TamSaha 201. Sayı / Ağustos 2021

Almanya’nın büyüsü bozuldu Almanya, büyük turnuvalarda ş ampiyon olmasa bile hep son turlara kadar gelmesiyle me ş hurdu. Dünya Kupalarında 1954’ten 2014’e dek en kötü dereceleri son sekize kalmaktı. Avrupa Ş ampiyonala- rında da 1972’den 2016’ya kadar üç kez ilk turda elenmi ş lerdi: 1984, 2000 ve 2004’te. Ancak EURO 84’ün zaten sekiz takımlı bir turnuva oldu ğ u hesaba katıldı- ğ ında, Almanya aslında bu turnuvada sadece 2000 ve 2004’te ilk se- kizin dı ş ında kalmı ş tı. Dünya Kupalarının ve Avrupa Ş ampiyonaları- nın hepsi bir arada dü ş ünüldü ğ ündeyse Almanya’nın pe ş pe ş e iki turnuvada da ba ş a- rısız olması, neredeyse hiç görülmemi ş ti. EURO 2000 ve EURO 2004’te gruptan çıka- mamı ş lardı belki ama bu ikisinin arasındaki 2002 Dünya Kupası’nda final oynamı ş lardı. Yine EURO 84 ne olursa olsun Almanlar adına ba ş arısız bir turnu- vaydı belki ama bunun hemen öncesinde ve sonrasında, yani 1982 ve 1986 Dünya Kupalarında da final görmü ş lerdi. Hatta Dünya Kupala- rında çeyrek final oynayıp kendi standartlarında dü ş ük bir derece elde ettiklerinde de bunun öncesine veya sonrasına bakıldı ğ ında, Avrupa Ş ampiyonalarında büyük bir ba ş arı göze çarpmaktaydı. Örne ğ in 1978 Dünya Kupası’nda toplamda sekiz takımdan olu ş an ikinci tur gruplarından öteye gidememi ş olsalar da bunun iki yıl öncesinde 1976 Avrupa Ş ampiyona- sı’nı finalde penaltılarla kaybetmi ş , iki yıl sonrasındaysa 1980 Avrupa Ş ampiyonası’nda mutlu sona ula ş - mı ş lardı. Keza 1994 ve 1998 Dünya Kupalarında da çeyrek finalde elen- mi ş lerdi fakat aynı dönemde EURO 92’de final oynamı ş , EURO 96’da da ş ampiyon olmu ş lardı. Almanya adına manzara böyleyken 2018 Dünya Kupası’nda, üstelik de “son ş ampiyon” unvanını ta ş ırlar- ken henüz ilk turda elenmek çok büyük bir ş oktu. Kaldı ki grupları da “ölümgrubu” olarak nitelendirilebi- lecek, ba ş ka ş ampiyonluk adayı rakipleri de içeren bir grup de ğ ildi. Rakipleri; Meksika, Güney Kore ve İ sveç’ti. Buna ra ğ men sadece İ s- veç’ten üç puan alıp gruplarını son sırada tamamlamı ş lardı ki tarihle- rinde ilk kez bir Dünya Kupası’nda grup a ş amasından çıkamıyorlardı. Bu fiyasko sonrasında EURO 2020’de Almanya’nın elde edece ğ i derece de elbette merakla beklen- mekteydi. Öyle ki çeyrek finale ge- lememeleri hâlinde ilk kez pe ş pe ş e iki büyük turnuvadan da büyük hayal kırıklı ğ ı ya ş ayarak ayrılmı ş olacaklardı. Açıkçası Almanya’nın ilk turda Fransa ve Portekiz gibi iki zorlu rakiple aynı gruba dü ş mesi de bu husustaki merakları arttırmı ş tı. Almanya, gruptaki ilkmaçında da Fransa’ya Mats Hummels’in kendi kalesine attı ğ ı gol netice- sinde 1-0ma ğ lup olunca tehlike çanları iyiden iyiye çalmaya ba ş lamı ş tı. Portekiz önündeki ikinci maçtaysa Almanya, kar- ş ıla ş manın ba ş larında 1-0 geriye dü ş mesine ra ğ men gayet güzel bir oyun ortaya koyarak adeta 2018 öncesinden esintiler sunuyor ve mücadeleden de 4-2’lik net bir skorla galip ayrılmayı ba ş arıyordu. Gelgelelim, gruptaki son Macaristan kar ş ıla ş ması, Almanya’nın sorunlarının tek bir Portekiz maçıyla geride kalmadı ğ ını bir kez daha göstermekteydi. Grubun zayıf halkası olarak görülen rakibi kar ş ısında maçta iki kez yenik duruma dü ş en Almanya, 84’üncü dakikada Leon Goretzka ile 2-2’lik beraberli ğ i ya- kalamasaydı, üst üste iki büyük turnuvayı ilk turda grup sonuncusu olarak noktalayacaktı. 