TamSaha 201. Sayı / Ağustos 2021

derslerinde de sınıfının en iyileri arasındaydı. Hâl böyle olunca, ailesi, o lisedenmezun olana kadar kendi- sinin futbolcu olmayı amaçladı ğ ının pek de farkına varamamı ş tı. Genç Mario’nun niyetinin anla ş ılmasının ardındansa babası Haroldo, tahmin edilebilece ğ i üzere ilk ba ş ta bu du- ruma kar ş ı çıkmı ş tı. Haroldo, o ğ lu- nun yıllardır aldı ğ ı kaliteli e ğ itimin, bir hiç u ğ runa bo ş a gidece ğ inden endi ş elenmekteydi. Mario’ya bu u ğ urda en çok destek çıkan isimse, a ğ abeyi Fernando olmu ş tu. Babasına, karde ş inin gerçekten de muazzambir futbol yetene ğ ine sahip oldu ğ unu anlatan Fernando, en sonunda onu iknâ etmeyi ba ş aracaktı. Bu katı engelin orta- dan kalkmasıyla birlikte de Mario, America kulübünün altyapısına kaydolacaktı. ÜstelikMario, sporun birçok türüne meraklı oldu ğ u için America kulü- bünde sadece futbol de ğ il, voleybol, yüzme ve masa tenisiyle de u ğ ra- ş acaktı. Ancak tabiî ki futbolda sivrilmesi çok uzun sürmeyecekti. Boyu sadece 1.67 metreydi. Hayli sıska da bir yapısı vardı. Hani “sert bir rüzgâr esse savrulup gidecek” derler ya, öyle bir görüntüdeydi. Lâkin o çelimsiz görüntüsüne kar ş ın yorulmak bilmeyen ve top rakipteyken de sürekli mücadele- nin içinde olan bir yapısı da vardı. Zaten bu yapısından ötürü kendi- sine “küçük karınca” anlamına gelen “Formiguinha” lakabı da takılmı ş tı. Belki de bu yüzden kendisini America genç takımında ilk ba ş larda sol haf olarak oynat- mı ş lardı. Günün birindeyse hocası sol hafta ba ş ka bir arkada ş ını de- nemek için onu sol açı ğ a çekecek ve o günden sonra da genelde sol açık olarak kullanılacaktı. Kısa sürede kendisini Flamengo’da buldu Mario’nun son derecede yüksek teknik kapasitesi ve adamgeçme becerisinden zaten bahsetmi ş tik. Bunun yanı sıra harika paslar atabi- len ve en önemlisi tammânâsıyla adrese teslim ortalar yapabilen bir oyuncuydu. Kısacası bir sol açık için gerekli bütün özellikleri bünyesinde toplamı ş tı. Onun büyük katkısıyla da America’nın genç takımı, 1949 yılında düzenlenen Rio Eyaleti Genç Amatörler Ş ampiyonası’nda mutlu sona ula ş acaktı. Bu ş ampiyonada gösterdi ğ i büyük performansın da etkisiyle genç oyuncu 1950 yılının ba ş larında ülkenin en önemli kulüplerinden olan Flamengo tarafından transfer edilecekti. Aynı yıl Brezilya’da düzenlenen 1950 Dünya Kupası’nın Brezilya ile Uruguay arasında Maracana’da oynanan final müsabakasındaysa Zagallo’yu enteresan bir görev bek- liyordu. Brezilya’da o günkü kurallar gere ğ i 19 ya ş ını dolduran erkeklerin zorunlu askerlik hizmetinde bulun- maları gerekiyordu ve bu çerçevede gençler sadece askeri kuvvetlerde de ğ il, polis kuvvetlerinde de görev- lendirilebiliyordu. Zagallo da asker- lik vazifesini polis olarak yerine getirmekteydi ve kendisi, Brezilya- Uruguay finalinde de saha içindeki görevli polislerden birisiydi. Omaç ise mâlûmunuz, Brezilya’nın 200 binlik rekor sayıdaki seyircisi- nin önünde, kendisine beraberli ğ in bile yetti ğ i bir durumda, 1-0 öne geçmesine ra ğ men 2-1 kaybetti ğ i son derece dramatik bir maçtı. Kar ş ıla ş manın bitimiyle birlikte de tümBrezilya’da adeta ulusal bir mâtem ilân olmu ş tu. Brezilya’nın bu futbol trajedisine canlı canlı tanıklık eden Zagallo ise o gün gelecek adına çok daha fazla hırslanmı ş tı. Kendisinin artık hedefleri iyi bir futbolcu olmakla sı- nırlı de ğ ildi. Brezilya Millî Takımı’nın de ğ i ş mez isimlerinden biri olmayı ve o forma altında Dünya Kupası’nı kazanmayı kafaya koymu ş tu. Ş ans yüzüne sürpriz bir biçimde güldü Tabiî hedefler ne kadar büyük olursa olsun, genç takımlar seviye- sindeki bir oyuncunun bir anda, Flamengo gibi bir kulüpte forma giymeye ba ş laması da kolay bir ş