TamSaha 221. Sayı / Nisan 2023

çıkacak ve Inter’e 3-1’lik galibiyeti, dolayısıyla da kupayı getiren golü atarak Real Madridlilerin hayallerini suya dü ş ürecekti. Inter’e kaybedilen finale en çok üzülenlerse bu kupayı daha evvel defalarca kazanmı ş Di Stefano, Gento ve Puskas gibi yıldızlardan ziyade elbette ilk kez bu seviyeye gelmi ş olan Ye-ye jenerasyonu oyuncularıydı. Lâkin bu oyuncular- danmillî takıma seçilen Ignacio Zoco ve Amancio, bunun telafisini üç hafta sonraki Avrupa Ş ampiyo- nası’nda gerçekle ş tireceklerdi. Millî takımla zafere giden yol Daha evvel de bahsedildi ğ i üzere İ spanya, 1964 Avrupa Ş ampiyonası elemelerinde ilk olarak Romanya’yı, ardından da Kuzey İ rlanda’yı saf dı ş ı bırakmı ş tı. İ spanyollar, elemelerin çeyrek final a ş amasındaysa İ rlanda Cumhuriyeti’ne rakip olmu ş lardı. İ ki ekip ilk olarak 11 Mart 1964’te Sevil- la’da kar ş ı kar ş ıya gelirken İ spanya 12’nci dakikada Amancio’nun go- lüyle öne geçiyor, üç dakika sonra da Fuste farkı ikiye çıkartıyordu. İ rlanda 22’nci dakikada Andy McEvoy’un attı ğ ı golle maça tutun- maya çalı ş tıysa da yedi dakika sonra Amancio bir kez daha sahneye çıkıyor ve skoru 3-1’e getirerek Ada ekibinin umutlarını iyice kırıyordu. İ spanya, sonrasında Marcelino ile iki gol daha bulacak ve böylece mücadeleyi 5-1 kazanarak turu büyük ölçüde garantileyecekti. Zaten İ spanyollar 8 Nisan’da Dub- lin’de oynanan ikinci maçta da rakiplerine göz açtırmayacak ve bu kar ş ıla ş mayı da 2-0’lık galibiyetle tamamlayarak o dönemde dört takımın yer aldı ğ ı turnuvaya katılmayı ba ş aracaklardı. Avrupa Ş ampiyonası’nın dört takımla düzenlendi ğ i dönemde ev sahibi ülke de dört katılımcının belirlenmesinin ardından seçilmek- teydi ve 1964’teki turnuvanın ev sa- hibi olarak da İ spanya belirlenmi ş ti. İ spanya’nın yarı finaldeki rakibiyse Macaristan olmu ş tu. 17 Haziran’da oynananmaça İ spanyollar seyirci- lerinin de deste ğ ini arkalarına al- manın etkisiyle hızlı, atak bir futbol sergileyerek ba ş lamı ş lardı. Fakat Macarların aya ğ a kısa paslara da- yalı, kontrollü oyunu, İ spanyolların ciddi gol pozisyonlarına girmesini engelliyordu. Maçın ilk çeyre ğ inde gole en çok yakla ş ılan ansa, Macar- ların golcüsü Ferenc Bene’nin on sekizin sa ğ kö ş esinden yakın doksana gönderdi ğ i ş utla olurken bu pozisyonda İ spanya kalecisi Iribar güçlükle de olsa topu çelerek gole izin vermiyordu. 35’inci dakikaya gelindi ğ indeyse İ spanya ilk önemli ata ğ ında golü buluyordu. Amancio’nun pasında hareketlenen Luis Suarez’in orta- sında kafayı vuran Jesus Maria Pereda, topu a ğ lara göndermi ş ti. Golden sonra İ spanyolların skoru yeterli görüp savunmaya a ğ ırlık vermesi neticesindeyse ortaya tatsız tuzsuz bir maç çıkacaktı, zira Macarların da rakip kaleye pek git- ti ğ i yoktu. Ancak bitime be ş dakika kala İ spanyollar 1-0’a güvenmenin bedelini ödüyor ve Macarlar, Jose Angel Iribar’ın sektirdi ğ i bir ş utu yakınmesafeden Bene’nin tamamlamasıyla golü bularakmaçı uzatmaya ta ş ıyorlardı. Normal sürenin büyük bölümünde geriye yaslanmayı tercih eden İ spanya, uzatma dakikalarıyla birlikte yeniden atak oyamaya ba ş lamı ş tı. Macarlarsa turu geçecek tarafın para atı ş ıyla belirlenmesine razı gibiydiler. Lâkin normal sürenin sonlarında skora razı olan taraf nasıl bunun cezasını çektiyse, uzatmalarda da aynı ş ey ya ş anacak ve beraberli ğ i korumak isteyen Macarlar, 115’inci dakikada yıkılacaklardı. Bu dakikada İ spanya’nın sol kanat- tan kullandı ğ ı kö ş e atı ş ında penaltı noktası civarına gelen ortayı Marcelino kafayla kale sahası önüne do ğ ru indiriyor ve o