TamSaha 229. Sayı / Aralık 2023

ta’nın birkaç ay sonra vefat etmesi- nin ardındansa Pozzo bir müddet profesyonel olarak çalı ş tı ğ ı Pirelli firmasındaki i ş lerine odaklandı, buna ilâveten de La Stampa gazete- sinde futbolla ilgili kö ş e yazarlı ğ ı yaptı. Yine de Pozzo, futbola uzak kalacak bir yapıda de ğ ildi. Çok geçmeden Milan’dan gelen teknik direktörlük teklifini kabul edecek ve 1926 yılı- nın sonlarına kadar da kırmızı-si- yahlı ekibi çalı ş tıracaktı. Milan’dan ayrılı ş ı sonrasındaysa araya üç yıl- lık bir bo ş luk giriyor, 1929 yılın- daysa FIGC Ba ş kanı Leandro Arpinati’nin ona bir kez daha İ talya Millî Takımı’nın teknik direktörlü- ğ ünü önermesiyle birlikte de Gök Mavililerdeki üçüncü Pozzo dönemi ba ş lıyordu. Bu, öncekilerin aksine çok daha uzun süreli bir dönem olacak ve sonunda da İ talya, yeryü- zündeki en önemli futbol gücüne dönü ş ecekti. İ lk kupa zaferi ve ‘metodo’nun icadı Pozzo üçüncü kez göreve geldi ğ inde önünde kritik bir sınav vardı. İ talya, Orta Avrupa Kupası’nda Avusturya ile oynadı ğ ı sonmaçını 3-0 kaybet- mi ş ve ş ampiyonluk ş ansını bir hayli zora sokmu ş tu. Be ş takımın iki devreli lig usulüne göre müca- dele ettikleri turnuvada İ talya’nın rakipleri Avusturya, Çekoslovakya, Macaristan ve İ sviçre’ydi. Pozzo’nun önündeyse sadece Macaristan ile deplasmanda yapa- cakları sonmaç kalmı ş tı ve bu kar- ş ıla ş ma öncesinde Avusturya ile İ sviçre sekiz maçta 10’ar puana sahiplerken Macaristan ile İ tal- ya’nınsa yedi maçta dokuzar puan- ları bulunmaktaydı. Dolayısıyla Macaristan- İ talya maçını kazanan taraf, turnuvanın ş ampiyonu olacaktı. Olası bir beraberlik hâlin- deyse dört takımda 10’ar puana ge- lecek ve kupa, averajı daha iyi olan Avusturya’ya gidecekti. İ talyanlar, Budape ş te’deki sonmaç- larında o dönemin en büyük yıldızı Giuseppe Meazza önderli ğ inde Macaristan’a müthi ş bir baskın yapıyorlar ve Meazza’nın hat-trick yaptı ğ ı kar ş ıla ş mayı 5-0 kazanarak ş ampiyonlu ğ a ula ş ıyorlardı. İ talya, 1931’de ba ş layıp 1932’de tamamla- nan bir sonraki Orta Avrupa Kupası’ndaysa, Wunderteam yani Hârika Takım lakabıyla anılan Avusturya’nın iki puan gerisinde kalarak ikinci olacaktı. Pozzo’nun, adının günümüze kadar ta ş ınmasını sa ğ layacak bir miras bırakaca ğ ı Dünya Kupalarına gel- meden önce, ünlü teknik adamın oyuna getirdi ğ i taktiksel yeniliklere dair de birkaç bilgi vermek gere- kirse söze öncelikle 1920’lere kadar futbol dünyasındaki hâkimoyun anlayı ş ının “Cambridge Piramidi” olarak da adlandırılan 2-3-5 oldu- ğ unu belirterek ba ş lamakta fayda var. 1925 yılına gelindi ğ indeyse Arsenal Teknik Direktörü Herbert Chapman bu dizili ş üzerinde ufak bir oynama yapmı ş ve santrhafını savunmanın ortasına çekerek 3-2-2-3 görünümündeki ünlüWM sistemini icat