TamSaha 208. Sayı / Mart 2022

ABD’nin, turnuvaya hayli iddialı bir ş ekilde gelmi ş olan İ ngiltere’yi 1-0 ma ğ lup etmesiydi. 3. Grup’ta İ sveç, önce İ talya’yı 3-2 ma ğ lup edip ar- dından da Paraguay ile 2-2 bera- bere kalarak zirveyi ele geçirmi ş ti. Uruguay ile Bolivya’nın ba ş ba ş a kaldıkları 4. Grup’ta da do ğ al olarak bu iki takım arasında tek bir maç oynanmı ş ve omaçı 8-0 kazanan Uruguay, final grubunda yerini almı ş tı. Brezilya, İ spanya, İ sveç ve Uruguay’ı bir araya getiren final grubu, adeta Brezilya’nın gövde gösterisiyle ba ş - layacaktı. Gruptaki ilkmaçlarına İ sveç kar ş ısında çıkan Sambacılar, 7-1’likmuazzambir skorla hanele- rine iki puanı yazdırıyorlardı. Yedi golden dördüne imzasını atan Ade- mir ise günün kahramanı oldu ğ u gibi gol krallı ğ ı yarı ş ında da zirveye kurulmu ş tu. Aynı saatlerde oyna- nan di ğ er maçtaysa İ spanya ile Uru- guay, sahadan 2-2’lik beraberlikle ayrılmı ş lardı. İ lkmaçında İ sveç’i 7-1 ma ğ lup eden ev sahibi ekip, ikinci maçındaysa İ spanya’ya ufak bir indirimyapıyor ve bu kez 6-1’lik skorla galip geliyordu. Günün di ğ er maçındaysa Uruguay, İ sveç önünde hayli zorlanmasına ve iki kere de yenik duruma dü ş mesine kar ş ın son çeyrek saatte Oscar Miguez’in attı ğ ı gollerle skoru lehine çevirmi ş ve 3-2 kazanarak ş ansını sonmaça ta ş ımı ş tı. Böylelikle turnuva önce- sinde, final maçı oynanması yerine bir final grubu dizayn edilmesine kar ş ın, Brezilya ile Uruguay ara- sında oynanacak olan son kar ş ı- la ş ma, do ğ al bir final hâlini almı ş tı. Tabiî ki ş artların tamamen e ş it oldu ğ u bir final sayılmazdı bu. Brezilya’nın dört puanı varken Uruguay üç puandaydı. Bu da demek oluyordu ki Sambacılara, Uruguay önünde alacakları bir be- raberlik bile ş ampiyonluk için yete- cekti. Öte yandan bir puanlı İ spanya ile puansız İ sveç arasındaki müca- dele de benzer biçimde, do ğ al bir üçüncülük kar ş ıla ş ması hâlini al- mı ş tı. Orada da beraberlik avanta- jına sahip olan taraf İ spanyollardı. Gerçi ortada bumaçların sonunda turnuvaya bir maç fazladan ekleye- cek bir ihtimal de vardı. Buna göre Brezilya’nın Uruguay’ı, İ spanya’nın da İ sveç’i yenmesi hâlinde Uruguay ile İ spanya grubu üçer puanla biti- recekler ve dünya ikincisini belirlemek için aralarında bir play-o ff maçı oynamak durumunda kalacaklardı. İ lk olarak İ sveç- İ spanya maçına de ğ inip finali sona bırakmak gerekirse bumücadeleyi İ sveç’in 3-1 kazandı ğ ını ve bu sayede dünya üçüncüsü oldu ğ unu belirtelimve asıl büyükmaça, Brezilya-Uruguay kar ş ıla ş masına geçelim. 16 Temmuz 1950’de Rio de Janei- ro’nun Maracana Stadı’nda oyna- nanmaç, tribünlere dolan yakla ş ık 200 bin ki ş iyle futbol tarihinin bu alandaki rekorunun kırıldı ğ ı bir kar ş ıla ş ma olmu ş tu. Mücadele öncesindeyse Brezilya’nın ş ampi- yonlu ğ u öylesine garanti görül- mekteydi ki, kutlamalar için hazırlıklar bile tamamlanmı ş tı. Brezilyalı oyunculara verilecek olan altınmadalyalar, her birinin üze- rinde alacak oyuncunun ismi yazılı ş ekilde hazırlanmı ş , final maçından sonra çalınmak üzere ‘Brasil Os Vencedores’ yani ‘Muza ff er Brezilya’ adlı bir zafer mar ş ı da bestelenmi ş , final günü yayınlanan ülkenin en önemli gazetelerinden biriyse Brezilya takımının foto ğ rafını ön sayfaya yerle ş tirmi ş ve üstündeki man ş et alanına da “ İş te Dünya Ş ampiyonları” yazmı ş tı. Hatta FIFA Ba ş kanı olan ve kupaya da adını veren Jules Rimet de maçtan sonra Brezilya’yı tebrik eden Portekizce bir konu ş ma metni üzerinde çalı ş - maktaydı. Kar ş ıla ş ma sonunda or- taya çıkacak sonuçsa hiçbir maçın oynanmadan kazanılmayaca ğ ına dair verilebilecek en ibretlik örnek- lerden biri olarak tarihe geçecekti. Mutlak favori olarak görülen Bre- zilya, beklendi ğ i gibi maça atak ba ş lamı ş , Uruguay ise refleks ola- rak savunmaya çekilmi ş ti. Ancak Brezilya atakları bir türlü ciddi bir tehlikeye dönü ş müyordu. Sambacı- ların ilk yarıda gole en çok yakla ş tı ğ ı an, Friaça’nın kullandı ğ ı bir kö ş e atı ş ında do ğ rudan kaleye gönderdi ğ i topun direkten dönmesiydi. İ lk yarım saatin ardından Uruguay da yava ş yava ş kabu ğ undan çıkmaya ba ş larken, 37’nci daki- kaya gelindi ğ inde bu kez de Miguez’in çekti ğ i bir ş utta top direkten dönmü ş tü. İ lk yarının golsüz e ş itlikle sona ermesinin ardından ikinci yarıda Brezilya belki de ilk ata ğ ında aradı ğ ı golü buluyordu. Zizinho’nun pasında Uruguay savunmasının arkasına sarkan Friaça, sa ğ çaprazdan uzak direk dibine yerden düzgün bir vu- ru ş la topu gönderiyor ve Uruguay kalecisi Maspoli’yi ma ğ lup etmeyi ba ş arıyordu. Golle birlikte Maraca- na’da adeta bir depremya ş anmı ş tı. 200 bin ki ş i birden aynı anda, olanca gücüyle ba ğ ırıyor ve müthi ş bir co ş ku içinde artık kupanın kal- dırılması için geri sayıma geçiyordu. Oyun yeniden ba ş ladıktan sonraysa sahada sanki ne yaptı ğ ını daha iyi bilen bir Uruguay vardı. Yava ş yava ş oyunun kontrolünü de ele almaya ba ş lamı ş lardı. 66’ncı dakikaya gelindi ğ inde sa ğ kanattan hareket- lenen Alcides Ghiggia topu yerden altıpas üzerine do ğ ru ortalıyor ve ön direkte bitiveren Juan Schia ffi no da geli ş ine düzgün bir vuru ş la Brezilya a ğ larını havalandırıyordu. Aslında 1-1’lik skor da Brezilya’nın dünya ş ampiyonu olabilmesi için yeterliydi, zira puan tablosunda Uruguay’a kar ş ı bir puanlık avan- tajları vardı. Fakat takımın İ sveç’e yedi, İ spanya’ya da altı gol attıktan sonra Uruguay önünde önce zor- lanması, sonra da kalesinde bu golü görmesi, hemen herkeste o gün i ş lerin biraz ters gitti ğ i hissiyatını uyandırmaya ba ş lamı ş tı. Bu da hafiften bir tela ş a yol açmaktaydı. Brezilyalılar tela ş landıkça Uruguay- lıların özgüveni daha da artmı ş tı. Zaten kaybedecek bir ş eyleri de yoktu ve artık rakiplerinin üstüne çok daha cesurca gidiyorlardı. Ve bitime 11 dakika kala, Maracana’ya ölüm sessizli ğ ini ya ş atacak o an ge- liyordu. İ lk golün hazırlayıcısı Ghig- gia yine sa ğ kanattan çalımlarla ceza sahasına sokuluyor ve açısı çok geni ş olmasa da sa ğ çaprazdan yakın dire ğ in dibine yerden sert bir vuru ş yapıyordu. Ghiggia’nın orta yapaca ğ ını dü ş ündü ğ ü için do ğ ru pozisyon alamayan Brezilya kalecisi Barbosa yine de son anda topu kurtarmak için atlamı ş tı belki ama yere yattı ğ ında gördü ğ ümanzara, topun çoktan a ğ larla kucakla ş tı- ğ ıydı. Uruguay 2-1 öne geçmi ş ti. Brezilyalı oyuncular donup kalmı ş - lardı. Aslında bir takımın, taraftarı- nın deste ğ ine en çok ihtiyaç duydu ğ u noktadaydılar fakat tri- bünlerdeki Brezilyalıların da dünya adeta ba ş larına yıkılmı ş tı. Her ne kadar kar ş ıla ş manın bitimine daha 11 dakikalık bir süre vardıysa da Brezilyalıla- rın içine dü ş tükleri ruh hâli, bu süreyi de ğ erlendirebile- cek üretkenli ğ i göstermele- rine engeldi. Tek bir gol bulup maçı berabere bitirseler yine hayal ettikleri o ş ampiyon- lu ğ a kavu ş acaklardı ama maçı kafalarında çoktan kaybetmi ş lerdi. Hâliyle o son 11 dakika, Brezilya’nın birkaç cılız ata ğ ına sahne olduysa da bun- lar sonucu de ğ i ş tirecek nitelikte de ğ ildi. Sonunda süre de doluyor ve hakemin son düdü ğ ü çalmasıyla da Uruguay, 1930’dan sonra ikinci kez katıldı ğ ı Dünya Kupası’nda ikinci kez ş ampiyonlu ğ a ula ş mayı ba ş arı- yordu. Üstelik belki de futbol tarihi- nin olabilecek en zorlu deplasman maçından alnının akıyla çıkarak! Brezilya’da Maracanaço, yani Mara- cana Faciası olarak anılanmaçın ülkede yarattı ğ ı etkiyi belki de en güzel özetleyense, yazar Joao Maximo’nun ş u sözleri olmu ş tu: “Ghiggia’nın golü tüm stadyumda büyük bir sessizlikle kar ş ılandı. Ancak etkisi öylesine büyük, vur- du ğ u darbe öylesine vah ş iceydi ki o tek gol, tek bir basit gol, Brezilyalı- ların hayatını çok farklı iki safhaya ayırmı ş gibiydi: O golden öncesi ve de sonrası…” 91 90 1950 Dünya Kupası’nın gruplardaki büyük sürprizini, İ ngiltere’yi 1-0 yenen ABD yapmı ş tı... Brezilya-Uruguay finalinde, Juan Schia ffi no’nun skoru 1-1’e getiren golü... Alcides Ghiggia’nın bu golü kaleci Barbosa’yı avlıyor ve Uruguay’a 2-1’lik galibiyetle Dünya Kupası’nı getirirken Maracana’yı ölüm sessizli ğ ine gömüyordu.