TamSaha 206. Sayı / Ocak 2022

lar artık futbolda Avrupalıları geride mi bırakıyor?” Açıkçası, gerek dört kıtadan takımların katılması, gerekse profesyonel futbolcuların i ş tirakinin önündeki engellerin de neredeyse tamamen kaldırılmı ş ol- ması nedeniyle tambir gayriresmî dünya ş ampiyonası niteli ğ inde geçen bir turnuvadan Uruguay’ın rahat bir ş ampiyonluk çıkarması, bu sorunun cevabının “evet” olarak verilmesi için de fazlasıyla yeterli bir sebepti. 1928 AmsterdamYaz Olimpiyat Oyunları: Uruguay’dan üst üste ikinci zafer 1928 AmsterdamOlimpiyatları’nın futbol turnuvasında katılımcı sayısı, dört yıl önce Paris’te düzenlenen oyunlardakine kıyasla biraz azalmı ş ve 22’den 17’ye gerilemi ş ti. Ancak Avrupa haricindeki katılımcı sayısında artı ş olmu ş tu. 1924’te Avrupa dı ş ından gelen takımlar Uruguay, ABD ve Mısır ile sınırlıy- ken 1928’de bu üç ülke yeniden turnuvadaki yerlerini almı ş , onların yanınaysa Ş ili, Arjantin ve Meksika da eklenmi ş ti. Katılımcı sayısının 17 olması üzerine iki takımın öncelikle bir ön eleme maçı oynaması ve bundan galip ay- rılacak takımın da di ğ er 15 takıma eklenmesiyle birlikte dört turlu kupa formatında bir turnuva yapıl- ması kararla ş tırılmı ş tı. Ön eleme turunda kar ş ıla ş acak takımlarsa Portekiz ve Ş ili olarak belirlenirken, söz konusumaç, Portekiz’in 4-2’lik galibiyetiyle sona eriyordu. Böylece takım sayısının 16’ya inmesiyle birlikte ilk tur e ş le ş meleri de belli oluyordu. Ev sahibi Hollanda, dört yıl önce altınmadalyanın sahibi olan Uruguay ile e ş le ş mi ş ti. Bir di ğ er Güney Amerikalı Arjantin, ABD’ye rakip olurken, dört yıl evvel gümü ş madalya kazanan İ sviçre ise Almanya ile oynayacaktı. Di ğ er e ş le ş melerse ş öyleydi: Belçika- Lüksemburg, Mısır-Türkiye, İ talya- Fransa, Portekiz-Yugoslavya ve İ spanya-Meksika. Bu e ş le ş melerde Uruguay, Hol- landa’yı 2-0’la geçerken Arjantin ise ABD’yi 11-2’lik skorla hezimete u ğ ratmı ş tı. Mısır da Türkiye önünde 7-1’le farka giderken İ spanya da Meksika’yı yine aynı skorla devir- mi ş ti. Fransa ile İ talya arasındaki gol düellosundaysa gülen taraf, 4-3’lük skorla İ talyanlar olmu ş tu. Ayrıca Almanya, İ sviçre’yi 4-0, Belçika, Lüksemburg’u 5-3, Portekiz de Yugoslavya’yı 2-1 ma ğ lup etmi ş ti. Çeyrek finale gelindi ğ indeyse yine Güney Amerikalıların performansı ön plana çıkacaktı. Uruguay, Almanya’yı 4-1’lik skorla yenerek unvanını korumaya ne denli niyetli oldu ğ unu bir kez daha gösterirken Arjantin de Belçika önünde 6-3 galip gelerek kom ş usuna bu yolda kafa tutaca ğ ını iyice belli etmi ş ti. İ talya ile İ spanya arasındaki müca- deledeyse taraflar ilk olarak 1-1 be- rabere kalsalar da tekrar maçında İ talya, 7-1 kazanmayı ba ş armı ş tı. Mısır ise Portekiz’i 2-1 yenerek yarı finale kalan son takımolmu ş tu. Yarı finalin Mısır ile Arjantin arasında oynanan ilk aya ğ ı, çeki ş meden uzak kalırken Arjantin, sahadan 6-0’lık galibiyetle ayrılarak ilk finalist olacaktı. Arjantin’in finaldeki rakibini belirle- yecek Uruguay- İ talya mücadelesi- neyse etkili ba ş layan taraf İ talya’ydı ve dokuzuncu dakikada Adolfo Baloncieri, GökMavilileri öne geçi- ren golü Uruguay filelerine gönderi- yordu. Fakat Uruguay’ın bu gole cevabı gecikmeyecekti. Dakikalar 17’yi gösterirken Pedro Cea skora e ş itli ğ i getiriyor, sonrasındaysa 28’de Antonio Campolo ve 31’de Hector Scarone’den gelen gollerle de Güney Amerikalılar bir anda 3-1’lik üstünlü ğ e ula ş ıyorlardı. Maçın bundan sonraki süresinde de kontrolü büyük ölçüde elinde bu- lunduran Uruguay kar ş ısında İ talya 60’ıncı dakikada