ey de ğ ildi. Zagallo, takımla birlikte çık- tı ğ ı antrenmanlarda canını di ş ine takarak çalı ş maktaydı ama ta- kımda öncelik, tecrübeli isimlerindi. Bu noktada talihin Zagallo’nun yü- züne gülmesiyse beklenmedik bir biçimde olacaktı. Flamengo’nun as sol açı ğ ı Esquerdinha evleniyordu ve balayı için kulübünden bir hafta- lık izin istemi ş ti. İ zin verildikten hemen sonraysa normalde Esquer- dinha’nın yede ğ i olan Itemar da hastalanmı ş tı. Bunun üzerine tek- nik direktör Candido de Oliveira da formayı Zagallo’ya teslim edecekti. Zagallo da bu fırsatı en iyi ş ekilde de ğ erlendiriyor ve Esquerdinha balayından döndükten sonra da onunla dönü ş ümlü bir ş ekilde oynatılıyordu. Zagallo ayrıca 1951 yılında Flamengo genç takımıyla Brezilya Amatörler Ş ampiyonası’nı da kazanacak ve rü ş tünü iyice ispatlayacaktı. Zagallo’nun Flamengo’nun en önemli oyuncularından biri hâline gelmesinin ardındansa kulüp, tari- hinin en parlak dönemlerinden bi- rini ya ş ayacaktı. 1953, 1954 ve 1955 yıllarında üst üste üç kez Rio Eyalet Ş ampiyonası’nı kazanan kırmızı-si- yahlılar, bu alanda 11 yıl önce kırmı ş oldukları pe ş pe ş e ş ampiyonluk re- korunu da egale etmi ş lerdi. Ancak Zagallo, Flamengo’nun bu büyük ba ş arısında en çok ön plana çıkan oyunculardan biri olmasına ra ğ men Brezilya Millî Takımı’na hâlâ ça ğ ırıl- mı ş de ğ ildi ve bu, açıkçası bir nok- tadan sonra cesaret kırıcı olabile- cek bir durumdu. Neyse ki bu durum, 1958 yılının ba ş larında Vicente Feola’nın Brezilya Millî Takımı Teknik Direktörlü ğ üne getirilmesiyle birlikte de ğ i ş ecekti. Feola, o güne kadar çe ş itli defalar Sao Paulo kulübünü çalı ş tırmı ş , onun dı ş ındaysa ba ş ka hiçbir yerde görev yapmamı ş , hatta Sao Paulo eyaleti dı ş ına bile do ğ ru dürüst çıkmamı ş bir teknik adamdı. Fakat aynı zamanda Brezilya’daki futbolu en iyi takip eden ki ş ilerden de bi- riydi ve kom ş u eyalet olan Rio de Janeiro’da olup bitenlerden de bir- çok Rioludan daha fazla haberdardı. Feola’nın 1958 Dünya Kupası’na götürmeyi dü ş ündü ğ ü Brezilya Millî Takımı kadrosunda da sol açık mevkii için aklında yer alan ilk isim Mario Zagallo’ydu. Nihayet, 4 Mayıs 1958 tarihinde, yani Dünya Kupası’nın ba ş lamasın- dan tambe ş hafta önce de Bre- zilya’nın Paraguay ile oynadı ğ ı Oswaldo Cruz Turnuvası maçında Zagallo, sarı formayla ilk kez sahaya çıkacaktı. Sambacılar mücadeleden 5-1’lik galibiyetle ayrılırken Zagallo da iki gol kaydetmi ş ve Dünya Ku- pası’nda ilk on birdeki yeri için büyük avantaj elde etmi ş ti. Sol açık mevkii için di ğ er büyük aday olan Santos’un yıldızı Pepe’nin turnuva ba ş lamadan kısa bir süre önce ya ş adı ğ ı adale sakatlı ğ ıysa, Za- gallo’nun takımın banko isimlerin- den biri olaca ğ ını kesinle ş tirmi ş ti. Feola’ya taktiksel esneklik sa ğ ladı Vicente Feola yönetimindeki Bre- zilya, o turnuvada taktiksel açıdan da dünya futboluna birçok yenilik sunmaktaydı. Futbol dünyasında uzun yıllar boyunca kabaca 3-2-5 olarak ifade edilebilecekWM sis- temi ve bunun türevleri kullanıl- maktaydı. 1940’lı yıllardaysa zamanının hayli ötesinde olan Macar futbol adamları Marton Bu- kovi ve Gusztav Sebes 4-2-4 ben- zeri bir dizili ş üzerinde çalı ş malar yapmı ş , yine Macar olan bir di ğ er önemli teknik adamBela Guttmann da bu sistemi geli ş tirmi ş ve 1957 yılında Brezilya’da çalı ş tı ğ ı esnada Flavio Costa ve Vicente Feola gibi yenilikçi teknik direktörlerin de bu oyun anlayı ş ıyla tanı ş masını sa ğ la- Zagallo (altta en sa ğ da), erken ya ş ta formasını giydi ğ i Flamengo ile üst üste üç sezon Rio Eyalet Ş ampiyonlu ğ u kazandı... Zagallo, 1958’de İ sveç’te düzenlenen Dünya Kupası’nda ş ampiyon olan Brezilya Millî Takımı’nın önemli parçalarından birisiydi. 72 73