etmi ş ti. Pozzo ise bu her iki oyun anlayı ş ın- dan da esinlenerek “metodo” olarak anılacak yeni bir 2-3-5 varyasyonu ortaya koyacaktı. Pozzo’yu gençli- ğ inde onu en çok etkileyen isimler- den birisi, İ ngiltere’de oldu ğ u dönemde tanı ş ma ş erefine de nail oldu ğ u Manchester United’ın santrhafı Charlie Roberts’tı. 1910’lu yıllarda Ada’daki en popüler futbol- culardan biri olan Roberts, Poz- zo’nun kafasında ofansif görevleri fazlala ş tırılmı ş bir santrhaf dü ş ün- cesinin olu ş masını da sa ğ lamı ş tı. Ancak Pozzo, böyle bir hamlede bu- lunurken takımdaki dengeleri sars- mama konusunda da gayet ihtiyatlı davranıyor ve forvet hattının sa ğ ve sol iç mevkilerinde oynayan oyun- cuları da biraz daha geri çekerek orta sahaya yakla ş tırıyordu. Böy- lece de ortaya 2-3-2-3 biçiminde bir dizili ş çıkıyordu. Aslında sa ğ ve sol iç ile santrhaf mevkiindeki oyuncu- ların birbirlerine yakınla ş tıkları du- rumlarda bunun, bekleri sık sık ileri çıkaran bir 4-3-3 görünümünde ol- du ğ u da rahatlıkla söylenebilirdi ve bu açıdan Pozzo belki de zamanının 40 yıl ötesinde bir taktik ortaya koymu ş tu. Fa ş izmpropagandasının gölgesinde futbol Nihayet Dünya Kupalarına gelecek olursak... Futbol dünyasının bu en büyük organizasyonu ilk kez 1930 yılında Uruguay’da düzenlenmi ş ti. Ne var ki sivil hava ta ş ımacılı ğ ı henüz yaygınla ş mamı ş oldu ğ undan Avrupa’dan Uruguay’a ula ş ımın transatlantik gemilerle yapılması nedeniyle birçok Avrupa ülkesi bu turnuvaya takımlarını göndermeye yana ş mamı ş tı. Neticede 13 takımın katıldı ğ ı bu ilk Dünya Kupası’nda Avrupa sadece dört takımla temsil edilmi ş ti. 1934’te düzenlenecek olan ikinci Dünya Kupası’nın, bu durumun da etkisiyle Avrupa’da yapılması dü- ş ünülüyordu. Turnuvaya ev sahipli ğ i yapmak için de İ talya ve İ sveç fede- rasyonları ilgilerini FIFA’ya bildir- mi ş lerdi. İ sveç’in daha sonra geri adım atması üzerine de kupanın İ talya’da düzenlenece ğ i 1932 yılında resmiyet kazanmı ş tı. Gelgelelim İ talyanların organizas- yonu üstlenmeyi istemelerinin ar- dında maalesef futbol sevgisinden çok, iktidarda bulunan Benito Mus- solini yönetimindeki Ulusal Fa ş ist Parti’nin (FNP) dünyaya kar ş ı bir gövde gösterisinde bulunmayı amaçlaması yatmaktaydı. Nitekim finalin oynanaca ğ ı stadın adının bizzat ‘FNP Stadı’ konması ve tur- nuva süresince ülkenin her yerinde yo ğ un bir fa ş izmve Mussolini pro- pagandası yapılması, artık futbolun sadece futbol olmaktan çıkmaya ba ş ladı ğ ının önemli göstergelerin- dendi. Tabiî bu noktada, o dönemdünya kamuoyunda fa ş izme kar ş ı günü- müzdeki gibi tamamen olumsuz bir bakı ş açısının henüz geli ş memi ş ol- du ğ u da bir gerçekti. Örne ğ in Dünya Kupası organizasyonun İ talya’ya verilmesi üzerine FIFA’nın bu kara- rını protesto eden