TamSaha 205. Sayı / Aralık 2021

ortekiz her zaman yıldız futbol- cular üreten bir co ğ rafya. Ancak bu ülkeninmillî takımıyla ulus- lararası futbol platformunda yakın zamana kadar büyük ba ş arılar elde etti ğ ini söylemek pek de mümkün de ğ il. Ço ğ u Ro- naldolu geçen son 20 yılda ise hem iyi futbol oynayan hemde hedefledi ğ i ba ş arılara ula ş an bir Portekiz var kar ş ımızda. İ lki 1930’da düzenlenen Dünya Kupası finallerine katılamayan Portekiz, 1966 yılına kadar giri ş - ti ğ i mücadelelerde ise bir türlü finallerin kapısını açamamı ş tı. İ lk kez katıldı ğ ı 1966 Dünya Ku- pası’nda üçüncü olan Portekiz Millî Takımı, 2002’den beri ise aralıksız olarak be ş finalde de yer aldı ve Almanya 2006’da da yarı final oynamayı ba ş ardı. 1984’e kadar katılamadı ğ ı Avrupa Ş am- piyonası finallerinde ise 1996’dan bu yana aralıksız olarak yedi defa yer alan Portekiz, iki kez yükseldi ğ i finalden EURO Ş ampiyonluk tacı var Millî Takımımızın play-off’taki rakibi Portekiz, ço ğ u zaman yıldız oyunculara sahip olmasına ra ğ men bekledi ğ i ba ş arılara ancak son yıllarda ula ş abildi. Dünya Kupası finallerindeki en iyi derecesini 1966’daki üçüncülükle elde eden Portekizliler, 7 kez katıldıkları finallerin be ş ine son be ş turnuvada gitti. Portekiz’in sekiz kez katıldı ğ ı Avrupa Ş ampiyonası finallerinde ise 2016’da bir ş ampiyonlu ğ u bulunuyor. Ronaldo ve arkada ş ları ayrıca 2019’da ilk kez düzenlenen UEFA Uluslar Ligi’nin de ş ampiyonlu ğ unu kazanmı ş tı. Portekiz 44 45 2016’da bir ş ampiyonluk çıkardı. Ronaldo ve arkada ş ları ayrıca UEFA’nın ilk olarak 2019’da düzen- ledi ğ i UEFA Uluslar Ligi’nde de kıtanın zirvesine çıkmasını bildi. İ lk çıkı ş Eusebio’yla Ba ş ta da belirtti ğ imiz gibi, Portekiz, söz konusu futbol oldu ğ unda, uzun yıllar boyunca yegâne kom ş usu İ spanya’nın gölgesinden kurtula- mamanın sıkıntısını ya ş amı ş tı. Portekiz’inmakûs talihini yenme- sini sa ğ layan isimlerse, 1950’lerin sonu ve 1960’ların ba ş ında anaka- ranın binlerce kilometre uza ğ ından, o zamanlar Portekiz Do ğ u Afrikası olarak anılan Mozambik’ten gele- cek olan Eusebio ve Mario Colu- na’ydı. Öncelikle, bu iki yıldızın sürükledi ğ i Benfica, 1960’ların ba ş - larında Avrupa Ş ampiyon Kulüpler Kupası’nda Real Madrid’in be ş yıllık hegemonyasına son veriyor ve bu kupayı pe ş pe ş e iki kez müze- sine götürüyordu. Ardından da 1966 Dünya Kupası’nda Portekiz, son iki turnuvanın ş ampiyonu Brezilya’yı devirerek ba ş ladı ğ ı yolculukta yarı finale kadar geliyor ve turnuva sonunda da üçüncü sırayı elde edi- yordu. Oynadı ğ ı altı maçta dokuz kez fileleri havalandıran Eusebio da Pele’den tacını devralan yeni kral olarak anılmaya ba ş lamı ş tı. Ne var ki Portekiz’in bu tarihi ba ş arısının devamı bir türlü gelmeyecekti. 1980’e kadar Avrupa Ş ampiyonaları dört takımla oyna- nıyordu ve bu açıdan bakıldı ğ ında bu turnuvaya katılamamaları bir yere kadar anlayı ş la kar ş ılanabilirdi belki ama elde ettikleri üçüncülü- ğ ün ertesinde Dünya Kupası’na da uzunca bir süre katılamamı ş lardı ki bu çok büyük bir istikrarsızlık göstergesiydi. 1970’lerin ortasından itibaren Eusebio’nun devrinin ka- panmaya ba ş lamasıyla birlikte de Portekiz’i çok daha kara günlerin bekledi ğ i de a ş ikârdı. Nitekim 1984 Avrupa Ş ampiyonası’na gelinene kadar, İ ber ülkesi pek fazla ortalıkta görülmeyecekti. 1984’teyse Fernando Gomes, Rui Jordao ve Fernando Chalana gibi önemli oyunculara sahip olan Por- tekiz, Avrupa Ş ampiyonası’na katıl- makla kalmamı ş , ilk turda Federal Almanya ve Romanya’yı geride bırakarak İ spanya’nın ardından grupta ikinci sırayı alıp yarı finale de yükselmi ş ti. Hatta yarı finalde de Fransa kar ş ısında bir ara 2-1 öne geçmi ş ler fakat sonrasında ev sa- hibi ekibin gollerine engel olamaya- rak sahadan 3-2’lik yenilgiyle ayrılmı ş lardı. Yine de bu, Portekiz futbolununmillî takımlar düze- yinde o ana dek elde etti ğ i en büyük ikinci ba ş arıydı. A ş a ğ ı yukarı aynı kadro, iki yıl sonra da Portekiz’in Dünya Ku- pası’na katılamama hasretine son verecek ve Meksika’daki turnuvada yerini alacaktı. Fakat bu kez i ş ler hiç de iyi gitmiyor ve Portekiz, ilk maçında İ ngiltere’yi ma ğ lup etme- sine kar ş ın sonraki iki maçında Po- lonya ve Fas’a yenilerek grubunu son sırada tamamlıyordu. Ertesi yıl Porto’nun Ş ampiyon Kulüpler Kupası’nı kazanmasıysa kulüpler düzeyinde elde edilen bir büyük ba- ş arısınınmillî takımlar seviyesinde kar ş ılık bulamamasının ba ş lıca örneklerinden biri olarak kayıtlara geçecekti. Altın jenerasyonun ortaya çıkı ş ı Portekiz futbolu, 1980’lerin sonun- dan itibaren yeni bir heyecan duy- maya ba ş ladı. 1989 ve 1991 Dünya Gençler Ş ampiyonalarında zafere P 1989 ve 1991 Dünya Gençler Ş ampiyonala- rında zafere ula ş an genç millî takım, Portekiz’in altın jenerasyonu oldu.