TamSaha 230. Sayı / Ocak 2024

vrupa’yla e ş zamanlı olarak 19. yüzyılın son yıllarında popü- lerle ş en futbol, Çek Krallı ğ ı topraklarında 1890’lı yıllarda yaygınla ş maya ba ş ladı. 1892 yı- lında Slavia, 1893’te Sparta Prag takımları kuruldu. 1896 yılında ilk lig ş ampiyonası düzenlendi ve her yıl düzenlenmeye devam ediyor. Böyle bir organizasyon, bir üst kurumolmaksızın sa ğ - lıklı i ş leyemedi ğ i için Çek Futbol Federasyonu 19 Ekim 1901’de kuruldu. 1907 yılında FIFA tara- fından kabul edilen Çek Futbol Federasyonu’nun üyeli ğ i, ülke o sırada Avusturya-Macaristan İ mparatorlu ğ u’nun bir parçası oldu ğ u için bir sene sonra iptal edildi. Çek Krallı ğ ı, Çekoslo- vakya olarak ba ğ ımsızlı ğ ını 1918 Parlak günlerini arıyor 1934 ve 1962 Dünya Kupası’nda ş ampiyonlu ğ u finalde kaçırsalar da Josef Venglos’la altın ça ğ larına ula ş tılar. 1972’de Avrupa ş ampiyonu yaptı ğ ı U23 kadrosunu A takıma ta ş ıyan Venglos, 1976’da Avrupa ş ampiyonlu ğ u ile noktalanan en büyük zaferin ba ş mimarıydı. 1980’deki Olimpiyat Ş ampiyonlu ğ u’nun altında da yine onun imzası vardı. 1996’daki Avrupa ikincili ğ i ise pek çok Çek oyuncuyu Avrupa’nın en “çekici” yıldızları yaptı. Artık o “altın jenerasyon” yok ama Çekler en azından Avrupa Ş ampiyonası finallerini sektirmeyerek eski günlerinin pe ş inden ko ş mayı sürdürüyor. Çekya 30 31 yılında kazandıktan 5 yıl sonra 1923 yılında FIFA’ya bir kez daha üye olarak alındı. FIFA’ya üye olmadı ğ ı 16 yıl süresince 1911 yılında düzen- lenen Avrupa Amatörler Ş ampiyo- nası’nda zafer kazanan Çek Cumhuriyeti, 1920 Antwerp Olimpi- yatları’nda ikinci oldu. Fakat bu ikincili ğ in sebebi sahada u ğ ranılan ma ğ lubiyet de ğ il, Çekoslovak oyuncularınmaçın 39’uncu daki- kasında hakemin kararına kızıp sahayı terk etmesiydi. Dünya Kupası’nda iki final Çekoslovakya 1934 yılında düzenle- nen ikinci Dünya Kupası’nda Planicka, Puc ve Nejedly gibi oyun- cularının katkılarıyla ikinci oldu. Ş ampiyonlu ğ u, finalin uzatmala- rında 2-1 yenildikleri İ talya’ya kaybetmi ş lerdi. 1960 yılında düzenlenen ilk Avrupa Ş ampiyonası’na katılma ba ş arısını gösteren Çekoslovakya Millî Takımı, yarı finalde Sovyetler Birli ğ i’ne 3-0 ma ğ lup olsa da üçüncülükmaçında ev sahibi Fransa’yı 2-0 yenmeyi ba ş ardı. Bu ba ş arı iki sene sonra düzenlenen Dünya Kupası’ndaki daha büyük ba ş arının yolunu açtı. Ş ili’de düzenlenen kupada Çekoslo- vakya finale yükseldi. Ancak bu defa da Brezilya’ya 3-1 ma ğ lup olup bir kez daha finalde kaybetmenin üzüntüsünü ya ş adılar. Josef Maso- pust’un turnuva sonrası “Avru- pa’nın En İ yi Futbolcusu” ödülünü alması Çekoslovaklar için bir teselli olmu ş tu. 1960 Avrupa Ş ampiyonası ve 1962 Dünya Kupası’nın takımla- rını çalı ş tıran Rudolf Vytlacil, 1964 Tokyo Olimpiyatları’nda finalde bu kez Macaristan’a kaybederken Çekoslovaklar yine ikincili ğ e takılıp kaldı. Venglos’la gelen büyük zaferler 1972 yılında Jozef Venglos ve Jan Fabera’nın çalı ş tırdı ğ ı Çekoslo- vakya U23 Takımı Avrupa Ş ampi- yonlu ğ u’nu elde etti. Bu takımın temelini olu ş turdu ğ u AMillî Takım ise 1976 yılında Avrupa Ş ampiyonu olarak “müzmin ikinci” Çekoslo- vakya’ya ilk büyük ba ş arıyı kazan- dırdı. Yugoslavya’da düzenlenen turnuvada yarı finalde Hollanda’yı 3-1, finalde de Federal Almanya’yı penaltı atı ş ları sonucuma ğ lup eden Çekoslovakya kupayı havaya kaldırdı. Bu takımın Viktor gibi müthi ş bir kalecisi, Ondros gibi sa ğ lambir defans oyuncusu, orta sahada da Panenka ve Moder’in olu ş turdu ğ u çok iyi bir tandemi vardı. Hemen hemen aynı takım, Jozef Venglos yönetiminde 1980 yılında İ talya’da düzenlenen Avrupa Ş ampiyona- sı’nda üçüncü oldu. Aynı yıl Mos- kova Olimpiyatları’nda ise altın madalya kazandı. 1993 yılında Do ğ u Bloku’nun da ğ ıl- masının ardından Çekoslovakya; Çek Cumhuriyeti ve Slovakya ola- rak ikiye ayrıldı. Bunun sonucunda yeni bir Çek Cumhuriyeti takımı olu ş turuldu. Bu takım 1996’da İ ngil- tere’de düzenlenen Avrupa Ş ampi- yonası’nda müthi ş bir performans gösterirken finalde Almanya’ya altın golle 2-1 ma ğ lup oldu. EURO 96’nın finalisti EURO 96 finallerinde Almanya, İ talya ve Rusya ile aynı grupta yer alan Çeklerin i ş i ba ş langıçta hiç de kolay görünmüyordu. Pavel Nedved’li, Karel Poborsky’li, Pavel A 1976’nın Avrupa ş ampiyonu Çekoslovakya Millî Takımı... Josef Venglos