TamSaha 208. Sayı / Mart 2022

En büyüksürprizli finaller pe ş pe ş e geldi 1946 yazında düzenlenecek bir turnuvanın elemelerinin oynana- bilmesi için de yeterli süre kalma- mı ş tı. Neticede, 1946’da yapılması gereken Dünya Kupası da iptâl oluyordu. Futbolseverlerin, futbolun en büyük organizasyonuna yeniden kavu ş abilmeleri için 1950 yılını beklemeleri gerekecekti. FIFA, aslında dördüncü Dünya Kupası’nı ilk etapta, 1949 yılında düzenlemekten yanaydı. Ancak büyük bir kısmı yanmı ş , yıkılmı ş durumda olan Avrupa’dan hiçbir ülke, turnuvaya ev sahipli ğ i yapma niyetinde de ğ ildi. 1946 yılındaki FIFA Kongresi’nde, II. Dünya Sa- va ş ı’ndan asgari düzeyde etkilen- mi ş olan Brezilya, ev sahipli ğ i için aday oldu ğ unu açıklayacaktı. Bre- zilya, daha evvel 1942 Dünya Kupası için de ev sahipli ğ i ba ş vurusunda bulunmu ş , turnuvanın sava ş nede- niyle iptâl olması neticesinde de bu ba ş vuru havada kalmı ş tı. Öte yan- dan Brezilya’nın, ev sahipli ğ iyle ilgili küçük bir ş artı da vardı. Gerekli ha- zırlıkların yakla ş ık dört senede ta- mamlanabilece ğ ini hesaplamı ş lardı ve bu yüzden turnuvanın da 1949 yerine 1950’de düzenlenmesi tale- binde bulunmu ş lardı. FIFA komitesi de hazır turnuvayı düzenlemeye sıcak bakan bir ülke bulmu ş ken daha fazla zorlayıcı davranmak is- temedi ve böylece organizasyonun 1950’de, Brezilya’da yapılması üzerinde mutabakata varıldı. Turnuvanın yine 16 takımla yapıl- ması planlanıyordu fakat elemeler sonrasına üç takım -Türkiye, İ s- koçya ve Hindistan- kupaya katılmaktan vazgeçtiklerini açıkla- yacaktı (Hatta İ skoçya’nın yerine davet edilen ve ilk ba ş ta bu daveti kabul eden Fransa da daha sonra- sında kararından cayacaktı). Bundaki en büyük etken de tıpkı 1930 Dünya Kupası’nda oldu ğ u gibi, Güney Amerika’ya seyahat etme- nin çok fazla vakit ve nakit gerek- tirmesiydi. Katılan takım sayısının 13’e dü ş mesi üzerine, normalde dört takımlı dört gruptan olu ş ması plan- lanan ilk tur maçlarının iki adet dörtlü, bir adet üçlü ve bir de ikili grupta oynanması zorunlulu ğ u do ğ du. Tek devre oynanacak grup maçları sonrasında da dört grup lideri bir final grubu olu ş turacak ve burada yapılacakmaçlar sonunda lider olacak takımda kupayı kazanacaktı. Turnuvadaki tek noksanlık, bu üç ülkenin katılmaktan son anda vazgeçmeleri de ğ ildi. Son iki Dünya Kupası’nı ş ampiyon olarak tamam- layan İ talya Millî Takımı’nın 1940’ların ikinci yarısındaki kadro- sunun ço ğ u Torino kulübünde oynamaktaydı. Ancak 1949 yılında Torino takımını ta ş ıyan uça ğ ın dü ş mesi sonucunda bu oyuncuların neredeyse hepsi ya ş amlarını yitir- mi ş ti. Dolayısıyla İ talya, Brezilya’ya büyük ço ğ unlu ğ u tecrübesiz oyun- culardan olu ş an bir kadro gönder- mek zorunda kalmı ş tı. 1940’larda en çok Güney Amerika ş ampiyon- lu ğ u ya ş ayan Arjantin Millî Takımı’ysa, Arjantin Futbol Federasyonu’nun