TamSaha 228. Sayı / Kasım 2023

on 10 yılda elde etti ğ i ba ş arılarla ülkede en fazla seyirciye sahip olan iki kulübü, Kaizer Chiefs ve Orlando Pirates’ı geride bırakan Mamelodi Sundows, Güney Afrika futbolunun seyrini de ğ i ş tirdi. Ülke futbolu 2010’lu yıllara kadar iki Soweto kulübü, Chiefs ve Pira- tes rekabetinin yörüngesindeydi. Sundows’un önlenemez ve kalıcı yükseli ş inin ardından Chiefs-Pi- rates rekabeti de gündemden dü ş tü. 16 lig ş ampiyonlu ğ u bulu- nan Mamelodi Sundows, bu ş am- piyonluklardan 11’ini 2000 yılından sonra kazandı ve ülke tarihinde en fazla ş ampiyonluk kazanan takımünvanının da sahibi oldu. Sarı-mavilerin be ş lig ş ampiyonlu ğ u bulundu ğ u dönemde Kaizer Chiefs’in 10 lig ş ampiyonlu ğ u vardı. Aradan geçen süre zarfında Soweto temsilcisi sadece iki ş ampiyonluk kazanabildi. 1970 yılında kurulan Sundows, Mamelodi kasabasında doktorluk yapan bir çiftin sahipli ğ inde 1983’te ilk kez en üst lige yük- seldi. Bundan iki sene sonra kulüp 90 91 Mamelodi Sundows S Güney Afrika futbolunun yeni hâkimi Mustafa Taha Geçen sezon üst üste yedinci kez lig ş ampiyonlu ğ una ula ş an Mamelodi Sundows, bir zamanlar Kaizer Chiefs ve Orlando Pirates’ın egemenli ğ inde olan Güney Afrika futbolunun kulüpler düzeyindeki yeni hâkimi. Pretoria kulübü be ş lig ş ampiyonlu ğ uyla ba ş ladı ğ ı bu yüzyılda elde etti ğ i 11 ş ampiyonluk ve son 10 yılda kazandı ğ ı 16 kupayla birlikte ülke futbolunun en ba ş arılı kulübü ünvanının sahibi. el de ğ i ş tirdi. Sowetolu bir i ş adamı olan Zola Mahobe tarafından satın alındı. Bu dönemde kulüp ilk büyük de ğ i ş imini ya ş adı. Brezilya Millî Ta- kımı’nın renkleri sarı ve mavi, kulü- bün renkleri oldu. Büyük transferler yapıldı ve Mamelodi Sundows her- kesin dikkatini üzerinde toplamaya ba ş ladı. 1986’da Güney Afrika Ku- pası’nı kazanarak ilk ba ş arısını elde etti. İş lerin yolunda gitti ğ i bumutlu dönemMahobe’nin servetini yol- suzluk yaparak edindi ğ inin ortaya çıkmasıyla sekteye u ğ radı. Kulüp bir kez daha el de ğ i ş tirdi. Sarı-ma- viler, servetini kozmetik sektörün- den elde eden beyaz i ş adamı Solly Stark’ın sahipli ğ ine geçmesinden iki yıl sonra ise ilk lig ş ampiyonlu- ğ unu kazandı. Kulüp 1990’lı yılların sonunda üç kez üst üste lig ş ampi- yonu olarak o döneme kadarki en büyük ba ş arısını yakaladı. Bununla yetinilmedi. 2001’de Afrika Ş ampi- yonlar Ligi’nde finale yükselen Ma- melodi Sundows kıtanın en ba ş arılı kulübü, Mısır ekibi Al Ahly ile kar ş ı- la ş tı. İ ki ayaklı finalin ilkmaçında sahasında rakibiyle 1-1 berabere kalan Güney Afrika temsilcisi, dep- lasmandaki 3-0’lıkma ğ lubiyetle sahadan boynu bükük ayrıldı. Mamelodi Sundows, Afrika Ş ampi- yonlar Ligi’nde istedi ğ i ba ş arıyı elde edememi ş ti. Fakat 1995’te Orlando Pirates’ın Güney Afrika’ya ilk Afrika Ş ampiyonlar Ligi ş ampiyonlu ğ unu getirmesi ülke futbolunda yeni bir dönemi de ba ş lattı. Pirates’ın Fildi ş i Sahili temsilcisi Asec Mimosas’ı yenerek ş ampiyon olması üst düzey kulüp sahipleri arasındaki rekabetin seviyesini yükseltti. Her kulüp sahibi, portföyüne Afrika Ş ampiyonlar Ligi ş ampiyonlu ğ unu eklemek istiyordu. 2004 yılında Mamelodi Sundows’u satın alan Patrice Motsepe ile birlikte kulübün kaderi de ğ i ş ti. Afrika kıtasının en zengin 10 insanından biri olan Mot- sepe’nin servetinin 4milyar dolara yakın oldu ğ u belirtiliyor. Ba ş arılı i ş adamı 20 yıla yakın süredir kulübün hemmâli hemde sportif geli ş imini sa ğ lıyor. 2021’de Patrice Motsepe’nin Afrika Futbol Konfe- derasyonu’nun (CAF) Ba ş kanı ol- masının ardından kulüp yönetimi o ğ luna geçti. Kulüp, 2004 yılında yeni sahibiyle birlikte zenginli ğ e kavu ş tu ğ unu gösterir adımlar attı. Hristo Stoichkov, Johan Neeskens gibi önemli isimler kulübe teknik direktör olarak geldi. Fakat istenen ba ş arılar ve süreklilik 2010’lu yıllara kadar yakalanamadı. 2006 ile 2012 arasında kulübün ya ş adı ğ ı durakla- manın nedeni, bu dönemde sadece iyi oyunculardan olu ş an bir kadro kurulmasının yeterli olmamasıydı. Kulüp sahip oldu ğ u iyi kadroya kar ş ın rekabet edecek bir seviyeye sahip de ğ ildi. 2012’de kulübün Güney Afrika Millî Takımı eski tek- nik direktörü Pitso Mosimane’ye emanet edilmesiyle Sundows için güzel günler gelecekti. Mosima- ne’nin bir planı vardı; alternatifli bir kadro kurmak. Ona göre her pozis- yonda birbirlerinin alternatifi olan oyunculara ihtiyaç bulunuyordu. Motsepe’nin serveti bu planı ger- çekle ş tirmek için yeterliydi. Sekiz yıl görevde kalan deneyimli teknik adam, kulübe kazanma kültürünü getirdi. Bunun ödülünü be ş ş ampi- yonlukla alan Pitso Mosimane, Güney Afrika futbol tarihinde en fazla ş ampiyonluk kazanan teknik direktör ünvanının sahibi oldu. Tecrübeli teknik adam sadece üç yıl içerisinde kulüp sahibi Patrice Mot- Patrice Motsepe’nin kulübü satın alması ve Pitso Mosimane’nin de teknik direktörlü ğ e getirilmesinin ardından Mamelodi Sundows, Güney Afrika futbolunun tek hâkimi hâline dönü ş tü.