2-2’lik beraberlikse Almanya’nın turnuvadaki ömrünü sadece altı gün uzatabildi. Almanların, ikinci turda İ ngiltere’ye kar ş ı pek bir var- lık gösteremeden sahadan 2-0’lık ma ğ lubiyetle ayrılmaları, en ba ş ta da de ğ inildi ğ i üzere, 1954’ten beri ilk kez pe ş pe ş e iki büyük turnuvada son sekiz takım arasına giremeden erkenden havlu attıkları anlamına geliyordu. Avrupa Ş ampiyonalarında 2016’dan itibaren katılımcı sayısının 24’e çık- masıyla birlikte sadece gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar de ğ il, altı grup üçüncüsünün en iyi puan ve averaja sahip dördü de ikinci tura yükselme hakkını kazanmı ş tı. Bu uygulama da ilk ba ş larda, üst turların kalitesini dü ş ürebilece ğ i endi ş esiyle ele ş tirilmi ş ti. Hâlbuki aynı sistem, 1986, 1990 ve 1994 Dünya Kupalarında da uygulanmı ş ve 1986’da ilk tur grubunu üçüncü bitiren Belçika dünya dördüncüsü olurken yine gruplarını üçüncü biti- ren takımlardan 1990’da Arjantin, 1994’teyse İ talya finale kadar gitmi ş lerdi. EURO 2016’daysa bu alanda belki de çok daha çarpıcı bir örnek ya ş ana- caktı. İ lk tur gruplarında Avusturya, Macaristan ve İ zlanda’ya rakip olan Portekiz, oynadı ğ ı maçların hiçbi- rinde rakipleriyle yeni ş emiyor ve üç beraberlik neticesinde topladı ğ ı üç puanın ardından averajla en iyi üçüncüler arasında üçüncü sırayı alarak ikinci tura yükseliyordu. Fakat Portekiz, bu kör topal ilk a ş ama sonrasında, eleme turlarında sırasıyla Hırvatistan, Polonya ve Galler’i saf dı ş ı bırakıyor, finalde de ev sahibi Fransa’yı uzatmalarda 1-0 ma ğ lup ederek tarihinin ilk Avrupa ş ampiyonlu ğ unu elde ediyordu. EURO 2020’deyse grup üçüncüleri arasından bir ş ampiyon ya da fina- list çıkmadı belki ama özellikle ikinci tur e ş le ş melerinde, dört grup üçüncüsünden üçünün sürprizlere imza atarak çeyrek finale kalmaları yine de dikkat çekiciydi. D Gru- bu’nda İ ngiltere ve Hırvatistan’ın ardından dört puanla üçüncü sırayı alan Çek Cumhuriyeti, ikinci turda, C Grubu’nu üç maçta dokuz puan toplayıp lider olarak bitiren ve final hayalleri kurmaya ba ş layan Hol- landa ile e ş le ş mi ş ti. Maçın favorisi de tabiî ki Portakallar olarak görül- mekteydi. Ancak golsüz sona eren ilk yarının ardından ikinci yarı ba ş - ladıktan sekiz dakika sonra Matt- hijs de Ligt’in Patrik Schick’in tehli- keli bir pozisyona girebilece ğ i bir esnada Hollanda on sekizinin biraz gerisinde topu eliyle kesmesi ve kendisine hakem tarafından ilk ba ş ta sarı kart gösterilse de çok geçmeden VAR uyarısıyla bunun kırmızıya dönmesi, maçtaki tüm dengeleri de ğ i ş tirecekti. O ana kadar daha atak oynayan Hollanda, eksik kalmasıyla birlikte bocala- maya ba ş layınca Çekler cezayı ke- siyor, Holes ve Schick vasıtasıyla iki gol bularakmaçı 2-0 kazanıp çey- rek finale yükselen taraf oluyordu. Bir gün sonrasındaysa, A Grubu’nda İ talya ve Galler’in gerisinde kalıp üçüncü olan İ sviçre, ölümgrubu ni- teli ğ indeki F Grubu’ndan lider çıkan Fransa önünde belki de turnuvanın en büyük sürprizine imza atıyordu. 15’inci dakikada Haris Seferovic’in ş ık kafa vuru ş uyla 1-0 öne geçen ve ilk yarı boyunca da bu üstünlü- ğ ünü korumayı bilen İ sviçre, ikinci yarıdaysa ilk bir saatlik süre dolmak üzereyken KarimBenze- ma’nın pe ş pe ş e attı ğ ı gollere engel olamıyor ve yenik duruma dü ş ü- yordu. 75’te Paul Pogba’nın ceza sahası dı ş ından attı ğ ı harikulade golle birlikte artık herkes İ sviç- re’nin yolun sonuna geldi ğ ini dü ş ünmü ş tü. Ancak 81’de Sefero- vic’in farkı bire indirmesi ve son dakikada da Mario Gavranovic’in skoru 3-3’e getiren golü, bumaçtan akla hayale gelmedik bir hikâye çıkaca ğ ının habercisiydi. Nitekim bu gollerle birlikte geçilen uzatma- larda da e ş itli ğ in bozulmaması üzerine çeyrek finalistin belirlen- mesi penaltılara kalıyordu. İ sviçre, kullandı ğ ı be ş atı ş ı da gole çevirir- ken, Fransa’nın son penaltısında Kylian Mbappe’nin atı ş ını kaleci Yann Sommer’in kurtarması neticesinde son sekizdeki yerini alacaktı. İ kinci turdaki son e ş le ş medeyse Ukrayna, İ sveç’i 2-1 ma ğ lup etti. Böylece EURO 2020’de çeyrek finale kalan sekiz ekipten üçü, ilk turda gruplarında üçüncü sırada kalmı ş takımlar oldu. Çeyrek finale çıkan grup liderlerinin de İ ngiltere, İ talya ve Belçika oldu ğ u dü ş ünüldü ğ ünde, bu turdaki takımlar arasında üçün- cüler ile liderler arasında bir denge olması iyice dikkat çekiciydi. Ancak üçüncülerin güçleri daha fazlası için yetmedi ve çeyrek finalde Çek Cumhuriyeti, Danimarka’ya; İ sviçre, İ spanya’ya; Ukrayna da İ ngiltere’ye elenmekten kurtulamadı. Grup üçüncüsü deyip geçmemek lâzım 68 69