Virgilio Levratto ile bir gol bulup skoru 3-2’ye getirdiyse de daha fazlasını yapamıyor ve böylece finalin adı “Arjantin-Uru- guay” olarak konmu ş oluyordu. Yani Olimpiyatların futbol turnuvasının finali bir nevi Güney Amerika Ş am- piyonası finaline dönmü ş tü. Dahası bu final, iki yıl sonraki ilk Dünya Kupası finalinin de bir fragmanı niteli ğ inde olacaktı. İ talya’nın Mısır’ı 11-3’lük sıra dı ş ı bir skorla ma ğ lup edip bronz madal- yayı kazanmasının ardından da sıra nihayet bu büyük finale gelmi ş ti. Bir yanda dört yıl önceki Olimpiyatların ş ampiyonu Uruguay, di ğ er yan- daysa son Güney Amerika Ş ampi- yonası’nda Uruguay’ın bile ğ ini bükerek zirveye çıkmı ş Arjantin… Dahası, iki takım arasında, millî takımlar düzeyindeki belki de en büyük rekabet mevcuttu. O güne kadar, yani yakla ş ık 26 yıllık bir süre içerisinde, Arjantin ile Uruguay takımları 91 kez kar ş ı kar ş ıya gelmi ş lerdi. Uruguay ile Ar- jantin arasındaki maçlarda böyle- sine müthi ş bir denge mevcutken Uruguay, kazanılan ş ampiyonluklar hesaba katıldı ğ ında birkaç adım öne çıkıyordu. Güney Amerika Ş ampiyonası’nda o ana kadar altı kez ipi en önde gö ğ üsleyen taraf ol- mu ş lardı. Arjantin ise üç defa bu mutlu ğ u ya ş ayabilmi ş ti. Uruguay’ın kazandı ğ ı altı turnuvanın altısında da Arjantin’in ikincilikle yetinmesi, buna kar ş ın Arjantin’in kazandı ğ ı turnuvalardan sadece birinde Uru- guay’ın ikinci sırada kalması da büyük rekabette Uruguay’ı ön plana çıkaran ayrıntılardı. Tabiî hepsinden önemlisi, Uruguay, gayriresmî dünya ş ampiyonası niteli ğ indeki 1924 AmsterdamYaz Olimpiyat Oyunları’nın futbol turnuvasında altınmadalyanın sahibi olmu ş tu. İ ki kom ş u ülkeninmillî takımları, 10 Haziran’da AmsterdamOlimpiyat Stadı’ndaki altınmadalya mücade- lesine i ş te böyle önemli bir rekabe- tin yaratmı ş oldu ğ u atmosferde çıkıyorlardı. Hâliyle bu durumkar- ş ıla ş maya da yansıyor ve hayli çe- ki ş meli giden bir maç oynanıyordu. Uruguay, 23’üncü dakikada Pedro Petrone ile 1-0 öne geçip ilk yarıyı bu skorla önde kapadıysa da ikinci yarı ba ş ladıktan be ş dakika sonra Manuel Ferreira durumu 1-1’e geti- recek ve kurulan bu denge de 90 dakikanın sonuna kadar bozul- mayacaktı. Sonuçta maçta uzatma- lara gidildi fakat fazladan yarım saat daha oynanmasına kar ş ın e ş itli ğ i bozacak bir gol gelmeyince iki takım, üç gün sonra yine aynı yerde bulu ş mak üzere sahayı terk etmek zorunda kaldı. Büyük çeki ş me, 13 Haziran’daki ikinci maçta da devam ediyordu. Uruguay yine ilk golü bulan taraftı. Dakikalar 17’yi gösterirken Roberto Figueroa, Arjantin kalecisi Angel Bossio’yuma ğ lup etmi ş ve skoru 1-0’a getirmi ş ti. Ancak Uruguaylı- ların bu sevinci sadece 11 dakika sürüyor ve Arjantin, Luis Monti’nin golüyle beraberli ğ i yakalıyordu. İ lk yarının bu skorla tamamlanma- sının ardından ikinci yarıda da bir süre daha e ş itlik devam etmi ş ve akıllara toplamda 240 dakikaya uzayabilecek bir maç ihtimâlini de getirmi ş ti. Ancak 73’üncü dakikada Hector Scarone sahneye çıktı ve bu olasılı ğ ı ortadan kaldıran golü Arjantin filelerine göndererek Uruguay’ın kar ş ıla ş madan 2-1 galip ayrılmasını sa ğ ladı. Böylece Uruguay, dünya ş ampiyo- nası olarak kabul gören Olimpiyat oyunlarının futbol turnuvasında üst üste ikinci kez altınmadalyaya ula ş ıyor ve 1920’li yılların ikinci yarısında dünya futbolundaki en büyük güç oldu ğ unu da iyiden iyiye kanıtlıyordu. 93 92 Uruguay 1924’ten sonra 1928’de de Olimpiyat ş ampiyonu oldu Uruguay-Almanyamaçının seremonisi Uruguay ile İ talya arasındaki maçtan bir enstantane