Brezilya Futbol Federasyonu’yla ya ş adı ğ ı bir anla ş - mazlık nedeniyle Brezilya’ya gönderilmemi ş ti. İ lk üç Dünya Kupası’nda birer final oynayan Çekoslovakya ve Macaristan ise ülkelerinde sava ş sonrasında hayat henüz normale dönmedi ğ i için ele- melere dahi katılmamı ş lardı. Yeni- den yapılanmakta olan Federal Al- manya’nın futbol federasyonuysa henüz FIFA’ya kabul edilmemi ş ti. Tümbu noksanlıklar içerisinde de 1950 Dünya Kupası, sönük geçme tehlikesiyle kar ş ı kar ş ıyaydı. Turnuva adına ba ş lıca olumlu geli ş - meyse 1920’lerin sonunda FIFA ile ters dü ş üp üyelikten çıkan ve bu yüzdenmillî takımını ilk üç Dünya Kupası’na da gönderemeyen İ ngiltere Futbol Federasyonu’nun nihayet yeniden FIFA’ya katılması, dolayısıyla da futbolunmucidi İ ngi- lizlerin ilk kez bir Dünya Kupası’nda boy gösterecek olmasıydı. Turnuvada ilk tur gruplarının belir- lenmesi adına 22 Mayıs 1950’de Rio de Janeiro’da kura çekimi yapıl- mı ş tı. Buna göre 1. Grup’ta Brezilya, Meksika, Yugoslavya ve İ sviçre, 2. Grup’ta İ ngiltere, İ spanya, Ş ili ve ABD, 3. Grup’ta İ talya, İ sveç, Para- guay ve Hindistan, 4. Grup’ta da Uruguay, Fransa ve Bolivya yer ala- caklardı. Ancak turnuvanın ba ş la- masına daha 33 günlük bir müddet vardı ve biraz önce de belirtildi ğ i üzere bu süre zarfında Hindistan ve Fransa’nın çekildiklerini açıklama- ları, FIFA’nın da bunun ardından grupları yeniden belirleme yoluna gitmemesi, ortaya hayli tuhaf bir grup yapısının çıkmasına neden olacaktı. 1. Grup’ta ev sahibi Brezilya, oyna- dı ğ ı üç maç içerisinde sadece İ sviçre ile berabere kalırken Meksika ve Yugoslavya’yı ma ğ lup ediyor ve bu sayede grubu lider tamamlayarak final grubuna kalıyordu. 2. Grup’taysa İ spanya üç maçından da galibiyetle ayrılmayı ba ş armı ş tı. Grupta akıllarda en çok yer eden olaysa amatör oyunculardan kurulu 89 1950 ve 1954 Dünya Kupalarının en çok ön plana çıkan özellikleri, final maçları öncesinde hiç ş ans tanınmayan tarafların, maçın ardından kupayı kucaklamalarıydı. 1950’de favori Brezilya, Uruguay’a teslimolurken 1954’teyse rakipsiz olarak görülen Macaristan, sava ş sonrasında yeni yeni do ğ rulmaya çalı ş an Federal Almanya’ya boyun e ğ mi ş ti. Dünya Kupası Tarihi-3 88 Onur Erdem ormalde dört yılda bir düzenle- nen Dünya Kupası, 1939-1945 yılları arasında süren II. Dünya Sava ş ı nedeniyle sekteye u ğ ra- mı ş tı. 1942’de düzenlenmesi ge- reken turnuva, sava ş dönemine denk geldi ğ i için otomatikman iptal olurken, sava ş ın bitmesinin ardından hemen böylesine bir organizasyonun düzenlenmesi de pekmümkün de ğ ildi. Zira altı yıllık devasa yıkımlar sonrasında ülkelerin, insanların yeniden aya ğ a kalkıp ya ş amlarını sil ba ş - tan in ş â etmeleri de hiç kolay ol- mayacaktı. Dolayısıyla futbolun dü ş ünülebilmesi için hâlâ biraz zamana ihtiyaç vardı. Üstelik N BREZ İ LYA 1950: Maracana Faciası