı ş lardı. Böylesine huzurdan uzak bir ortamda da İ talyanlar hâliyle sadece ters bir sonuç almamak için çaba göstermektelerdi. İ spanyolların da futbol oynamaya pek niyeti olma- yınca maç ba ş ladı ğ ı gibi sona eriyor ve iki takımda birer puanla yetini- yordu. İ lkmaçlardaki bu durgunlu ğ a kıyasla, grupta 15 Haziran’da oynanan ikinci müsabakalar biraz daha hareketli geçiyordu. Milano’daki Belçika- İ s- panya mücadelesinde ilk yarı, 17’nci dakikada Eric Gerets ve 36’da Qui- ni’den gelen gollerle 1-1 sona eri- yordu. İ kinci yarıda çok daha hücuma yönelik bir futbol oynayan Belçika, dakikalar 65’i gösterirken Julien Cools ile bir kez daha skorda üstün- lü ğ ü ele geçirecek ve maçtan 2-1’lik galibiyetle ayrılmayı bilecekti. Torino’daki İ talya- İ ngiltere maçıysa, uzun süre golsüz devam etmesine kar ş ın ev sahibi özellikle ikinci yarıda baskılı bir futbol oynuyor ve 79’uncu dakikaya gelindi ğ inde de Francesco Graziani’nin ortasını Marco Tardel- li’nin filelere göndermesiyle birlikte, kurdu ğ u baskının sonucunu alıyordu: 1-0. İ kinci maçların tamamlanmasıyla birlikte, grupta ilk iki sırayı üçer pu- anlı Belçika ve İ talya alırken, son iki sıradaysa birer puanı olan İ ngiltere ve İ spanya bulunuyordu. Sonmaçta İ talya ile Belçika’nın kar ş ıla ş acak ol- ması, İ ngiltere ile İ spanya’nın grupta liderlik ş ansı kalmadı ğ ının da bir göstergesiydi. Grubun kaybedenleri konumundaki bu iki ekip, 18 Hazi- ran’da Napoli’de kar ş ı kar ş ıya gelir- ken İ ngilizler maçı Trevor Brooking ve TonyWoodcock’ın golleriyle 2-1 kazanıyor, İ spanya’nın tek golüyse Dani’nin penaltısından geliyordu. Grubun finali niteli ğ indeki İ talya-Bel- çika maçı öncesinde her iki takımın da üçer puanı ve artı bir averajı vardı fakat Belçika’nın rakibine kar ş ı bir gol üstünlü ğ ü bulunuyordu. Dolayı- sıyla maçta beraberlik de Belçika’ya yaramaktaydı. Katenaçyo’nunmucidi İ talyanlara kar ş ı hayli sert bir sa- vunma anlayı ş ıyla sahaya çıkan Bel- çikalılar, bir bakıma rakiplerini kendi silahlarıyla vuruyordu. Maç boyunca Belçika’nın oyunu 0-0’a ba ğ lama üzerine kurulu stratejisine kar ş ı etkili bir kar ş ı strateji geli ş tiremeyen İ tal- yanlar, son düdükle birlikte üçüncü- lükmaçı oynamaya razı olurken istedi ğ ini alarak finalde Federal Almanya’nın rakibi olmaya hak kazanan Belçikalılarsa, futbol tarihlerinin o ana kadarki en büyük ba ş arısının tadını çıkarıyordu. 21 Haziran’da, İ talya ile Çekoslovakya arasında, Avrupa Ş ampiyonaların- daki son üçüncülükmaçı oynanı- yordu. Napoli’nin San Paolo Stadı’ndaki 25 bin seyirciyi adeta uyutan bir ilk yarının ardından ikinci yarının ba ş larında Ladislav Jurkemik Çekoslovakya’yı 1-0 öne geçirirken 73’üncü dakikaya gelindi ğ inde Fran- cesco Graziani durumu 1-1 yapan golü kaydetmi ş ve tribünleri, bu sıkıcı maça bir yarım saat daha katlanmak zorunda bırakmı ş tı. Çünkü 90 dakika berabere bitince üstüne 30 dakikalık bir uzatma oynamak adettendi. Ne var ki uzatmalarda da de ğ i ş en bir ş ey olmadı ve son çare olarak seri penaltı vuru ş larına geçildi. İ ki takımın da kullandı ğ ı ilk sekiz penaltının gol olmasının ardından, İ talya’da doku- zuncu penaltı atı ş ı için beyaz noktaya giden