noktada bitiveren Amancio da tek doku- nu ş ta fileleri havalandırarak takımının 2-1’lik galibiyetini ilân ediyordu. İ spanya, zor da olsa finale kalmayı ba ş armı ş tı. İ spanya tarihinin ilk Avrupa ş ampiyonlu ğ u İ spanya’nın finaldeki rakibiyse, 1960’taki ilk turnuvayı ş ampiyon olarak tamamlayan, yarı finalde de Danimarka’yı rahat bir oyunun ar- dından 3-0’lık net bir skorla geçen Sovyetler Birli ğ i’ydi. 21 Haziran 1964 tarihli final için Santiago Bernabeu Stadı’nın tribünlerini dolduran yak- la ş ık 80 bin ki ş i, İ spanya futbolunun o ana kadarki en büyük ba ş arısına tanıklık etmeyi arzuluyordu. Bu 80 bin ki ş inin arasında, o za- manlar İ spanya’yı demir yumrukla yönetmekte olan General Franco da vardı. 1960 Avrupa Ş ampiyonası’nın eleme turlarında İ spanya’nın SSCB ile e ş le ş mesinin ardından Franco takımının Moskova’ya gitmesine ş erh koymu ş tu ve İ spanya hükmen yenik sayılmı ş tı. Ş imdi kar ş ılarında yine SSCB vardı ve kendi sahaların- daki maçta Franco’nun tribünde yer alması bu bakımdan bir hayli ironikti. Maçın henüz altıncı dakikasında, topu rakip yarı sahaya ta ş ımak isteyen Valentin İ vanov’un hatalı pasında araya giren Luis Suarez, Amancio ile bir verkaçla sa ğ kanat- tan SSCB ceza sahasına yakla ş tık- tan sonra ortasını yapıyor ve Sovyet savunması da topu uzakla ş tırmayı ba ş aramayıp o noktadaki Pereda’nın önüne dü ş ürüyordu. Bu ikramı geri çevir- meyecek olan Pereda da yakın mesafeden sert bir ş utla kaleci Lev Ya ş in’i avlamakta zorlanmayınca İ spanya 1-0’lık üstünlü ğ ü yakalı- yordu. Gelgelelim İ spanyolların tribünlerdeki gol kutlaması fazla sürmeyecekti. Sekizinci dakikada Valentin İ vanov’un uzun pasına hareketlenen Galimcan Hüseynov, sol iç koridorundan İ spanya ceza sahasına girdi ğ i anda topu sa ğ aya- ğ ının dı ş ıyla kaleye do ğ ru tokatlıyor ve bu her ne kadar cılız bir ş ut olsa da kaleci Iribar topu elinin altından kaçırınca skora yeniden denge geliyordu. Maçın 1-1’e gelmesinden kısa bir süre sonraysa bastıran sa ğ anak ya- ğ ı ş la birlikte oyunun temposu ala- bildi ğ ine dü ş ecekti. Kar ş ıla ş manın sonlarına kadar takımlar “gollük” denebilecek neredeyse birer pozis- yona girmi ş ler, İ spanya’nınkinde Pereda’nın vuru ş unu Ya ş inmü- kemmel bir refleksle çıkarırken SSCB’ninkinde de Viktor Ponedel- nik’in kafa ş utunu Iribar parmakla- rının ucuyla çelmeyi ba ş armı ş ve goldeki hatasını telafi etmi ş ti. Maçtaki bu kısır gidi ş at, dakikalar 84’ü gösterirken son bulacaktı. İ lk golün sahibi Pereda bu kez sa ğ kanattan hareketlenip kendisini marke eden Valeri Voronin’den kurtuldu ğ u anda topu ceza saha- sına ortalıyor ve topu iyi takip eden Marcelino’nun uçarak yaptı ğ ı kafa vuru ş u a ğ larla bulu ş unca da İ spanya yeniden öne geçiyordu. Artık bundan sonra yapması gere- ken altı dakika daha di ş ini sıkmak olan İ spanyollar bunu da ba ş aracak ve böylece sahadan 2-1’lik galibi- yetle ayrılarak tarihlerinin ilk Avrupa ş ampiyonlu ğ unu elde edeceklerdi. Tarihi zaferin kahramanları ara- sında yer alan Amancio, artık Av- rupa futbolunun da en gözde sa ğ açıklarından birisiydi. Hatta sene sonunda da kendisi Ballon d’Or ödüllerinde Manchester United’ın İ skoç golcüsü Denis Law ve In- ter’den vatanda ş ı Luis Suarez’in ar- dından üçüncü sırayı alacaktı. Öte yandan 1964 yazında Real Madrid’in 98 99 1964’te Avrupa ş ampiyonu olan İ spanya Millî Takımı. Soldan sa ğ a ayaktakiler: Iribar, Olivella, Zoco, Fuste, Calleja, Rivilla. Oturanlar: Amancio, Pereda, Marcelino, Suarez, Lapetra Amancio, Sovyetlerle oynanan 1964 Avrupa Ş ampiyonası finalinin seremonisinde...