TamSaha 218. Sayı / Ocak 2023

1998’de Norveç’in sürprizi Fas’ı yakmı ş tı 1998 Dünya Kupası’ysa Fas adına çok daha dramatikti. Bu kez ilk tur gruplarında Brezilya, Norveç ve İ skoçya’ya rakip olmu ş lardı. Son ş ampiyon Brezilya’nın ilk sırayı kaptırmayaca ğ ı dü ş ünüldü ğ ünde ikincilik için Norveç ve İ skoçya ile mücadele edeceklerdi ki iki rakip- leri de bu açıdan bakıldı ğ ında ba ş edebilecekleri düzeydeydi. Nitekim ilkmaçlarında Norveç önünde iki kez öne geçmi ş lerdi ve mücadele 2-2’lik e ş itlikle sona ermi ş ti. Sonrasında Brezilya önünde u ğ ra- dıkları 3-0’lık yenilgiyse di ğ er tarafta Norveç ile İ skoçya’nın 1-1 berabere kalması nedeniyle çok da büyük bir kayıp sayılmazdı. Buna göre sonmaçlarında İ skoçya’yı yenmeleri hâlinde, Norveç’in Bre- zilya kar ş ısında büyük bir sürprize imza atmaması hâlinde, grup ikin- cisi olacaklardı. Gruptaki sonmaçlar da tamda Fas’ın istedi ğ i ş ekilde ba ş lamı ş tı. İ skoçya önünde ilk yarıyı 1-0 önde kapatmı ş lar, ikinci yarının ba ş ında da farkı ikiye çıkartmı ş lardı. Öte yandan uzun süre golsüz devam eden Brezilya-Norveç maçında da 78’inci dakikada Bebeto’dan gelen gol, Fas’ın grup ikincili ğ ini nere- deyse kesinle ş tirmi ş ti. Fakat bun- dan sonrasında Fas adına olabilecek en kötü senaryo gerçekle ş iyor ve Norveç adeta imkânsızı ba ş ararak Brezilya kar ş ısında önce 83’üncü dakikada beraberli ğ i yakalıyor, ar- dından da 89’uncu dakikada kazan- dı ğ ı penaltıyı Kjetil Rekdal ile gole çevirerek 2-1 galip geliyor ve be ş puanla grup ikincili ğ ini elde eden taraf oluyordu. Fas da İ skoçya kar- ş ısında 85’inci dakikada bir gol daha bulup 3-0 galip gelmi ş ti ama bu, onlara yetmemi ş ti. 1998 Dünya Kupası’ndaki bu büyük travma sonrasındaysa Fas, 20 yıl boyunca Dünya Kupalarından uzak kaldı. 2018’de geri döndüklerinde de turnuvalarda iz bıraktıkları o eski hâllerinden pek eser yoktu. İ spanya, Portekiz ve İ ran ile müca- dele ettikleri ilk tur gruplarındaki ilkmaçlarında, kâ ğ ıt üzerinde en di ş lerine göre olan rakipleri İ ran’a kar ş ı 90+5’te kendi kalelerine attık- ları golle 1-0 kaybetmeleri tatlarını fazlasıyla kaçırmı ş tı. Sonrasında Portekiz’e de tek golle kaybedince zaten ikinci tur ş ansları tamamen ortadan kalkmı ş oluyordu. Yine de sonmaçlarında İ spanya’ya kar ş ı büyük bir prestij mücadelesi ortaya koydular. Ancak iki kez öne geçtik- leri kar ş ıla ş mada 90+1’de yedikleri golle 2-2’lik beraberli ğ e razı oldular ve 1970 ile 1994’ten sonra üçüncü kez bir turnuvayı grup sonuncusu olarak noktaladılar. Haklarını teslim eden ilk ki ş i Eto’o oldu 2022 Dünya Kupası öncesinde Fas Millî Takımı’nın Dünya Kupaların- daki macerasının kısa özeti bu ş e- kildeydi. Öte