herhangi bir ülkeye rastlanmamı ş tı. Dolayısıyla Mussolini’nin bu fırsatı bir propa- ganda aracına dönü ş türmesi de o günün ko ş ullarında ola ğ an kar ş ılanmaktaydı. Tümkar ş ıla ş maların 27 Mayıs’ta oynandı ğ ı turnuvanın ilk turunda İ talya, ABD’yi 7-1 ma ğ lup ederek adını çeyrek finale yazdırıyordu. Bu skor, ayrıca Dünya Kupası’nın o ana kadarki kısacık tarihi içerisinde gö- rülen en farklı skor olma özelli ğ ine de sahipti. Gök Mavililer, sadece Av- rupa takımlarının kalabildi ğ i çeyrek finalde İ spanya kar ş ısına çıktıkla- rındaysa hayli zorlanacaklardı. 31 Mayıs’taki mücadelede ilk gol, yarım saatlik süre geride kaldı ğ ı esnada İ spanya’dan gelmi ş , İ talyan- larsa devrenin bitimine do ğ ru beraberli ğ i yakalamı ş lardı. Fakat sonrasında ne normal sürede ne de yarım saatlik uzatmalarda ba ş ka gol olmayınca yarı finalistin belir- lenmesi, ertesi gün oynanacak tek- rar maçına kalmı ş tı. Bu ikinci maç- taysa önceki günkü yorgunlu ğ un da etkisiyle tempo son derece dü ş ük kalıyor ve Giuseppe Me- azza’nın kar ş ıla ş manın ba ş larında attı ğ ı golün hâricinde de me ş in yuvarlak filelerle bir daha bulu ş a- mıyordu. Böylece İ talya, 1-0’lık galibiyetle rakibini saf dı ş ı bıraka- rak yoluna devam ediyordu. Yarı finaldeki İ talya-Avusturya e ş - le ş mesineyse erken final gözüyle bakılmaktaydı. Zira o güne dek düzenlenen iki Orta Avrupa Ku- pası’ndan ilkini İ talya, ikincisiniyse Avusturya kazanmı ş tı. Zorlumüca- delede İ talya, 19’uncu dakikaya ge- lindi ğ inde Enrique Guaita’nın topu a ğ lara göndermesiyle 1-0’lık üstün- lü ğ ü yakalarken golde Guaita’nın ofsayt pozisyonunda oldu ğ una dair Avusturya cephesinden gelen yo ğ un itirazlar bir i ş e yaramaya- caktı. Çeyrek finalde fazladan bir maç oynadı ğ ı için hayli yıpranmı ş olan GökMavililer, golü bulmaları nedeniyle rakiplerinin üstüne daha fazla gitmeyip savunmaya çekil- meyi tercih ederken Avusturya da bir türlü üzerindeki tutuklu ğ u ata- mıyor ve kar ş ıla ş manın sonlarına kadar skor 1-0’a takılı kalıyordu. Maçın sonlarında Avusturya’dan Karl Zischek’in İ talya kalecisi Gian- piero Combi ile kar ş ı kar ş ıya kaldı ğ ı esnada çekti ğ i ş utta topun az farkla auta çıkması üzerine de İ talya maçı tek golle kazanarak finale yükselen taraf oluyordu. Büyük finalde maçı çeviren taktiksel hamleler 10 Haziran 1934’te, Roma’daki PNF (Ulusal Fa ş ist Parti) Stadı’nda oyna- nacak ve tarihin ikinci dünya ş am- piyonunu belirleyecek finalde İ talya’nın rakibiyse Çekoslovakya olmu ş tu. Büyükmaç öncesindeyse Mussolini hükümetinin propaganda çalı ş maları son sürat devam edi- yordu. Roma’nın her yanı diktatö- rün posterleri ve bayraklarla donatılmı ş , olası bir dünya ş ampi- 72 73 Metodo’nunmucidi Pozzo, stadyumda sistemiyle ilgili bilgi veriyor...