TamSaha 218. Sayı / Ocak 2023

olmasına ra ğ men sicilinde çoktan rakip filelere yollanmı ş 500’ün üzerinde gol bulunmaktaydı ve Ş ili’de düzenlenecek olan Dünya Kupası’nda da tümgözlerin onun üzerinde olması bekleniyordu. Ş ili’de buruk sevinç Ne var ki 1962 Dünya Kupası, Brezilya adına olmasa da Pele açısından büyük hayal kırıklı ğ ına sahne olacaktı zira yıldız oyuncu sakatlanarak turnuvayı erkenden kapatmak zorunda kalacaktı. Brezilya ilk tur gruplarındaki ilkmaçına Meksika kar ş ısında çıkmı ş ve Pele, takı- mının 2-0’lık galibiyetine bir gol ve bir asistle do ğ rudan katkı sa ğ lamı ş tı. Özel- likle attı ğ ı gol, turnuvanın belki de en güzel golüydü. Rakip yarı alanın ortala- rında sa ğ kanat taç çizgisi yakınlarında topla bulu ş an Pele, Meksika ceza alanına do ğ ru adeta bir ok gibi fırlamı ş ve bu esnada da dört Meksikalı futbolcunun arasından bir slalomgösterisi sunmu ş tu. Penaltı noktasına yakla ş tı ğ ı esnada da sol aya ğ ıyla yerden sert bir ş ut gönderen Pele fileleri havalandırmayı ba ş armı ş tı. Ancak bu parlak ba ş langıca kar ş ın Çekoslovakya ile oynanan ve golsüz sona eren ikinci maçta ya ş adı ğ ı sakatlık, onun kalanmaçlarda görev almasını engelle- mi ş ti. Yoklu ğ undaysa Brezilya’nın parlayan yıldızı Garrincha olmu ş ve bu kez de müthi ş sa ğ açı ğ ının yetenekle- riyle sürükledi ğ i Sambacılar, çeyrek finalde İ ngiltere, yarı finalde de Ş ili’yi yendikten sonra finalde de Çekoslovak- ya’yı 3-1’le geçerek üst üste ikinci kez dünya ş ampiyonlu ğ una uzanmı ş lardı. 1962 ve 1963 yıllarıysa, Pele’nin kulüpler düzeyindeki kariyerinin de zirve nokta- larını te ş kil ediyordu. Dünya Kupa- sı’ndaki sakatlı ğ ını geride bırakmasının ardından gollerine Santos forması altında devam eden Pele, 30 Eylül 1962’de Santos’un Penarol’ü 3-0ma ğ lup ederek tarihinin ilk Libertadores Kupası ş ampi- yonlu ğ una ula ş tı ğ ı kar ş ıla ş mada iki gol birden atıyordu. Santos bunun ardın- dansa Kıtalararası Kupa mücadelesinde, son iki yılın Avrupa ş ampiyonu Euse- bio’lu Benfica’ya rakip olmu ş tu. İ ki maç üzerinden oynanan finalde Pele toplamda be ş gole imza atacak ve San- tos’un dünyanın en büyü ğ ü oldu ğ unu ilân etmesinde yine aslan payına sahip olacaktı. Ertesi yılsa Santos, Libertadores Kupası’nı bu kez finalde Boca Juniors’ı devirerek üst üste ikinci kez müzesine götürürken final maçlarındaki goller- den biri yine Pele’den gelmi ş ti. Kıtalar- arası Kupa’daysa Milan ile kozlarını payla ş an Santos, İ talya’da 4-2 kaybet- ti ğ i ilkmaçın rövan ş ını Brezilya’da aynı skorla kazanıyor ve iki gün sonra oyna- nan tekrar maçından da tek golle galip ayrılarak bu kupayı da pe ş pe ş e ikinci kez kucaklamanın sevincini ya ş ıyordu. Santos’un bumaçlardaki gollerinden ikisi de yine Pele’den gelmi ş ti. Öte yandan Brezilya’da ulusal düzeydeki ilk ş ampiyona da 1959’da düzenlenmeye ba ş lanmı ş tı ve Pele’li Santos çok geçme- den burada da müthi ş bir hâkimiyet kurarak 1961-1965 yılları arasında be ş sene üst üste ş ampiyonlu ğ u kimselere bırakmamı ş tı. Pele, bu ş ampiyonaların üçünde gol krallı ğ ını da elde etmi ş ti. Ayrıca 1965 yılına gelindi ğ inde Sao Paulo Eyalet Ş ampiyonası’nda da üst üste dokuzuncu gol krallı ğ ını ya ş amı ş tı. Dünya Kupalarındaki tek hayal kırıklı ğ ı 1966 yılında Dünya Kupası’na futbolun do ğ du ğ u topraklar, yani İ ngiltere ev sahipli ğ i yapmaktaydı. Brezilyalıların en büyük hedefi de ş ampiyonlu ğ a ula ş a- rak hem futbolunmucitleri olan İ ngilizle- rin sahasında bu ba