yandan Fas, Afrika Uluslar Ş ampiyonası’ndaysa bir türlü aradı ğ ını bulamayan bir takım görüntüsü içerisindeydi. Turnuvada sadece bir kez, 1976’da zafere ula- ş abilen Fas, bunun ardındansa final oynayabilmek için 28 sene bekle- mi ş fakat 2004’teki ikinci finalinde Tunus’a 2-1 ma ğ lup olmu ş tu. 2004 sonrasındaysa Fas bu turnuvada bırakın finali, yarı final bile göreme- yecekti. Bu kupayı yedi takımın kendilerinden daha fazla, kendileri haricindeki yedi takımınsa yine onlar gibi bir kez kazandı ğ ı dü ş ü- nüldü ğ ünde Fas’ın Afrika futbolu içindeki a ğ ırlı ğ ı bile tartı ş ılır düzeye gelmi ş ti. 1986 Dünya Kupası’nda elde edilen ikinci tur ba ş arısı bu bakımdan 2022’ye kadar Fas futbo- lunun bir numaralı ş eref madalyası niteli ğ indeydi. Tabiî tümbu arka plan nedeniyle Fas’ın 2022 Dünya Kupası’na gelir- ken önemli i ş lere imza atabilece ğ ini dü ş ünen de pek yoktu. Sadece Ka- merun’un eski yıldızı Samuel Eto’o turnuva öncesinde vermi ş oldu ğ u bir röportajda kupanın finalini Ka- merun ile Fas’ın oynayaca ğ ı iddia- sında bulunmu ş tu. İş in Kamerun tarafı elbette Eto’o’nun temenni- siydi ama kendi ülkesinin kar ş ı- sında muhtemel rakip olarak Fas’ı göstermesiyse ünlü golcünün Kuzey Afrika ekibinin ta ş ıdı ğ ı potansiyeli en erken görenlerin ba ş ında geldi ğ i ş eklinde yorumla- nabilirdi. Fas’ın 2022 Dünya Kupası’nda dü ş tü ğ ü ilk tur grubu da ilk bakı ş ta ikinci tur için bile pek umut verme- yen bir gruptu. Rakipleri arasında son Dünya Kupası finalisti Hırvatis- tan ile son dünya üçüncüsü Belçika vardı. Bu durumda Fas adına en mâkûl senaryonun gruptaki di ğ er takımolan Kanada’yı yenmek ve en azından 24 yıl aradan sonra Dünya Kupalarında bir galibiyet elde etmek oldu ğ u dü ş ünülmekteydi. Lâkin bu noktada atlanan önemli bir detay vardı. O da Hırvatistan ile Belçika’nın son yıllarda elde etti ğ i ba ş arılarda önemli pay sahibi olan oyuncuların artık neredeyse hepsi- nin 30 ya ş barajını geçmi ş oldukla- rıydı. İ ki takımın benzer seviyede genç yetenekleri henüz çıkarama- mı ş oldukları da bir di ğ er gerçekti. Buna kar ş ılık Fas ise Paris St. Ger- main, Bayern Münih, Chelsea, Se- villa ve Fiorentina gibi takımlarda oynayan ve hepsi de 30 ya ş altında olan oyunculara sahip bir takımdı. 26 ki ş ilik Dünya Kupası kadrola- rında yer alan 21 oyuncu Avrupa kulüplerinde forma giymekteyken sadece üç oyuncuları Fas Ligi’nde mücadele etmekteydi. Belki millî takımlar düzeyinde henüz yeterli tecrübeyi elde edememi ş lerdi ama ta ş ıdıkları potansiyel, bir sürprize imza atabilmelerine imkân tanıya- cak seviyedeydi. İ lk turda güçlü rakiplerine göz açtırmadılar Nitekim 23 Kasım’da Hırvatistan kar ş ısında çıktıkları ilkmaçta da