Fulvio Collovati, topu Çekoslo- vakya kalecisi Jaroslav Netolicka’ya ni ş anlayınca avantaj Çekoslovaklara geçti ve Josef Barmos’un da kullan- dı ğ ı penaltıyı gole çevirip bu avantajı de ğ erlendirmesiyle birlikte Çekoslo- vakya hem turnuvada üçüncülük kürsüsüne çıkmaya hak kazandı, hemde bu üçüncülü ğ ü kazanan son takım olarak Avrupa Ş ampiyonası tarihinin lüzumsuz ayrıntılar sayfa- sında da kendine öyle ya da böyle bir yer edinmi ş oldu. 22 Haziran’da Roma’da sahnelenen final gösterisindeyse maça favori olarak ba ş layan Federal Almanya, ilk dakikalardan itibaren bunun hakkını verircesine rakibinin üzerinde bas- kıyı kuruyordu. Dakikalar 10’u göste- rirken de orta sahada topu kazanıp sonrasında Klaus Allofs’la bir verkaça giren ve bu esnada topu yakla ş ık 30metre ileriye ta ş ıyan Bernd Schuster, ardından Horst Hrubesch’i görüyor ve Hrubesch de Schuster’in pasını önce gö ğ süyle önüne dü ş ürüp devamında da yarımyuvarlakla ceza sahası çizgisinin kesi ş ti ğ i noktadan kaleye çok sert bir ş ut çekiyordu. Belçika kalecisi Jean-Marie Pfa ff ’ın bu ş uta müdahalesi topu çelmeye ye- terli olmayınca da Federal Almanya 1-0 öne geçmi ş ti. Erken gelen gole ra ğ men bununla yetinmeyen Almanlar, baskılı oyun- larını neredeyse ikinci yarının ortala- rına kadar sürdüreceklerdi. Ne var ki bu baskı fazladan bir gol daha getir- medi. Dahası, maçta son 15 dakikaya girilirken ani geli ş en bir Belçika ata- ğ ında François Van Der Elst, Federal Almanya ceza sahasına girece ğ i sı- rada Uli Stielike’nin arkadanmüda- halesi sonucunda kendisini yerde bu- lunca Rumen hakemNicolae Rainea penaltı noktasını i ş aret ediyordu. Aslında faul yarımyuvarlak içinde yapılmı ş tı fakat hakem, faulün içeride yapıldı ğ ı yanılgısına kapılmı ş tı. Atı ş ı kullanan Rene Vandereycken topu ve kaleci Toni Schumacher’i ayrı ayrı kö ş elere gönderince de skora denge geliyordu. Belçikalılar 1-1’i bulduktan sonra Raymond Mommens’in on sekiz üze- rinden attı ğ ı bir ş utla az kalsın öne de geçiyorlardı ama Schumacher zor da olsa topu çelmeyi ba ş arıyordu. Fede- ral Almanya’daysa maçın son bölü- mündeki en ciddi pozisyona Schuster girmi ş fakat genç yıldızın Pfa ff ’la bire bir kaldı ğ ı pozisyonda gülen taraf Belçikalı eldiven olmu ş tu. Maçta artık 30 dakikalık uzatma devresi için geri sayımba ş lamı ş tı ki Karl-Heinz Rummenige’nin sol taraf- tan kullandı ğ ı kornerde altıpas çizgisi üzerinde Hrubesch’in topa çok iyi yükselmesi ve Pfa ff ’ın da hatalı bir çıkı ş yapması bir araya gelince top ikinci kez Belçika fileleriyle bulu ş u- yordu. Bu gol, Federal Almanya’nın ş ampiyonlu ğ unun habercisiydi. Nite- kim iki dakika daha skoru korumayı ba ş aran Federal Almanya, bunun ardından gelen son düdükle birlikte 1972’den sonra ikinci kez Avrupa ş ampiyonlu ğ una ula ş ıyor ve bu ba- ş arıyı elde eden ilk takımolarak da Avrupa futbol tarihine geçiyordu. Federal Almanya, nefes kesen finalde Belçika’yı alt etmeyi ba ş ardı. Almanlara zaferi getiren golü Hrubesch atmı ş tı... 39 Stielike’nin Van Der Elst’i ceza sahası dı ş ında dü ş ürdü ğ ü bu pozisyonda Belçika haksız bir penaltıyla e ş itli ğ i yakalasa da Almanlar finali ve kupayı kazanmayı bilmi ş ti.