ş arıyı elde etmenin onurunu ya ş amak hemde üçüncü ş ampiyonlu ğ un neticesinde Jules Rimet Kupası’nın ebedi sahibi olmaktı. Lâkin turnuva, Brezilya açısından bir kâbustan farksızdı. İ lk turda Portekiz, Macaristan ve Bulgaristan ile e ş le ş en Sambacılar, ilkmaçlarında Bulgaristan engelini Pele ve Garrincha’nın golleriyle 2-0’la a ş masını bilmi ş lerdi belki ama maçtan akıllarda en çok kalan ayrıntı, ba ş ta Pele olmak üzere birçok Brezilyalı oyuncunun “savunma futbolu” bahane- siyle sahada adeta dayak yemeleriydi. Brezilyalıların a ş ırı sertlik kar ş ısında sinebilece ğ inin farkına varan Portekiz ve Macaristan takımları da sonraki iki maçta bu takti ğ i uygulamakta ge- cikmedi, üstelik Bulgarların aksine bundan netice de almayı bildi. Brezilya her iki rakibine de 3-1’lik skorlarla boyun e ğ di ve hiç alı ş ık olmadı ğ ı bir biçimde bir Dünya Ku- pası’nda erkenden eve dönmenin ş okunu ya ş adı. Bir sonraki Dünya Kupası’na kadar ülkesinde bir Bre- zilya, üç de Sao Paulo eyaleti ş ampi- yonlu ğ u daha kazanan Pele’nin bu süre zarfındaki en kayda de ğ er ba ş arılarından biriyse, 19 Kasım 1969’daMaracana’da Vasco da Gama ile oynadıkları bir maçta, kariyerinin 1000. golünü atmasıydı. Brezilya’da aylar öncesinden dillendirilmeye ba ş lanan “Pele 1000. golünü ne zaman ve kime kar ş ı atacak” sorusu da böylece bumaçta yanıtını bulmu ş oluyordu. Söz konusu golün penaltı- dan gelmesi, penaltı atılmadan önce fotomuhabirlerinin kale arkasında neredeyse üst üste çıkmaları ve golün sonrasında saha içerisinin bir anda ana baba gününe dönmesiyse maçın futbola dair en ho ş ayrıntıla- rındandı. Üç Dünya Kupalı tek yıldız Meksika’da düzenlenecek olan 1970 Dünya Kupası, muhtemelen Pele’nin kariyerindeki son büyük turnuva olacaktı. Öte yandan Brezilya’da artık Garrincha, Didi, Zagallo ve Vava gibi yıldızlar belki yoktu ama yerle- rine Rivellino, Jairzinho, Tostao gibi yeni büyük yıldızlar gelmi ş ti ve bu isimlerin, Pele’nin önderli ğ inde 1966’nın kötü izlerini silerek üçüncü dünya ş ampiyonlu ğ u hayalini gerçekle ş tirmeleri bekleniyordu. Brezilya, ilk tur gruplarında son ş ampiyon İ ngiltere’nin yanı sıra Çekoslovakya ve Romanya ile e ş le ş mi ş ti. İ lk kar ş ıla ş masında Çekoslovakya’yı 4-1’le dize getiren Sambacıların gollerinden biri de Pele’den gelmi ş ti. İ ngilteremaçı Jairzinho’nun tek golüyle 1-0 kaza- nılırken, Romanya engeli de 3-2 ile geçilmi ş ti ve bumaçta Pele biri frikikten olmak üzere iki gole imzasını atmı ş tı. Gruptan üçte üç yaparak çıkan Brezilya, çeyrek finalde turnuvanın fla ş ekibi Peru’yu 4-2, yarı final- deyse bir di ğ er önemli Güney Ame- rika temsilcisi Uruguay’ı 3-1 ma ğ lup ederek bir kez daha bir Dünya Kupası finaline adını yazdırmayı ba- ş arıyordu. Pele bu iki maçta gol bula- mamı ş tı belki ama iki asistle yine de skora katkıda bulunmu ş tu. Final- deyse bizzat fileleri havalandıraca- ğ ındansa kimsenin ş üphesi yoktu. 21 Haziran 1970’teMexico City’nin Azteca Stadı’nın ev sahipli ğ i yaptı ğ ı finalde Brezilya’nın rakibi İ talya’ydı. Maçta ilk tehlikeyi de GökMavililer yaratıyor fakat Luigi Riva’nın yakla- ş ık 25metreden adeta bir mermi hızında gönderdi ğ i ş utu Brezilya kalecisi Felix zor da olsa kornere çelmeyi biliyordu. Birkaç dakika sonra da bir duran topta Sandro Mazzola’nın ceza sahasına yaptı ğ ı ortada Riva bu kez de kafasıyla golü arayacak ancak ş utunda top üstten az farkla auta gidecekti. Hücumda zaten çok fazla görünme- yen İ talya’nınmaçın ba ş ında eline 124 125