bu gerçe ğ i gözler önüne seriyor- lardı. Oyunun genelinde topu rakip- lerine bıraksalar da kendi yarı sahalarında çok iyi alan kapatarak kar ş ı tarafa pek on sekizleri içine girme ş ansı tanımıyorlardı. Fırsatını bulduklarındaysa bilhassa kanat- lardaki hızlı oyuncularıyla ani ataklar geli ş tirip etkili olmaya çalı- ş ıyorlardı. Bu sayede Hırvatistan maçını 0-0’lık beraberlikle tamam- larken güçlü rakiplerine 90 dakika boyunca sadece altı ş ut imkânı ta- nımı ş lardı ve bunların da ikisi kale- lerini bulmu ş , onda da kalecileri Bono gole izin vermemi ş ti. Fas’ınsa maçta ikisi kaleyi bulan sekiz ş utu vardı. Kuzey Afrika temsilcisi ilk ciddi sürpriziniyse Belçika kar ş ısındaki ikinci maçında gerçekle ş tirdi. As- lında Belçika da böyle bir sürprize kurban gidebilece ğ inin sinyallerini, Kanada kar ş ısında 1-0 kazandı ğ ı ilk maçta vermi ş ti. Galip gelmelerine ra ğ men rakipleri biri penaltıdan olmak üzere maç boyunca birçok fırsatı kaçırmı ş tı. Kanada’ya kıyasla hembireysel anlamda hemde takım olarak çok daha kaliteli bir durumda olan Fas’ın fazlasını yap- masına da ş a ş ırmamak gerekirdi. 27 Kasım’da oynanan söz konusu maçta da Fas, tıpkı Hırvatistan kar- ş ıla ş masında oldu ğ u gibi, Belçika’yı kendi yarı sahası içinde çok iyi bir biçimde etkisiz hâle getiriyordu. Rakiplerini durdurmayı ba ş ardıkları gibi 73’üncü dakikaya gelindi ğ inde de sol kanatta kö ş e gönderine yakın bir noktadan Abdülhamid Sa- biri’nin kullandı ğ ı duran top kaleye giderken Romain Saiss’e de de ğ e- rek Belçika fileleriyle bulu ş uyor ve Fas 1-0’lık üstünlü ğ ü yakalıyordu. Aslında ilk yarıda da HakimZi- yech’in kullandı ğ ı bir serbest atı ş ta top kaleye giderken yine Saiss dokunmu ş fakat tecrübeli oyuncu o esnada ofsaytta oldu ğ u için bu gol geçersiz sayılmı ş tı. Ancak bu kez Saiss geriden çıktı ğ ı için Belçika’yı ofsayt çizgisi de kurtaramamı ş tı. Maçın kalan süresindeyse Belçika risk aldıkça Fas rakip yarı sahada aradı ğ ı açıkları çok daha rahat bu- luyor ve duraklama dakikalarına gelindi ğ inde de Ziyech’in sa ğ dan ceza sahasına girip yerden içeri çevirdi ğ i topu ön direkte Zekeriya Ebuhlal’in güzel bir vuru ş la yakın doksana göndermesiyle de Fas, güçlü rakibini 2-0’lık net bir skorla devirmeyi ba ş arıyordu. İ kinci maçlar sonunda Fas’ın elde etti ğ i avantaj çok büyüktü. Çünkü sonmaçlarda, elenmeyi garantile- Fas’ın talihsizli ğ i 1998 Dünya Kupası’nda da sürmü ş , Kuzey Afrika ülkesi, 2-2 berabere kaldı ğ ı Norveç’in büyük bir sürpriz yapıp Brezilya’yı ma ğ lup etmesi neticesinde elenmi ş ti. Fas, Hırvatistan, Belçika ve Kanada’nın yer aldı ğ ı grubu ilk sırada bitirerek büyük sürprizlerinin ilk sinyallerini vermi ş ti. 60 61